Cụ thể, tại Brazil - trung tâm xuất khẩu lớn nhất thế giới,cây cà phê bị ảnh hưởng bởi băng giá. Sản lượng mùa sắp tới sẽ còn tồi tệ hơn mùa trước nếu không nhận được loại phân bón cần thiết. Các vấn đề không thể xảy ra vào thời điểm tồi tệ hơn đối với chuỗi cung ứng nông sản. Giá lương thực toàn cầu đã tăng hơn 30% trong 12 tháng qua để đạt mức cao nhất một thập kỷ do biến đổi khí hậu tàn phá mùa màng và cơn đại dịch gây ra sản lượng. Trong khi đó, khoảng 1/10 dân số trên thế giới không có đủ ăn. Cuộc khủng hoảng phân bón đồng nghĩa với việc các loại cây trồng chủ lực - ngô, gạo và lúa mì đang gặp nguy hiểm hơn nữa.
Phân bón gốc nitơ, chất dinh dưỡng quan trọng nhất của cây trồng, được tạo ra thông qua một quá trình phụ thuộc vào khí tự nhiên hoặc than đá. Những loại nhiên liệu này đang có nguồn cung cực kỳ khan hiếm, buộc các nhà máy sản xuất phân bón ở châu Âu phải cắt giảm sản lượng hoặc thậm chí, trong một số trường hợp, phải đóng cửa.
Trong khi đó, Trung Quốc đã hạn chế xuất khẩu để đảm bảo đủ nguồn cung trong nước. Đó là do giá cước vận chuyển tăng, thuế quan tăng và thời tiết khắc nghiệt, tất cả đều đã làm gián đoạn các chuyến hàng toàn cầu. Thật khó để nói quá tầm quan trọng của phân bón đối với việc cung cấp thực phẩm. Gần như mọi thực phẩm đều có sự hỗ trợ của phân bón. Ngay cả thực phẩm hữu cơ cũng sử dụng phân động vật và các chất dinh dưỡng khác. Nhưng đó là phân bón tổng hợp được công nhận rộng rãi về cách thế giới được cung cấp thức ăn.
Kể từ khi lần đầu tiên bắt đầu sản xuất phân bón tổng hợp cách đây hơn một thế kỷ, thế giới đã tăng từ khoảng 1,7 tỷ người lên khoảng 7,7 tỷ người, phần lớn là nhờ vào sự tăng trưởng vượt bậc về năng suất cây trồng. Một số chuyên gia thậm chí đã ước tính dân số toàn cầu có thể chỉ bằng một nửa so với ngày nay nếu không có phân đạm. Với việc thị trường phân bón hiện đang chứng kiến những cú sốc về nguồn cung chưa từng có và giá cả kỷ lục, điều đó đồng nghĩa với việc lạm phát lương thực trên toàn thế giới thậm chí còn nhiều hơn. Hợp đồng tương lai hàng hóa toàn cầu đang sôi động. Giá lúa mì đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2012, cà phê gần mức cao nhất trong nhiều năm và ngô cũng tăng vọt.
Trên khắp Brazil, khoảng một phần ba nông dân trồng cà phê của quốc gia này không có đủ phân bón. Ở Mỹ, một số người trồng ngô đang thấy giá cao hơn gấp đôi so với giá họ đã trả vào năm ngoái. Tại Thái Lan, một số nông dân trồng lúa đang kêu gọi chính phủ can thiệp vào thị trường xoắn ốc. Và hai trong số những nhà sản xuất phân bón hàng đầu thế giới, Nutrien Ltd. và Mosaic Co., đã dự đoán giá sẽ tiếp tục tăng.
Chỉ số giá phân bón chuẩn ở Bắc Mỹ đã tăng 0,4% lên 1.017,87 USD/tấn, vẫn nhích gần với mức kỷ lục đạt được vào tháng 10, theo Green Markets của Bloomberg. Một thước đo giá amoniac ở Tây Âu, được sử dụng để sản xuất phân bón nitơ, đã tăng 12% vào tuần trước lên mức cao nhất trong 13 năm là 910 USD/tấn. Các chỉ số đo lường giá khác cũng tăng vọt.
Mai Hạnh
