Tiền gửi ngân hàng tăng cao, ngân hàng “đua nhau” nâng lãi suất huy động

Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 9/2024, tổng vốn huy động của toàn ngành ngân hàng đạt 14,5 triệu tỷ đồng. Mức huy động vốn này tiếp tục tăng mạnh và dự báo có thể vượt mốc 15 triệu tỷ đồng vào cuối tháng 10, một kỷ lục mới của ngành ngân hàng. Chuyên gia kinh tế PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân nhận định, trong bối cảnh thị trường chứng khoán, bất động sản và vàng đang đối diện với nhiều rủi ro và thiếu tính bền vững, dòng tiền thông minh sẽ ưu tiên gửi vào ngân hàng chờ đợi cơ hội mới.

Dù thị trường bất động sản đã có dấu hiệu phục hồi về giá, nhưng thanh khoản vẫn chưa cải thiện đáng kể, khiến nhà đầu tư không mấy mặn mà. Một số phân khúc bất động sản có dấu hiệu tăng nóng nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ lớn, khiến những nhà đầu tư nhỏ lẻ không dám tham gia mạnh tay.

Đồng thời, thị trường chứng khoán tiếp tục đà đi lùi với thanh khoản ảm đạm. Chỉ trong quý III/2024, thanh khoản trung bình của sàn HoSE đã giảm 20% so với quý trước, chỉ đạt 14.157 tỷ đồng/phiên. Nhà đầu tư ngoại cũng liên tục bán ròng, trong khi các kỳ vọng nâng hạng chứng khoán lại liên tục thất bại.

Tiền gửi ngân hàng tăng cao, ngân hàng “đua nhau” nâng lãi suất huy động (Ảnh: Minh họa).

Thị trường vàng, dù có lợi nhuận lớn từ đầu năm đến nay, nhưng lại đang trong giai đoạn điều chỉnh và giá vàng trong tương lai trở nên khó dự đoán, nhất là khi chính sách của chính quyền Mỹ chưa rõ ràng. Do đó, việc gửi tiền vào ngân hàng, mặc dù không sinh lời cao bằng những kênh đầu tư khác, lại được xem là một giải pháp an toàn cho dòng tiền hiện nay.

Chuyên gia đến từ AFA Capital cho rằng, trong tình hình thị trường chưa ổn định như hiện tại, giữ tiền mặt hoặc gửi vào ngân hàng để chờ đợi một giai đoạn mới với nhiều cơ hội rõ ràng hơn là lựa chọn an toàn cho nhà đầu tư.

Mặc dù tiền gửi vào ngân hàng tăng mạnh, song tổng huy động vốn vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu tín dụng đang tăng cao. Tính đến hết tháng 9/2024, tín dụng toàn hệ thống đã đạt 14,7 triệu tỷ đồng, cao hơn 200.000 tỷ đồng so với huy động vốn. Điều này tạo ra áp lực rất lớn đối với các ngân hàng trong việc huy động thêm vốn.

Vì vậy, các ngân hàng đã bắt đầu đẩy mạnh việc nâng lãi suất huy động để thu hút tiền gửi. Kể từ đầu tháng 11/2024, nhiều ngân hàng đã tăng lãi suất huy động, đặc biệt là các kỳ hạn dài. Lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng đã vượt mức 5,95%/năm, trong khi kỳ hạn 13 tháng đã đạt trên 6%/năm. Các ngân hàng như GPBank, Viet A Bank, MB, Techcombank, và Agribank đều đã công bố mức lãi suất mới cao hơn đáng kể.

Việc tăng lãi suất huy động không chỉ giúp ngân hàng tăng cường nguồn vốn cho các khoản vay, mà còn giúp giảm bớt rủi ro thanh khoản, đảm bảo sự ổn định cho hệ thống tài chính. Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, đây là động thái cần thiết để các ngân hàng duy trì ổn định trong bối cảnh tín dụng tăng mạnh vào dịp cuối năm.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, tín dụng trong năm 2024 dự báo sẽ tăng trưởng khoảng 15%, trong đó hai tháng cuối năm có thể tăng trưởng thêm 2% mỗi tháng. Điều này đồng nghĩa với việc hệ thống ngân hàng cần cung cấp hơn nửa triệu tỷ đồng vào nền kinh tế trong thời gian ngắn.

Việc tăng lãi suất huy động cũng là một phần trong chiến lược của các ngân hàng nhằm cạnh tranh với các kênh đầu tư khác. Khi thị trường chứng khoán, bất động sản và vàng đang có những dấu hiệu không ổn định, ngân hàng đã trở thành một kênh đầu tư thu hút dòng tiền lớn, đặc biệt đối với những nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn.

Chuyên gia phân tích từ Công ty Chứng khoán VDSC nhận định rằng, việc tăng lãi suất huy động là một giải pháp cần thiết để ngân hàng đối phó với nhu cầu vay vốn tăng mạnh cuối năm, đồng thời duy trì tính thanh khoản cho hệ thống. Tính linh hoạt trong chiến lược huy động vốn của ngân hàng sẽ giúp nền kinh tế duy trì sự ổn định và phát triển.

Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết việc tăng lãi suất huy động sẽ tạo điều kiện cho các ngân hàng tiếp tục cung cấp vốn vay cho các doanh nghiệp và người dân trong những tháng cuối năm. Tuy nhiên, chính sách lãi suất này cũng khiến việc giảm thêm lãi suất huy động gặp khó khăn, khi mà ngân hàng phải cân đối giữa việc thu hút vốn và việc giảm áp lực lãi suất cho vay.

Chính vì vậy, dù lãi suất huy động đang tăng, nhưng các ngân hàng cũng phải tính toán kỹ lưỡng để tránh gây ra rủi ro về thanh khoản trong dài hạn. Một mặt, việc nâng lãi suất giúp ngân hàng có đủ nguồn vốn phục vụ cho vay và duy trì hoạt động ổn định, mặt khác cũng phản ánh sức ép về tín dụng tăng cao và tình hình kinh tế không mấy dễ dàng.

Các chuyên gia cho rằng, với xu hướng tín dụng tăng mạnh như hiện nay, thị trường tài chính sẽ tiếp tục có những biến động trong các tháng cuối năm. Việc các ngân hàng phải nâng lãi suất huy động chứng tỏ áp lực huy động vốn đang ngày càng lớn, và sự phục hồi của các kênh đầu tư khác sẽ cần thêm thời gian.

Dự báo, nếu các yếu tố kinh tế không có thay đổi lớn, dòng tiền tiếp tục đổ vào ngân hàng và thị trường chứng khoán vẫn chưa khởi sắc, các ngân hàng sẽ duy trì việc tăng lãi suất huy động để giữ vững nguồn lực tài chính phục vụ nhu cầu tín dụng của nền kinh tế.