Thăng trầm cuộc đời nhà sáng lập Evergrande, Xu Jiayin

DNHN - Xu Jiayin đã xây dựng China Evergrande Group trở thành một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc trong vòng chưa đầy 25 năm. Nắm giữ hơn 70% cổ phần của công ty, người sáng lập nắm trong tay mọi quyền lực. Tuy nhiên, doanh nghiệp khổng lồ này hiện đang chìm trong khoảng nợ khoảng 2 nghìn tỷ nhân dân tệ (312 tỷ USD) và dường như chỉ còn vài ngày nữa sẽ chính thức bị tuyên bố vỡ nợ.

Sinh ra trong một gia đình nghèo ở tỉnh Hà Nam, Xu đã tận dụng chính sách cải cách và mở cửa của Trung Quốc để trở thành người giàu nhất đất nước. Tại trung tâm của Jutaigang, một ngôi làng ở thành phố Chu Khẩu, tỉnh Hà Nam nội địa Trung Quốc, có một tượng đài bằng đá cao hơn 3 mét. Dòng chữ Trung Quốc của nó có nội dung: "Xu Jiayin nuôi dưỡng nguồn nhân lực cho quốc gia và mang lại hạnh phúc cho hậu thế". Tượng đài được dựng lên bằng tiền quyên góp của cư dân để ca ngợi những đóng góp của Xu cho ngôi làng.

Xu đã xây dựng các trường tiểu học và trung học cơ sở cho ngôi làng và "sửa chữa tất cả các con đường trong làng", một quan chức của làng cho biết. Khi Xu trở lại làng vào năm 2018, ông đã phát 3.000 nhân dân tệ (gần 470 USD), gạo và dầu ăn cho mọi hộ gia đình, quan chức này cho biết thêm.

Theo "Evergrande Group: Xu Jiayin," một cuốn sách được viết bởi Guo Hongwen và Xu Yahui, Xu có một tuổi thơ cơ cực khi nhà không đủ ăn, chỉ có thể ăn bánh bao khô cứng làm bằng ngô hay lương khô, thậm chí ông còn bỏ đi phần bị mốc để tiết kiệm thức ăn. Xu ngày ấy ngủ trên chiếc chõng tre và bàn học bằng đất sét.

Ở trường, Xu "ít nói nhưng thể hiện rất tốt. Vì vậy, cậu ấy vào đại học còn chúng tôi thì rớt cả”, một người bạn của Xu từng chia sẻ. Bước ngoặt đến với cuộc đời Xu khi ông đỗ Học viện Gang thép Vũ Hán (nay là Đại học Khoa học và Công nghệ Vũ Hán). Sau đó, ông làm kỹ sư tại Wuyang Iron & Steel (nay là Tập đoàn sắt thép Hà Bắc Wuyang Iron and Steel), một công ty nhà nước ở tỉnh Hà Nam. Một bước ngoặt khác đến vào năm 1992 khi Xu, một trong số ít nhân viên có trình độ đại học của nhà sản xuất thép, được giao phụ trách quy trình xử lý nhiệt. Từ đó, sự nghiệp không ngừng thăng tiến.

Cũng trong năm 1992, trong chuyến thăm tới Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, cựu lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã kêu gọi đẩy nhanh chính sách "cải cách và mở cửa”. Cảm nhận được hơi thở của nền kinh tế tự do mới, Xu quyết định rời bỏ công ty quốc doanh và công việc ổn định để đến Thâm Quyến lập nghiệp. Đây cũng là lúc bất động sản, giao dịch đất đai bùng nổ. Xu gia nhập

một công ty thương mại và tích lũy kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển bất động sản. Năm 1996, chỉ với tám nhân viên, Xu thành lập Evergrande.

Dự án đầu tiên mà Xu để mắt đến là kế hoạch tái phát triển một khu đất rộng 110.000 mét vuông ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, nơi trước đây đã có một nhà máy hóa chất nông nghiệp. Được bao quanh bởi các nhà máy khác, địa điểm này không lý tưởng cho một dự án khu dân cư nhưng các điều khoản dễ thở hơn và Xu được trả góp.

Năm1997, Xu đặt tên cho dự án là Jinbi Garden và mất một năm để hoàn thành việc mua bán, xây dựng chung cư và có những người mua nhà đầu tiên dọn đến ở. Thời thế làm nên anh hùng, vào thời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính châu Á, Xu đã nhanh chóng thu được tiền từ những người mua căn hộ. Jinbi Garden đã mang về một số tiền khổng lồ và đưa Evergrande vào con đường phát triển thần tốc, tiếp tục xây dựng và bán các khu phát triển nhà ở trên khắp Trung Quốc.

Evergrande niêm yết trên sàn chứng khoán Hồng Kông vào năm 2009. Theo một bảng xếp hạng, công ty đã bán được nhiều mét vuông nhà ở nhất ở Trung Quốc từ quý 1 đến tháng 3 năm 2010. Xu trở thành tỷ phú và đến năm 2017, ông là người giàu nhất Trung Quốc. Công ty đang ở thời kỳ đỉnh cao và dự kiến hai năm sau đó sẽ mở rộng sang lĩnh vực phát triển các phương tiện năng lượng mới.

Sau đó, vào mùa hè năm 2020, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã công bố "ba lằn ranh đỏ", các quy tắc đã thay đổi số phận của Evergrande và Xu. Các chủ đầu tư bị giới hạn tỷ lệ nợ phải trả trên tài sản (không bao gồm các khoản thu trước) ở mức 70%, giới hạn tỷ lệ nợ ròng trên vốn chủ sở hữu ở mức 100% và đảm bảo nhiều tiền hơn so với nợ ngắn hạn. PBOC đã ra lệnh cho các ngân hàng hạn chế cho vay đối với các nhà phát triển vượt qua bất kỳ "ranh giới" nào trong số này.

Vào thời điểm đó, Evergrande đã củng cố vị thế của mình như một nhà phát triển bất động sản lớn. Công ty đang duy trì lạc quan đối với thị trường bất động sản Trung Quốc và không còn thận trọng như thời kỳ sơ khai. Trước đó, Evergrande đã tích cực mở rộng sang các thành phố được gọi là cấp ba và cấp bốn, các thành phố trong khu vực không bao gồm các thủ phủ của tỉnh. Nhưng mở rộng gấp gáp đã khiến công ty vượt qua cả ba giới hạn. Evergrande ngay lập tức gặp khó khăn về tài chính.

Tính đến ngày 12 tháng 10 năm nay, công ty đã ba lần không trả được lãi cho trái phiếu đô la. Với thời gian ân hạn 30 ngày sẽ kết thúc vào thứ bảy, ngày càng có nhiều khả năng cho thấy Evergrande sẽ chính thức vỡ nợ. Bất ngờ hơn, những người dân ở quê hương Xu, từng được ông giúp đỡ tỏ vẻ thờ ơ trước sự sụp đổ của nhà phát triển bất động sản lớn nhất cả nước. "Bởi vì Evergrande tăng giá nhà", một người đàn ông trong thành phố cho hay, "nhà ở đây hiện có giá từ 3.000 nhân dân tệ đến 6.000 nhân dân tệ mỗi mét vuông. Người bình thường như chúng tôi không thể mua được". Một số cư dân cũng chỉ trích các thành viên gia đình của Xu, những người có lối sống xa hoa thường tiệc tùng và đăng tải lên mạng.

TL