Sau khi Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực từ tháng 1/2019, ngành thép Việt Nam đã phải đối mặt với nhiều vụ khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại tại các quốc gia thành viên như Mexico và Canada. Điều này bao gồm nhiều sản phẩm như thép mạ, thép cán nguội, thép chống ăn mòn, ống thép, thép cốt bê tông, và gần đây nhất là dây hàn (micro welding wire) theo thông báo từ Bộ Kinh tế Mexico.
Các quốc gia thành viên CPTPP, chung quanh hiệu suất của hiệp định, đang thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với việc bảo vệ ngành sản xuất nội địa. Việc khởi xướng các điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam đã tăng lên trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021, cho thấy sự nâng cao của khả năng điều tra phòng vệ thương mại từ các quốc gia CPTPP.
CPTPP đã đàm phán và thêm vào 2 biện pháp phòng vệ thương mại mới, ngoài 3 biện pháp cơ bản (tự vệ toàn cầu, chống bán phá giá và chống trợ cấp). Điều này bao gồm biện pháp tự vệ trực tiếp và biện pháp khẩn cấp đối với hàng dệt may. Với 5 biện pháp này, các doanh nghiệp sản xuất nội địa có cơ sở để cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia nội khối.
Mặc dù CPTPP mang lại nhiều cơ hội xuất khẩu cho Việt Nam, song nó cũng đồng thời mang đến những thách thức và rủi ro, đặc biệt là về việc bị điều tra và áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại. Do đó, Bộ Công Thương đã cảnh báo doanh nghiệp về nguy cơ bị khởi kiện phòng vệ thương mại và chống lẩn tránh thuế tại các thị trường CPTPP.
Đối với các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu, việc chuẩn bị và hiểu rõ về lĩnh vực phòng vệ thương mại là quan trọng. Cần tăng cường phổ biến thông tin và cảnh báo sớm về nguy cơ để giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị điều tra hoặc giảm thiểu tác động của việc bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, đồng thời tận dụng cơ hội từ CPTPP một cách bền vững.
PV (t/h)
