Những quốc gia yêu cầu Google và Facebook trả tiền cho các hãng tin tức

15:06 22/02/2021

Nếu các nhà lập pháp Úc có thể cân bằng lại mối quan hệ giữa các nền tảng công nghệ mới với những hình thức truyền thông cũ thì có thể sẽ đặt nền móng và tạo tiền lệ cho nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Ngày 18/2, Facebook quyết định chặn người dùng Úc đọc và chia sẻ tin tức trên nền tảng, như lời đáp trả trước dự luật truyền thông mới của chính phủ nước này. Trái ngược với động thái cứng rắn của gã khổng lồ mạng xã hội, Google ban đầu đe dọa rút khỏi Úc nhưng sau đó lại chọn cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn, tiến đến ký thỏa thuận với các hãng tin địa phương.

Việc ‘gã khổng lồ mạng xã hội’ quyết định ‘nhấn nút chặn’ toàn bộ nước Úc diễn ra sau nhiều tháng tranh cãi và đàm phán không thành công giữa hai bên. Động thái cứng rắn của chính phủ Úc nhận được nhiều ý kiến đồng thuận và ủng hộ của một số quốc gia khác.

Nếu các nhà lập pháp Úc có thể cân bằng lại mối quan hệ giữa các nền tảng công nghệ mới với những hình thức truyền thông cũ thì có thể sẽ đặt nền móng và tạo tiền lệ cho nhiều quốc gia khác trên thế giới. 

Liên minh châu Âu (EU) đang cân nhắc đi theo Úc

Liên minh châu Âu trước nay luôn đi đầu trong các quy định về dữ liệu và công nghệ mới. Bằng chứng là luật bảo vệ dữ liệu GDPR trên diện rộng cùng nhiều đề xuất nhằm kiềm hãm những ‘gã khổng lồ kỹ thuật số’. 

Phó chủ tịch điều hành của Ủy ban châu Âu Margrethe Vestager
Phó Chủ tịch điều hành của Ủy ban châu Âu Margrethe Vestager.

Lần này, EU có lẽ sẽ ủng hộ và đưa ra quyết định tương tự Úc, yêu cầu Facebook và Google trả tiền cho báo chí. Hiện chưa có thông tin chi tiết về các đạo luật Dịch vụ và Thị trường Kỹ thuật số do EU đề xuất gần đây.

Nghị viên châu Âu Alex Saliba chia sẻ rằng cách tiếp cận của chính phủ Úc đã giải quyết được ‘sự mất cân bằng nghiêm trọng về khả năng thương lượng’ giữa các nền tảng công nghệ và nhà xuất bản tin tức.

“Với vị trí thống trị thị trường tìm kiếm, mạng xã hội và quảng cáo, các nền tảng kỹ thuật số lớn đang tạo ra sự mất cân bằng quyền lực và hưởng lợi đáng kể từ nội dung tin tức. Tôi nghĩ họ phải trả phí để mọi thứ cân bằng”.

Các nhà lập pháp Mỹ đưa ra dự luật hỗ trợ tòa soạn báo đàm phán với Facebook và Google

Phát biểu ngày 19/2 của Hạ nghị sĩ Ken Buck, thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa tại bộ phận chống độc quyền thuộc Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ, cho biết dự luật trên được thúc đẩy vào thời điểm Chính phủ Australia đang trong một cuộc chiến gay cấn với Facebook. "Gã khổng lồ" công nghệ này đã chặn việc đăng tải tin mới trên các trang và nền tảng của mình, bao gồm cả các thông tin về từ thiện, dịch vụ y tế và tình trạng khẩn cấp, như một phần trong cuộc tranh cãi về một dự luật được đề xuất tại Australia, theo đó yêu cầu Facebook và Google trả tiền cho các hãng tin đã sử dụng các nền tảng của họ để chia sẻ tin tức, hoặc đồng ý với một mức giá thông qua trọng tài.

Theo nghị sỹ này, các nhà lập pháp Mỹ sẽ đưa ra một loạt dự luật chống độc quyền, và dự luật hỗ trợ tòa soạn báo quy mô nhỏ sẽ đi đầu tiên. Thực trạng hiện nay là mạng xã hội có thể sử dụng tin tức báo chí để thu hút người dùng, nhưng bị buộc tội không chia sẻ doanh thu quảng cáo xứng đáng.

Pháp có nhiều năm tranh chấp bản quyền với Facebook và Google

Cơ quan Cạnh tranh Pháp đang dẫn đầu những nỗ lực kêu gọi các nền tảng công nghệ trả tiền cho tin tức suốt nhiều năm qua.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.
Pháp trở thành quốc gia đầu tiên trong số các quốc gia EU áp dụng chỉ thị bản quyền của châu Âu vào năm 2019, yêu cầu Google và Facebook trả tiền cho các hãng tin nhưng cả hai đều từ chối.
Google cố gắng giải quyết tranh chấp kéo dài 18 tháng bằng cách ký thỏa thuận trị giá 76 triệu USD với một loạt hãng tin Pháp, cho phép nội dung tin tức của họ xuất hiện trên Google News Showcase.

Google News đã đóng cửa ở Tây Ban Nha

Tây Ban Nha là nước đầu tiên đưa ra “thuế Google” năm 2014, buộc ‘gã khổng lồ tìm kiếm’ phải trả tiền cho những tin tức đăng trên nền tảng Google News. Đáp lại, Google đã đóng cửa hoàn toàn Google News ở Tây Ban Nha. Quyết định này khiến nhiều hãng tin nhỏ gặp khó khăn. Theo các chuyên gia phân tích, các nhà xuất bản đã thiệt hại khoảng 1 tỉ USD. Hiện tại, Tây Ban Nha vẫn chưa đưa ra bất kỳ đề xuất mới nào để giải quyết mối quan hệ giữa công nghệ và truyền thông tin tức. 

Tây Ban Nha là nước đầu tiên đưa ra “thuế Google” năm 2014, buộc ‘gã khổng lồ tìm kiếm’ phải trả tiền cho những tin tức đăng trên nền tảng Google News
Tây Ban Nha là nước đầu tiên đưa ra “thuế Google” năm 2014, buộc ‘gã khổng lồ tìm kiếm’ phải trả tiền cho những tin tức đăng trên nền tảng Google News.

Canada hứa ra quy định mới

Đầu tháng 2, Bộ trưởng Di sản Canada Steven Guilbeault hứa ban hành luật mới buộc các gã khổng lồ công nghệ trả tiền cho nội dung tin tức xuất hiện trên nền tảng. Hiện vẫn chưa rõ kế hoạch của Canada có điểm nào khác so với dự luật của Úc. Quyết định ban hành luật mới là kết quả từ một chiến dịch do 105 tờ báo địa phương phát động, yêu cầu chính quyền đưa ra cải cách khẩn cấp để hỗ trợ ngành báo chí.
Ông Guilbeault tuyên bố: "Tin tức chưa bao giờ là miễn phí. Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng: các nhà xuất bản phải được đền bù thỏa đáng cho công việc của họ, chúng tôi sẽ hỗ trợ khi họ đưa thông tin vì lợi ích nền dân chủ, sức khỏe và hạnh phúc của cộng đồng chúng tôi".
Anh

Tháng 12 vừa qua, Hội đồng Đặc nhiệm Thị trường Kỹ thuật số Anh tuyên bố Facebook và Google có thể sớm bị buộc phải trả tiền cho các hãng tin mới có thể hiển thị nội dung tin tức.

Nhiều chuyên gia thuộc những tổ chức như Ofcom, Cơ quan cạnh tranh thị trường (CMA)… đã đề xuất thành lập cơ quan giám sát nền tảng kỹ thuật số. Cơ quan mới sẽ được trao quyền phạt những hãng công nghệ truyền thông lên đến 10% tổng doanh thu toàn cầu nếu vi phạm.

Ủy ban Truyền thông và kỹ thuật số của Hạ viện Anh đã khuyến nghị các nhà lập pháp đưa ra luật tương tự như Úc. Cuối tháng 1, Facebook ra mắt Facebook News tại Anh, cung cấp cho người dùng nguồn cấp dữ liệu chuyên biệt về các câu chuyện từ một loạt nhà xuất bản ở Anh, gồm Guardian và Daily Mail.

TH