Hiệu quả từ ứng dụng công nghệ sinh học trong phát triển nông nghiệp

DNHN - Không chỉ gia tăng năng suất, giảm thiểu chi phí thuốc bảo vệ thực vật, mhiều giống cây trồng được tạo ra bằng công nghệ sinh học (CNSH) đã giúp nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao thu nhập đáng kể.

Chiều ngày 7/4 vừa qua, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Hiệp hội Thương mại Giống cây trồng (VSTA), Tổ chức Quốc tế và Ứng dụng và Tiếp thu công nghệ sinh học trong nông nghiệp (ISAAA) đồng tổ chức hội thảo với chủ đề: “Đóng góp của việc ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp tại Việt Nam”. Hội thảo là diễn đàn chia sẻ thông tin về tình hình ứng dụng cây trồng CNSH trên toàn cầu cũng như tại Việt Nam và đặc biệt thảo luận về các tác động kinh tế, xã hội và môi trường từ việc trồng cây ngô CNSH (ngô chuyển gen hay còn gọi là ngô biến đổi gen) từ năm 2014 sau khi được cấp phép canh tác tại Việt Nam. 

 Quang cảnh buổi hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, Tổng thư ký Hiệp hội Thương mại Giống cây trồng Việt Nam Trần Xuân Định cho biết: “Trong những thập niên đầu của thế kỷ 21, với lĩnh vực nông nghiệp, chúng ta chứng kiến sự bứt phá của khoa học, đặc biệt là công nghệ sinh học với những phát minh của công nghệ di truyền, công nghệ gen, công nghệ vi sinh… Nhiều giống cây trồng được tạo ra bằng CNSH đã có mặt ở Việt Nam, giúp nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao thu nhập nhờ việc tăng năng suất và giảm thiểu chi phí thuốc bảo vệ thực vật”. CNSH ứng dụng trong nông nghiệp được xem là một trong các thành tựu khoa học nổi bật của thế kỷ trước, cho tới nay vẫn đang được minh chứng tính ưu việt bởi số liệu ứng dụng ngày một tăng trên toàn cầu cũng như những tác động kinh tế, xã hội và môi trường tích cực mà công nghệ mang lại cho nông dân, người tiêu dùng và cộng đồng.

Theo báo cáo của ISAAA, với việc có thêm 3 quốc gia châu Phi, số lượng các quốc gia canh tác cây trồng CNSH đã tăng lên 29 vào năm 2019. Trong đó, 5 quốc gia dẫn đầu với diện tích cây trồng CNSH lớn nhất là: Hoa Kỳ, Brazil, Argentina, Canada và Ấn Độ. Ước tính, khoảng 1,95 tỷ người, tương đương với 26% dân số thế giới được hưởng lợi từ CNSH vào năm 2019. 

  Mô hình trồng ngô biến đổi gen giống NK4300Bt/GT tại xã Sơn Đà, huyện Ba Vì (Hà Nội).

Tiến sĩ Rhodora R. Aldemita - Giám đốc khu vực Đông Nam Á kiêm Giám đốc Trung tâm Kiến thức toàn cầu về CNSH của ISAAA cho biết thêm: “Năm 2019, tổng cộng có 190,4 triệu héc-ta cây trồng CNSH được canh tác góp phần quan trọng vào giải quyết các vấn đề về an ninh lương thực, tính bền vững, giảm thiểu biến đổi khí hậu cũng như nâng cao đời sống của hơn 17 triệu nông dân ứng dụng CNSH cùng gia đình của họ trên toàn cầu. Việt Nam là một trong 3 nước có tốc độ tăng trưởng diện tích trồng cây CNSH đạt đến hai con số cùng với Philippines và Colombia”. Tại Việt Nam, cây trồng CNSH đã được chính thức được cấp phép canh tác thương mại từ 2014-2015 trên cây ngô. Ngô cũng là một trong các cây trồng chính trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp và nước ta cũng là một trong các quốc gia canh tác ngô nhiều nhất trên thế giới. Việc đưa các giống cây trồng CNSH thời điểm đó được xem là một trong các công cụ quan trọng giúp tiếp tục nâng cao năng suất và chất lượng sản xuất, gia tăng giá trị và giúp nông dân trồng ngô có thêm lợi nhuận, từ đó củng cố năng lực của Việt Nam trong việc đảm bảo nguồn cung cho chuỗi thực phẩm và thức ăn chăn nuôi trong nước. Năm 2019, tổng diện tích canh tác ngô CNSH khoảng 92.000 ha, chiếm khoảng 10% tổng diện tích trồng ngô cả nước. Đặc biệt, tỷ lệ tăng trưởng hai con số về mặt diện tích trong các năm gần đây cho thấy mức độ chấp nhận của nông dân đối với công nghệ này đang tăng. Cụ thể vào năm 2015, tỷ lệ ứng dụng còn khiêm tốn khoảng 3.500 ha, chiếm chưa tới 1% tổng diện tích; tới nay diện tích ứng dụng đã tăng hơn 26 lần. Chỉ so sánh riêng giai đoạn 2018 - 2019, tỷ lệ tăng trưởng là 86%.

Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Nguyễn Xuân Định nhấn mạnh: Ngày 24/3/2021, Quyết định số 429/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển công nghệ sinh học ngành nông nghiệp đến năm 2030” đã được ban hành. Mục tiêu của Đề án là đến năm 2030, Việt Nam có thể làm chủ một số CNSH thế hệ mới, tạo ra sản phẩm quy mô nông nghiệp ứng dụng thực tiễn sản xuất và phát triển số lượng doanh nghiệp CNSH trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng thêm tối thiểu 30% so với giai đoạn 2021 – 2025. Điều này cho thấy định hướng phát triển và ứng dụng CNSH trong nông nghiệp là định hướng phát triển chung bắt kịp xu hướng của Việt Nam với các nước trên thế giới. “Hội Nông dân Việt Nam, Hiệp hội Thương mại Giống cây trồng và ISSA sẽ tiếp tục thảo luận và phối hợp xây dựng các hoạt động tiếp theo nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nông dân về tiềm năng, lợi ích của cây trồng CNSH. Đồng thời, đưa ra giải pháp giải quyết các khó khăn trong nghiên cứu ứng dụng cây trồng CNSH vào thực tiễn tại địa phương” – ông Nguyễn Xuân Định nói.

Trung Hiếu