Thứ sáu 13/06/2025 14:21
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

Minh bạch thông tin kinh doanh của các đầu mối xăng dầu

06/09/2022 11:13
Nguồn cung xăng dầu trong nước những ngày qua có hiện tượng… không bình thường khi Bộ Công thương khẳng định, từ nay đến cuối năm cung xăng dầu không hề thiếu nhưng nhiều cây xăng vẫn đóng cửa với lý do hết hàng.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa.

Nói không bình thường bởi ngay khi thế giới khan hiếm nhất về nguồn cung (quý 1 và đầu quý 2) chúng ta vẫn đảm bảo đủ xăng dầu cho tiêu dùng. Trong khi 2 tháng trở lại đây, các nhà máy Bình Sơn và Nghi Sơn đảm bảo đủ 72% và cam kết thời gian còn lại của năm 2022 sẽ đảm bảo đủ 80% nhu cầu trong nước.

Như vậy, chỉ có 20%-28% là nhập khẩu. Ngoài ra, giá dầu thế giới vừa qua đã giảm mạnh, cung tăng và Chính phủ cũng giảm mức thuế nhập khẩu xăng dầu (từ 20%-25% xuống còn 10%).

Mặc dù Bộ Công thương đã công khai các thông số cấu thành, nhưng trên thực tế, để tính đúng, tính đủ giá bán đến người tiêu dùng, ngay cả các chuyên gia cũng khó biết rõ cách tính các mức trích lập và vận hành Quỹ Bình ổn giá, giá cơ sở, giá nhập khẩu, chi phí, chiết khấu…

Tiếp đến, thời gian điều hành giá cũng đang bộc lộ những bất hợp lý. Trước đây, giá xăng dầu được điều chỉnh 15 ngày/lần. Để giúp giá xăng dầu trong nước bám sát hơn thị trường thế giới, kể từ đầu năm 2022, việc điều chỉnh rút còn 10 ngày/lần (ngày 1, 11 và 21 hàng tháng). Nhưng, Nghị định 95/2021/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu) lại quy định, nếu trùng vào ngày nghỉ, lễ thì lùi đến ngày sau kỳ nghỉ, lễ hoặc lùi đến kỳ điều hành tiếp theo (nếu trùng vào Tết Nguyên đán). Đây có thể là nguyên nhân chính gây hỗn loạn thị trường những ngày qua, bởi doanh nghiệp dự báo giá xăng dầu sắp tới tăng trở lại nên có động thái găm hàng, ém hàng chờ giá cao.

Trong khi đó, cơ quan điều hành không điều chỉnh giá bán vào ngày 1-9 như thường lệ mà lùi tới ngày 5-9. Trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới gần đây tăng trở lại, độ trễ do chậm điều chỉnh giá 4-5 ngày sẽ gây thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp. Vô hình trung, hành vi ém hàng lại gây thiệt hại cho người tiêu dùng, vì tạo sự thiếu “ảo”. Tình trạng này không phải lần đầu tiên mà đã xảy ra vào dịp Tết Nguyên đán 2022 khi liên bộ Công thương - Tài chính lùi kỳ điều hành giá sau tết, kéo dài đến 20 ngày thay vì 10 ngày. Điều đó khiến thị trường hỗn loạn, nhiều cửa hàng xăng dầu treo biển nghỉ bán, hết xăng, nhưng đến khi có điều chỉnh giá mới, các cửa hàng, đại lý này lại lập tức đủ hàng để bán ngay.

Vì vậy, lần này dư luận cũng cho rằng, việc thiếu xăng dầu là “ảo”, có dấu hiệu cố tình găm hàng. Thiếu sót ở đây là cơ quan quản lý đã không lường được tình huống để vào cuộc, kiểm tra, xử lý, ngăn chặn từ sớm. Việc Bộ trưởng Bộ Công thương vừa chỉ đạo lập 3 đoàn công tác để truy gốc rễ của hiện tượng thiếu nguồn cung được coi là khá muộn, không khác nào có lửa mới đi chữa cháy.

Để thị trường xăng dầu hỗn loạn nguồn cung như hiện nay, cơ quan quản lý phải xem lại trách nhiệm điều hành và cần chủ động đề xuất các giải pháp hiệu quả hơn để làm lành mạnh thị trường. Chẳng hạn, có thể nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh lại thời gian điều hành giá xăng dầu kịp thời, bám sát giá thị trường hơn; yêu cầu minh bạch thông tin kinh doanh của các đầu mối; xem xét lại tính hiệu quả của Quỹ Bình ổn giá (có thể tạm dừng); kiểm tra cơ chế chiết khấu… Đồng thời, bỏ các quy định làm khó thị trường, trong đó có quy định mỗi doanh nghiệp bán lẻ chỉ được nhập hàng từ một đầu mối (khi đầu mối hết hàng, các đại lý không thể lấy từ nguồn khác).

Quan trọng nhất, cơ quan điều hành phải dự báo được các kịch bản của thị trường để kịp thời có hành động hoặc công cụ phòng ngừa từ trước. Nếu không, tình trạng “thiếu ảo” xăng dầu sẽ còn tiếp tục tái diễn.

Văn Phúc/ Theo SGGP

Bài liên quan
Tin bài khác
GS.TS Trần Đình Hợi: AI sẽ là “chìa khóa vàng” thúc đẩy chính phủ số Việt Nam

GS.TS Trần Đình Hợi: AI sẽ là “chìa khóa vàng” thúc đẩy chính phủ số Việt Nam

Theo GS.TS Trần Đình Hợi, vai trò của AI trong xây dựng chính phủ số hiệu quả, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm, từ bài học Estonia gợi mở cho Việt Nam.
Hàng giả vẫn "sống khỏe" nhờ kẽ hở luật và lòng tham tiêu dùng

Hàng giả vẫn "sống khỏe" nhờ kẽ hở luật và lòng tham tiêu dùng

Ông Lê Huy Anh – Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh: Cuộc chiến chống hàng giả hiện nay không chỉ dừng lại ở xử lý vi phạm mà còn là dịp nhìn lại và bịt kín những lỗ hổng luật pháp đang bị các đối tượng lợi dụng.
Sẽ xóa bỏ độc quyền vàng miếng hướng đến thị trường cạnh tranh, minh bạch

Sẽ xóa bỏ độc quyền vàng miếng hướng đến thị trường cạnh tranh, minh bạch

NHNN đã sớm xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình, kiểm soát chặt chẽ. Để làm rõ hơn về những điểm mới, định hướng sửa đổi tại Dự thảo, ông Đào Xuân Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối NHNN đã có những chia sẻ với báo chí.
96.500 doanh nghiệp rời thị trường và những “vướng víu chính sách”

96.500 doanh nghiệp rời thị trường và những “vướng víu chính sách”

Theo TS. Võ Trí Thành, nguyên nhân nhiều doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường không chỉ do sức mua giảm mà còn từ chi phí mặt bằng, hàng hóa nhập lậu và chính sách thuế thương mại điện tử.
Xóa bỏ thuế khoán trước năm 2026: Không còn khoán, chỉ còn minh bạch

Xóa bỏ thuế khoán trước năm 2026: Không còn khoán, chỉ còn minh bạch

'Nghị quyết 68 yêu cầu xóa bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh trước năm 2026 là bước cải cách then chốt để minh bạch hóa, thúc đẩy hộ chuyển lên doanh nghiệp", Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn chia sẻ với DNHN.
Giá vàng chênh lệch – "miếng mồi béo bở" cho đầu cơ và trốn thuế

Giá vàng chênh lệch – "miếng mồi béo bở" cho đầu cơ và trốn thuế

Chênh lệch giá vàng đang tạo cơ hội cho đầu cơ, trốn thuế và thất thu ngân sách. Chuyên gia về thuế - Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tú đề xuất siết thuế và cải cách thị trường vàng.
Việt Nam có thể bỏ lỡ cơ hội vàng trong chuyển dịch năng lượng tái tạo

Việt Nam có thể bỏ lỡ cơ hội vàng trong chuyển dịch năng lượng tái tạo

PGS.TS Đặng Trần Thọ, Viện trưởng Viện Công nghệ Năng lượng – Đại học Bách Khoa Hà Nội, cảnh báo Việt Nam đang chững lại trong chuyển dịch năng lượng xanh do thiếu cơ chế giá điện mới và hạ tầng pháp lý phù hợp.
TS. Trần Xuân Lượng: Mở khóa mặt bằng sản xuất, không còn "xin - cho"

TS. Trần Xuân Lượng: Mở khóa mặt bằng sản xuất, không còn "xin - cho"

Theo TS. Trần Xuân Lượng quản lý tốt đất công nghiệp, loại bỏ cơ chế “xin – cho”, tạo môi trường minh bạch, doanh nghiệp tiếp cận đất đai hiệu quả, thúc đẩy sản xuất phát triển.
Sửa đổi Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo: Gỡ “rào cản” cho doanh nghiệp

Sửa đổi Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo: Gỡ “rào cản” cho doanh nghiệp

Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (sửa đổi) tháo gỡ nhiều “rào cản” cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.
PGS.TS. Lê Xuân Bá: Thương hiệu quốc gia không thể mạnh nếu tư duy vẫn cũ

PGS.TS. Lê Xuân Bá: Thương hiệu quốc gia không thể mạnh nếu tư duy vẫn cũ

PGS.TS. Lê Xuân Bá cho rằng, muốn nâng tầm thương hiệu quốc gia, Việt Nam phải đổi mới tư duy, nâng chất lượng sản phẩm, tăng cạnh tranh và đào tạo nguồn nhân lực.
TS. Nguyễn Tuấn Quang: Cần 360 tỷ USD để "xanh hóa" nền kinh tế trước 2050

TS. Nguyễn Tuấn Quang: Cần 360 tỷ USD để "xanh hóa" nền kinh tế trước 2050

TS. Nguyễn Tuấn Quang cho rằng, Việt Nam cần 360 tỷ USD, hoàn thiện luật, phát triển thị trường carbon và thu hút vốn xanh để đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
TS. Trần Xuân Lượng: Ngăn “tát vét” đất đai trước giờ sáp nhập

TS. Trần Xuân Lượng: Ngăn “tát vét” đất đai trước giờ sáp nhập

Tiến sĩ Trần Xuân Lượng - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam, cảnh báo nguy cơ lặp lại “thảm họa Hà Tây” nếu không kịp thời chặn đứng tình trạng phê duyệt đất đai vội vã, trục lợi tài nguyên ngay trước thời điểm điều chỉnh địa giới hành chính.
TS. Cấn Văn Lực: Kinh tế tư nhân là trụ cột tăng trưởng

TS. Cấn Văn Lực: Kinh tế tư nhân là trụ cột tăng trưởng

TS. Cấn Văn Lực khẳng định kinh tế tư nhân chính là “động lực quan trọng nhất” thúc đẩy tăng trưởng, đề xuất loạt giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ điểm nghẽn và tạo bứt phá cho khu vực này.
Nghị quyết số 68-NQ/TW: “Phá băng” cho kinh tế tư nhân trỗi dậy

Nghị quyết số 68-NQ/TW: “Phá băng” cho kinh tế tư nhân trỗi dậy

Nghị quyết số 68-NQ/TW mở ra đột phá lớn cho khu vực kinh tế tư nhân, xóa bỏ rào cản, khẳng định niềm tin chiến lược của Đảng và Chính phủ vào doanh nghiệp tư nhân như động lực chủ lực của tăng trưởng.
Ông Phan Đức Hiếu: Nghị quyết số 68 sẽ mở ra “cú huých” lớn cho doanh nghiệp tư nhân

Ông Phan Đức Hiếu: Nghị quyết số 68 sẽ mở ra “cú huých” lớn cho doanh nghiệp tư nhân

Ông Phan Đức Hiếu kỳ vọng Nghị quyết 68 sẽ tạo bước ngoặt cải cách thể chế, giúp doanh nghiệp tư nhân thoát khỏi rào cản “xin – cho”, tiếp cận đất đai, vốn, và phát triển bền vững.