Hành trình trở thành nhà điều hành của startup trị giá 7 tỷ USD

Zach Reitano là người duy nhất trong đợt thực tập mùa hè tại Booz & Co. cách đây một thập kỷ không nhận được lời đề nghị tiếp tục ở lại làm việc với công việc toàn thời gian. Thất bại này không ngờ đã đưa anh ta đến một bước ngoặt mới, vị trí lãnh đạo của một công ty y tế trị giá 7 tỷ USD.

Những bước ngoặt đầu tiên trong sự nghiệp

Cuộc sống của Zach Reitano (Mỹ) có rất nhiều bước ngoặt, hầu hết liên quan đến sức khỏe. Zach hồi nhỏ có sức khỏe yếu. Cha anh - một bác sĩ đã đột quỵ một lần và 4 lần lên cơn đau tim khi Reitano ở tuổi thiếu niên. Mẹ anh cũng hai lần đột quỵ sau đó. Các startup của anh đều gắn liền với vấn đề này.

Năm 2012, Reitano thực tập tại Công ty tư vấn Booz & Co. Công việc của anh là tạo ra phiên bản số của danh bạ điện thoại. Anh cố gắng sáng tạo, nhưng điều này lại không phù hợp với cấu trúc công việc của hãng tư vấn. Lãnh đạo của Reitano cũng nhận ra điều đó. Vì thế, khi anh muốn trở thành nhân viên chính thức, họ đã từ chối. Reitano là người duy nhất trong hơn 10 thực tập sinh khi đó không được nhận.

Một năm sau, Reitano nghĩ ra ý tưởng khởi nghiệp. Đó là cung cấp người xếp hàng chờ mua vé xem buổi biểu diễn ca nhạc, hay đặt bàn tại các nhà hàng được gắn sao Michelin. Thế là Shout ra đời.

Năm 2014, công ty nhận được tài trợ của quỹ Y Combinator. Quỹ này thường “tiếp máu tài chính” cho các công ty khởi nghiệp như Airbnb, Coinbase, DoorDash, Dropbox, Reddit, Twitch và Instacart.

Có tiền, Reitano bay đến California để biến ước mơ thành hiện thực. Shout thu hút được nhiều sự quan tâm và có 2 triệu tiền tài trợ.

Nhưng vào năm 2015, cuộc sống lại đặt ra những thách thức. Chị gái của Reitano được chẩn đoán mắc bệnh u não. Shout không phát triển nhanh chóng như anh hoặc các nhà đầu tư dự đoán. Anh quyết định trả lại tiền, đóng cửa công ty và dành thời gian để giúp chị gái. Một nhà đầu tư rất tức giận nói anh bị điên!

Một nhà đầu tư khác, người sáng lập Reddit, Alexis Ohanian, lại xem đây là cách anh thể hiện tính cách. Ohanian nhớ lại: “Là một CEO, tôi cảm thấy khó chịu và khó khăn thế nào khi được khuyên ‘hãy đặt công việc lên trên hết’ trong khi công việc thực sự không phải là tất cả”.

Khởi nghiệp từ lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Sau khi Reitano đóng cửa Shout, Reitaro thiếu tiền đến mức bắt đầu bán bánh burritos qua cửa sổ tầng trệt ở khu Chelsea của thành phố New York. Greg Rosen, bạn anh làm việc tại BoxGroup (cũng từng đầu tư vào Shout) đã tặng Reitano một chiếc ghế dài. Cuối cùng họ có được một chỗ ở rộng rãi hơn cùng nhau và không lâu sau, bạn gái của họ cũng chuyển đến. 

Reitano đã nghĩ đến công việc bác sĩ của bố, khi nảy ra ý tưởng về một startup hỗ trợ chăm sóc y tế từ xa cho người dùng. Anh nhận thấy nhiều công ty khác đã phát triển rất nhanh dù ban đầu chỉ tập trung vào vấn đề rụng tóc.

Nhưng khi Reitano nói rằng anh muốn bắt đầu với thuốc chữa bệnh dành cho nam giới, Rosen đã bác bỏ ngay. "Sẽ không ai tài trợ cho ý tưởng này đâu", Rosen nói.

Dù vậy, Reitano đã chỉ cho Rosen xem những gì anh tìm hiểu được, rằng căn bệnh này có thể kéo theo nhiều vấn đề khác về sức khỏe. Nhiều người thường ngần ngại nói chuyện này với bác sĩ và bản thân Reitano cũng đang gặp vấn đề đó. Và thế là startup Ro ra đời.

BoxGroup - quỹ đầu tư do Rosen đứng đầu đã rót 400.000 USD vào Ro trong vòng gọi vốn đầu tiên. Reitano đã mua quảng cáo cho Ro tại hệ thống tàu điện ngầm New York. Bạn gái của Reitano khi đó cũng đồng ý xuất hiện trong quảng cáo nói về vấn đề này của bạn trai, nguyên nhân và các cách chữa trị. Chỉ trong một tháng, doanh thu của họ từ 0 lên 1 triệu USD.

Ohanian cũng trở thành một trong những nhà đầu tư sớm nhất vào Ro. Ông gọi đây là một trong những thương vụ gây tranh cãi nhất với công ty ông - Initialized Capital. Mọi người trong ban lãnh đạo đều bác bỏ quyết định này. Họ lo ngại mô hình của Ro quá dễ sao chép và khó trở thành một thương hiệu lớn. "Đặc quyền của nhà sáng lập là tôi có thể sử dụng phiếu bầu của mình để lấn át tất cả mọi người", Ohanian nói.

Covid-19 đã giúp các công ty như Ro tăng trưởng chóng mặt. Ngày càng nhiều bệnh nhân tìm đến dịch vụ tư vấn sức khỏe từ xa như Ro. Công ty cũng mở rộng hoạt động, với ba phòng khám trực tuyến: Roman (cho nam giới), Rory (nữ giới) và Zero (cho việc cai nghiện). Đầu năm ngoái, Ro được định giá 7 tỷ USD và huy động thêm 150 triệu USD.

Họ cũng thực hiện nhiều thương vụ mua bán và sáp nhập để mở rộng công ty. Gần đây nhất là mua lại Workpath - nền tảng cho phép các bác sĩ cử nhân viên y tế đến lấy mẫu máu từ bệnh nhân và Kit cho phép giao đến nhà bệnh nhân các kit xét nghiệm theo yêu cầu từ bác sĩ.

Khi Ro mở rộng hoạt động và số nhân viên tăng nhanh, không phải nhân viên nào cũng đồng ý với phong cách quản lý cứng rắn của Reitano.

Trong một bài báo trên TechCrunch năm 2021, các nhân viên cũ và đang làm việc của Ro đã chỉ trích thẳng ông chủ về các suy nghĩ “ám ảnh và hơi điên” của anh. Năm 2018, Reitano thuê một huấn luyện viên phỏng vấn các nhân viên để họ đưa ra những lời khuyên.

Bài học lớn nhất Reitano đã rút ra là cần phải nghiêm túc xem xét các phản biện thay vì chống lại nó. “Những gì tôi nhận thức được qua huấn luyện viên đã giúp tôi thay đổi hoàn toàn cách phản ứng trước những chỉ trích của đồng nghiệp. Tôi đã học được cách thoát khỏi nỗi sợ khi nghe các ý kiến khác. Phản biện hay phê bình có thể làm bạn nhức nhối nhưng là nhức nhối cần thiết nếu đó là những góp ý tốt”. Năm 2022, Reitaro đưa ra những nguyên tắc mới về văn hoá công ty, trong đó nhấn mạnh: “Mục đích cuối cùng của tranh luận là để tìm ra sự thật”.

Thu Trà (T/h)