Sữa giả, sim rác, tin giả: Nỗi lo đang bào mòn niềm tin xã hội

Niềm tin bị tổn thương từ những thứ “giả”

Trong suốt chiều dài lịch sử, niềm tin của người dân luôn là nền móng cho sự ổn định và phát triển của quốc gia. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, niềm tin ấy đang bị bào mòn từng ngày bởi những “bóng đen” mang tên hàng giả, thuốc giả, sim rác lừa đảo và tin giả tràn lan trên không gian mạng.

Tại báo cáo gửi Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV ngày 5/5/2025, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến phản ánh một thực tế nhức nhối: Cử tri và nhân dân đang hết sức lo lắng, bức xúc, lên án mạnh mẽ tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả, thực phẩm kém chất lượng, thuốc giả và sữa giả. Đây không còn là những vụ việc rải rác mà là một “làn sóng đen” len lỏi vào đời sống hàng ngày của người dân, từ bữa ăn đến đơn thuốc, từ cuộc gọi giả danh đến những đường link (liên kết) lừa đảo.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, (Ảnh: Quochoi.vn)

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến cũng cho biết, có lẽ chưa bao giờ những khái niệm như “sữa giả” hay “thuốc giả” lại khiến người dân hoang mang đến vậy. Không chỉ là hành vi gian thương đơn thuần, đó là hành động coi thường tính mạng con người. Trẻ em uống phải sữa giả có thể đối diện với nguy cơ suy dinh dưỡng; người bệnh dùng thuốc giả, nhẹ thì mất thời gian điều trị, nặng thì mất cơ hội sống.

Dù đã có quy định và chế tài xử lý, song việc hàng giả vẫn dễ dàng len lỏi vào hệ thống phân phối, từ chợ truyền thống đến sàn thương mại điện tử, cho thấy sự thiếu đồng bộ trong quản lý, kiểm soát thị trường và năng lực giám sát từ cơ sở.

Một trong những mối nguy đáng báo động là tình trạng sử dụng sim rác để lừa đảo người dân. Những cuộc gọi mạo danh công an, tòa án, ngân hàng, thậm chí là người thân, yêu cầu chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân đã trở thành “ác mộng thường nhật” với nhiều người.

Chỉ cần một cú nhấp chuột vào đường link lạ, một cú điện thoại giả danh, người dân có thể mất trắng hàng chục, hàng trăm triệu đồng. Điều đáng lo ngại là các đối tượng lừa đảo ngày càng tinh vi, có tổ chức và cập nhật thủ đoạn nhanh hơn cả sự phản ứng của cơ quan chức năng.

Không gian mạng – nơi “tin giả” tung hoành

Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, không gian mạng, nơi từng được kỳ vọng là môi trường sáng tạo, kết nối và minh bạch, giờ đây lại bị biến thành mảnh đất màu mỡ cho tin giả, thông tin bịa đặt và nội dung vi phạm thuần phong mỹ tục. Những clip giật gân, thông tin xuyên tạc, giả mạo phát ngôn lãnh đạo... không chỉ gây nhiễu loạn nhận thức xã hội mà còn đe dọa đến uy tín tổ chức, cá nhân.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến cũng cho rằng, cử tri và nhân dân mong muốn Nhà nước có biện pháp mạnh tay hơn, không chỉ gỡ bỏ nội dung vi phạm mà cần xử lý nghiêm khắc các cá nhân, tổ chức phát tán tin giả, kể cả trên nền tảng xuyên biên giới.

Cử tri và nhân dân mong muốn Nhà nước có biện pháp mạnh tay hơn với vấn nạn hàng giả, lừa đảo qua mạng... (Ảnh: Quochoi.vn)

Thực tế, trong thời gian qua, nhiều vụ việc lớn đã được điều tra, triệt phá. Lực lượng công an đã vào cuộc quyết liệt, nhiều đường dây lừa đảo công nghệ cao, sản xuất thuốc giả, thậm chí làm giả giấy tờ cơ quan nhà nước đã bị triệt xóa. Tuy nhiên, để “chặn đứng, đẩy lùi” nạn hàng giả, sim rác, tin giả như kiến nghị của cử tri, cần một cơ chế đủ mạnh, liên kết giữa các bộ ngành và đặc biệt là sự nhập cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương.

Không chỉ dừng ở “phát hiện, bắt giữ, xử lý”, vấn đề cốt lõi là phải bịt kín các kẽ hở trong quản lý thị trường, kiểm soát chặt chẽ từ khâu cấp phép đến lưu thông, và quan trọng hơn cả – nâng cao nhận thức người dân trong việc tự bảo vệ mình trước các chiêu trò lừa đảo.

Một điểm sáng được cử tri và nhân dân ghi nhận là cuộc cải cách bộ máy Nhà nước đang được tiến hành mạnh mẽ, gọn nhẹ, hiệu quả, hướng về cơ sở. Tuy nhiên, bên cạnh sự đồng tình là những tâm tư rất đáng suy ngẫm: lo lắng về việc xác định trung tâm hành chính mới, nơi làm việc xa nhà, hoặc tình trạng một số cán bộ giỏi có thể xin nghỉ vì sắp xếp chưa hợp lý.

Trong quá trình tinh gọn bộ máy, nếu không có sự điều chỉnh linh hoạt và cơ chế chính sách hỗ trợ thỏa đáng, mục tiêu “bộ máy mới tốt hơn, hiệu quả hơn” sẽ khó trọn vẹn.

Cử tri và người dân cũng kỳ vọng rất cao các chủ trương của Đảng, như: miễn học phí cho học sinh phổ thông, hỗ trợ bữa trưa cho học sinh, xóa nhà dột nát, phát triển nhà ở xã hội… Những chính sách ấy cần được thể chế hóa càng sớm càng tốt, bằng các văn bản quy phạm pháp luật cụ thể, rõ ràng, để tạo động lực thực sự cho phát triển, và quan trọng hơn – để người dân sớm được thụ hưởng.

Không phải ngẫu nhiên mà trong phần kết luận, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh: tất cả những kết quả đạt được trong thời gian qua đã góp phần củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Niềm tin ấy – một khi đã được vun đắp, phải tiếp tục được bảo vệ. Và để bảo vệ niềm tin ấy, không thể khoan nhượng với hàng giả, sim rác, tin giả, lừa đảo. Đó không chỉ là trách nhiệm pháp lý, mà là nhiệm vụ chính trị, là cam kết đạo đức với nhân dân.