Bài liên quan |
Cộng hòa Nam Phi khởi xướng điều tra tự vệ đối với thép cuộn chống ăn mòn nhập khẩu |
Tuy nhiên, Việt Nam là một trong số ít quốc gia được loại trừ khỏi biện pháp này, nhờ đáp ứng các tiêu chí của WTO dành cho nước đang phát triển có thị phần nhập khẩu dưới 3%. Quyết định này có hiệu lực trong 200 ngày và sẽ được ITAC đánh giá lại khi ban hành kết luận cuối cùng.
![]() |
Thép cuộn chống ăn mòn Việt Nam “thoát” thuế tự vệ tại Nam Phi |
Việc Việt Nam được loại trừ không đơn thuần là nhờ điều kiện kỹ thuật, mà còn là kết quả của một chuỗi hành động phối hợp giữa Bộ Công Thương, Cục Phòng vệ Thương mại và Phái đoàn Việt Nam tại Geneva. Ngay từ khi vụ việc được khởi động lại vào tháng 1/2025, các cơ quan chức năng đã gửi thư chính thức tới ITAC, nêu rõ quan điểm và đề nghị xem xét loại trừ Việt Nam khỏi danh sách chịu thuế.
ITAC sau đó đã phản hồi tích cực và cam kết cân nhắc nghiêm túc lập luận của Việt Nam. Đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại trong khuôn khổ luật chơi WTO, kết hợp với năng lực đối thoại chính sách cấp cao.
Thị trường SACU – bao gồm Nam Phi, Botswana, Namibia, Lesotho và Eswatini – vốn được xem là điểm đến tiềm năng cho ngành thép Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu xây dựng, công nghiệp và hạ tầng tại châu Phi đang mở rộng mạnh mẽ. Việc tiếp tục xuất khẩu thép vào khu vực này mà không bị áp thuế cao giúp doanh nghiệp Việt duy trì lợi thế cạnh tranh, tránh bị đánh bật bởi các rào cản kỹ thuật và chi phí gia tăng.
Đáng chú ý, với mức thuế hơn 50%, hầu hết nhà cung cấp khác sẽ buộc phải co lại hoặc tạm ngưng xuất khẩu, trong khi Việt Nam giữ được “chỗ đứng” ổn định, thậm chí có thể mở rộng thị phần.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng đây mới chỉ là kết quả sơ bộ, mang tính tạm thời. Nếu thị phần xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh trong giai đoạn chờ kết luận, nguy cơ bị đưa trở lại danh sách áp thuế là hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, các doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương để theo dõi diễn biến tiếp theo, cung cấp dữ liệu minh bạch, và duy trì hệ thống quản trị rủi ro thương mại chặt chẽ.
Bên cạnh đó, đây cũng là lời nhắc nhở quan trọng cho nhiều ngành hàng xuất khẩu khác: thời kỳ "tự do hóa thương mại tuyệt đối" đã qua. Các rào cản phi thuế quan, biện pháp phòng vệ và định hướng “ưu tiên sản xuất trong nước” đang quay trở lại tại nhiều nền kinh tế, kể cả những thị trường đang phát triển.
Việc thoát khỏi mức thuế tự vệ cao ngất của Nam Phi không chỉ giúp ngành thép Việt giữ vững một thị trường xuất khẩu quan trọng, mà còn là chỉ dấu tích cực cho năng lực thích ứng chính sách, khả năng bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp trong môi trường thương mại quốc tế ngày càng biến động.