Thứ bảy 05/07/2025 23:26
Hotline: 024.355.63.010
Pháp luật

Lưu ý khi áp dụng nghĩa vụ hạn chế thiệt hại của bên bị vi phạm hợp đồng

31/03/2022 16:35
Theo quy định của pháp luật khi một bên chủ thể trong hợp đồng vi phạm nghĩa vụ thì sẽ phải chịu những chế tài pháp lý như buộc thuộc hiện đúng hợp đồng, phạt vi phạm hợp đồng, buộc bồi thường thiệt hại, tạm dừng thực hiện hợp đồng, đình chỉ thực hiệ

Tuy nhiên, cũng theo pháp luật quy định thì bên có quyền bị vi phạm có nghĩa vụ hạn chế tổn thất. Do đó khi thực hiện hợp đồng, các bên chủ thể cần làm gì nếu xảy ra tổn thất hoặc xảy ra trường hợp một trong hai bên vi phạm nghĩa vụ hợp đồng để có thể nhằm ngăn chặn hoặc giảm thiểu tối đa rủi ro cho mình. Những phân tích, đánh giá của Luật sư Bùi Văn Thành - Trưởng VP Luật sư Mặt Trời Mới, Trọng tài viên, Trung tâm Trọng tài Quốc tế VN đưa ra trong bài phỏng vấn dưới đây sẽ giúp độc giả có cái nhìn tổng quan hơn xung quanh vấn đề này.

Thưa ông, nghĩa vụ hạn chế tổn thất đối với bên bị vi phạm hợp đồng hiện nay được quy định cụ thể trong pháp luật Việt Nam và quốc tế như thế nào? Và ý nghĩa cũng như cơ sở áp dụng của nghĩa vụ này là gì ông có thể phân tích để các doanh nghiệp nắm được?

Luật sư Bùi Văn Thành: Nghĩa vụ hạn chế tổn thất đối với bên bị vi phạm hợp đồng được quy định tại điều 362 Bộ Luật dân sự 2015 và tại điều 305 Luật thương mại 2005, dẫn chiếu cụ thể như sau: “Điều 362. Nghĩa vụ ngăn chặn, hạn chế thiệt hại:Bên có quyền phải áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để thiệt hại không xảy ra hoặc hạn chế thiệt hại cho mình.”. “Điều 305. Nghĩa vụ hạn chế tổn thất: Bên yêu cầu bồi thường thiệt hại phải áp dụng các biện pháp hợp lý để hạn chế tổn thất kể cả tổn thất đối với khoản lợi trực tiếp đáng lẽ được hưởng do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra; nếu bên yêu cầu bồi thường thiệt hại không áp dụng các biện pháp đó, bên vi phạm hợp đồng có quyền yêu cầu giảm bớt giá trị bồi thường thiệt hại bằng mức tổn thất đáng lẽ có thể hạn chế được”.

Ảnh minh họa

Nội dung chủ yếu của các điều luật trên là, trường hợp chủ thể trong hợp đồng bị thiệt hại phát sinh từ hành vi vi phạm hợp đồng của chủ thể khác, thì bên bị vi phạm có nghĩa vụ áp dụng các biện pháp cần thiết và hợp lý để ngăn chặn thiệt hại xảy ra, hoặc để hạn chế thiệt hại cho mình, kể cả thiệt hại đối với khoản lợi trực tiếp đáng lẽ được hưởng do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra. Nếu bên bị vi phạm không áp dụng các biện pháp đó, thì khi đưa ra yêu cầu bồi thường đối với bên vi phạm hợp đồng, bên vi phạm hợp đồng có quyền yêu cầu giảm bớt giá trị bồi thường thiệt hại bằng mức tổn thất đáng lẽ bên bị vi phạm có thể hạn chế được.

Vậy nếu bên bị vi phạm không thực hiện nghĩa vụ hạn chế tổn thất thì họ có thể phải chịu những hệ lụy như thế nào hoặc có bị phát sinh trách nhiệm pháp lý hay không thưa ông?

Luật sư Bùi Văn Thành: Nghĩa vụ hạn chế tổn thất của bên bị vi phạm không phải là hậu quả pháp lý của bên đó phát sinh từ hoặc liên quan đến hành vi vi phạm hợp đồng của bên vi phạm. Chủ thể khác trong hợp đồng không có quyền yêu cầu bên bị vi phạm phải chịu bất kỳ hậu quả pháp lý nào từ hành vi vi phạm hợp đồng của bên vi phạm. Trường hợp bên bị vi phạm hợp đồng mà không áp dụng nghĩa vụ hạn chế tổn thất, thì bên bị yêu cầu (tức bên vi phạm hợp đồng) có quyền yêu cầu giảm bớt giá trị bồi thường thiệt hại bằng mức tổn thất đáng lẽ có thể hạn chế được.

Và thực tế cho thấy là không phải hành vi vi phạm hợp đồng nào cũng có thể hạn chế tổn thất được, phải không ạ? Vậy ông có thể làm rõ những vi phạm nào cần áp dụng nghĩa vụ hạn chế tổn thất và ngược lại?

Luật sư Bùi Văn Thành: Đúng. Không phải mọi hành vi vi phạm hợp đồng đều có thể hạn chế tổn thất. Tuy nhiên, khi được bên vi phạm thông báo về hành vi vi phạm hợp đồng hoặc bên bị vi phạm tự mình phát hiện ra hành vi vi phạm hợp đồng của bên kia, đối với những vi phạm có thể hạn chế tổn thất, thì cần chủ động, kịp thời áp dụng các biện pháp cần thiết và hợp lý để ngăn chặn thiệt hại xảy ra hoặc để hạn chế thiệt hại xảy ra đối với mình. Không nên đưa ra yêu cầu bồi thường đối với thiệt hại không có đủ yếu tố yêu cầu bồi thường, tránh trục lợi trong yêu cầu bồi thường do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra. Ngoài căn cứ pháp luật phải áp dụng, đây còn là đạo đức kinh doanh và thiện chí của bên bị vi phạm trong việc hợp tác với bên bị vi phạm trong việc ngăn chặn tổn thất hoặc hạn chế tổn thất đối với những tổn thất có thể ngăn chặn hoặc có thể hạn chế được.

Trường hợp bên bị vi phạm rà soát, đánh giá tổn thất là không thể áp dụng các biện pháp cần thiết và hợp lý để ngăn chặn hoặc để hạn chế tổn thất, thì cũng nên thông báo kịp thời cho bên vi phạm. Trong cả hai trường hợp này, doanh nghiệp cần kịp thời chuẩn bị căn cứ, tài liệu chứng minh các yếu tố phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, chứng minh tổn thất, mức độ tổn thất do hành vi vi phạm gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm

Và cuối cùng LS Bùi Văn Thành có thể đưa ra một số tư vấn, khuyến nghị giúp doanh nghiệp hạn chế được rủi ro cũng như tranh chấp khi xảy ra xung quanh vấn đề này?

Luật sư Bùi Văn Thành: Doanh nghiệp khi đàm phán, giao kết hợp đồng, cần nhận diện đầy đủ, toàn diện các rủi ro có thể phát sinh trong nội dung các điều khoản thương mại và điều khoản pháp lý. Đánh giá về tính khả thi (bao gồm năng lực của đối tác) khi giao kết và thực hiện hợp đồng. Thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng và quản trị tốt rủi ro có thể xảy ra khi thực hiện hợp đồng, là những biện pháp hữu hiệu để hạn chế tranh chấp có thể xảy ra.

Trong quá trình hành nghề luật sư giúp doanh nghiệp đàm phán, soạn thảo, giao kết hợp đồng, hoặc giải quyết tranh chấp theo phương thức ngoài tòa án (thương lượng, hòa giải, trọng tài), kể cả khi tham gia giải quyết các vụ án kinh doanh thương mại tại tòa án, tôi luôn đề cao nguyên tắc tự thỏa thuận, kể cả việc tự thỏa thuận, tự quyết định về việc giải quyết tranh chấp.

Xin cảm ơn ông!

Theo TPO

Tin bài khác
Bị cưỡng chế 4,2 tỷ tiền thuế, Vietfracht HoChiMinh kinh doanh ra sao?

Bị cưỡng chế 4,2 tỷ tiền thuế, Vietfracht HoChiMinh kinh doanh ra sao?

Ngày 2/7/2025, Hải quan Khu Công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh đã ban hành quyết định cưỡng chế hành chính đối với Chi nhánh Công ty Cổ phần Vận tải và Thuê tàu (Vietfracht HoChiMinh) vì chậm nộp thuế kéo dài, với số tiền nợ lên tới hơn 4,19 tỷ đồng.
Bộ Y tế đề xuất siết chặt hậu kiểm thực phẩm trên sàn thương mại điện tử

Bộ Y tế đề xuất siết chặt hậu kiểm thực phẩm trên sàn thương mại điện tử

Trước thực trạng ngày càng nhiều thực phẩm được tiêu thụ qua sàn thương mại điện tử, Bộ Y tế đã đề xuất sửa đổi toàn diện quy định về hậu kiểm trong dự thảo sửa đổi Nghị định 15, với trọng tâm là bổ sung các biện pháp quản lý sản phẩm trên nền tảng này.
Đà Nẵng: Cảnh báo tình trạng cho thuê nhà xưởng trái phép trong khu công nghiệp

Đà Nẵng: Cảnh báo tình trạng cho thuê nhà xưởng trái phép trong khu công nghiệp

Tình trạng cho thuê trái phép nhà xưởng trong các khu công nghiệp ở Đà Nẵng đang diễn ra âm thầm, đe dọa an toàn lao động, méo mó môi trường đầu tư và thất thu ngân sách.
Thu hồi 7 sản phẩm, ngừng tiếp nhận hồ sơ công bố của Dược phẩm Toàn Cầu Đông Nam vì sai phạm

Thu hồi 7 sản phẩm, ngừng tiếp nhận hồ sơ công bố của Dược phẩm Toàn Cầu Đông Nam vì sai phạm

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có công văn đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc đối với 7 sản phẩm mỹ phẩm do Công ty TNHH Dược phẩm Toàn Cầu Đông Nam chịu trách nhiệm đưa ra thị trường, với lý do công thức sản phẩm không đúng so với hồ sơ đã công bố, nhãn mác không đáp ứng quy định hiện hành.
Bộ Y tế “tuýt còi” fanpage “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng”

Bộ Y tế “tuýt còi” fanpage “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng”

Cục An toàn thực phẩm (ATTP, Bộ Y tế) vừa gửi công văn yêu cầu xử lý vi phạm quảng cáo của fanpage mang tên “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng” .
Động thái mới của Bộ Công Thương sau vụ dầu ăn chăn nuôi thành thực phẩm cho người

Động thái mới của Bộ Công Thương sau vụ dầu ăn chăn nuôi thành thực phẩm cho người

Sau vụ triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán dầu ăn chăn nuôi thành thực phẩm cho người, Bộ Công Thương đã chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra diện rộng các cơ sở sản xuất dầu ăn trên phạm vi toàn quốc.
Cảnh báo giả danh trung tâm đăng kiểm yêu cầu chuyển tiền, cài đặt ứng dụng

Cảnh báo giả danh trung tâm đăng kiểm yêu cầu chuyển tiền, cài đặt ứng dụng

Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa phát đi cảnh báo khẩn về việc xuất hiện các cuộc gọi lừa đảo, giả danh cán bộ của Cục nhằm chiếm đoạt tài sản người dân thông qua việc yêu cầu chuyển tiền và cài đặt ứng dụng trên điện thoại. Hình thức lừa đảo này đang có dấu hiệu lan rộng và gây thiệt hại thực tế.
Phạt gấp 10 lần khoản thu từ hành vi mua bán dữ liệu cá nhân

Phạt gấp 10 lần khoản thu từ hành vi mua bán dữ liệu cá nhân

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, với nhiều quy định nghiêm khắc nhằm chấn chỉnh tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân tràn lan hiện nay.
Bộ Công an cảnh báo khẩn những chiêu lừa đảo trực tuyến

Bộ Công an cảnh báo khẩn những chiêu lừa đảo trực tuyến

Bộ Công an và Google hợp tác cảnh báo về những phương thức lừa đảo tinh vi. Hãy nhận diện và tự bảo vệ mình trước hiểm họa trên không gian mạng.
Công ty Cổ phần Thiết bị Phụ tùng Sài Gòn bị truy thu thuế hơn 12 tỷ đồng

Công ty Cổ phần Thiết bị Phụ tùng Sài Gòn bị truy thu thuế hơn 12 tỷ đồng

Công ty Cổ phần Thiết bị Phụ tùng Sài Gòn - chủ nhà máy thủy điện Đak Glun đặt tại huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước bị phạt và truy thu thuế 12 tỷ đồng.
Apax Leaders chậm đóng bảo hiểm hơn 5 năm, dẫn đầu danh sách tại Hà Nội

Apax Leaders chậm đóng bảo hiểm hơn 5 năm, dẫn đầu danh sách tại Hà Nội

Công ty Cổ phần Anh ngữ Apax (Apax Leaders) hiện đang đứng đầu danh sách doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), và bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp tại Hà Nội, với tổng số nợ gần 62 tỉ đồng, thời gian chậm đóng lên tới 63 tháng, tương đương hơn 5 năm.
Ai đứng sau đường dây làm dầu ăn giả thu về hàng nghìn tỷ đồng?

Ai đứng sau đường dây làm dầu ăn giả thu về hàng nghìn tỷ đồng?

Nhật Minh Food vừa tham gia sản xuất dầu ăn giả chưa đầy 3 năm trở lại đây thì bị phanh phui. Giúp sức đường dây này có còn Công ty An Hưng Phước - một trong những đơn vị lâu năm chuyên nhập khẩu và phân phối dầu thực vật cung cấp cho nhiều doanh nghiệp lớn tại khu vực miền Tây.
Biến dầu ăn chăn nuôi thành thực phẩm: Cảnh báo "đỏ" về an toàn thực phẩm

Biến dầu ăn chăn nuôi thành thực phẩm: Cảnh báo "đỏ" về an toàn thực phẩm

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa phát cảnh báo khẩn sau khi VTV phản ánh việc một số cơ sở sử dụng dầu ăn chăn nuôi nhập khẩu để chế biến thành thực phẩm cho người. Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng các quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe cộng đồng.
Nói đùa "có bom", một hành khách bị phạt 4 triệu đồng

Nói đùa "có bom", một hành khách bị phạt 4 triệu đồng

Một hành khách vừa bị phạt 4 triệu đồng vì nói đùa có bom tại sân bay Nội Bài. Đây là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc về tầm quan trọng của an ninh hàng không.
Siết chặt quản lý thị trường vàng: Ngăn chặn hành vi hợp thức hóa vàng lậu

Siết chặt quản lý thị trường vàng: Ngăn chặn hành vi hợp thức hóa vàng lậu

Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới vẫn diễn ra, ảnh hưởng đến tỷ giá USD/VND trên thị trường tự do, từ đó gây sức ép lên thị trường ngoại hối và việc điều hành chính sách tiền tệ, làm thất thu ngân sách nhà nước.