| Bài liên quan |
| Ngân hàng mở cửa cho vay tín chấp, doanh nghiệp SME hưởng lợi lớn |
| SHB “Ngân hàng tài trợ bền vững tốt nhất dành cho doanh nghiệp SME” tại Việt Nam 2025 |
Thông điệp này được ông Lâm Quang Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghệ Thông tin và Phần mềm Việt Nam (VINASA), nhấn mạnh tại Diễn đàn “Tương lai Khoa học, Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số Quốc gia”.
Ở Việt Nam, doanh nghiệp SME chiếm tới hơn 97% tổng số doanh nghiệp, đóng góp trên 40% GDP và tạo việc làm cho khoảng 60% lực lượng lao động. Vai trò trụ cột này càng trở nên rõ nét khi nhìn vào những tác động của đại dịch COVID-19, cho thấy mức độ dễ bị tổn thương của khu vực này trước các biến động kinh tế toàn cầu. Thực tế, tỷ lệ doanh nghiệp thua lỗ vẫn ở mức đáng lo ngại, gần 47% vào năm 2022, phản ánh hạn chế về năng suất, công nghệ và năng lực quản trị.
Trong tiến trình phát triển kinh tế số, doanh nghiệp SME chính là lực lượng cần được trang bị năng lực số “đúng, đủ, bền vững và linh hoạt”. Tuy nhiên, việc xây dựng một chiến lược chuyển đổi số toàn diện lại là điều xa vời với phần lớn doanh nghiệp. Do đó, cốt lõi của chuyển đổi số nằm ở việc SME chủ động sử dụng công cụ số trong từng hoạt động thường nhật: từ quản trị, điều hành, quản lý sản xuất – kinh doanh cho tới marketing, bán hàng hay phân tích dữ liệu. Chính việc hình thành thói quen “dùng công cụ số hằng ngày” mới là nền tảng để chuyển đổi số đi vào thực chất.
 |
| Ông Lâm Quang Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghệ Thông tin và Phần mềm Việt Nam (VINASA) |
Nhìn ra thế giới, Singapore được coi là một hình mẫu điển hình trong việc hỗ trợ doanh nghiệp SME nâng cao năng lực số. Quốc đảo này hiện có hơn 350 nghìn SME, chiếm 99% tổng số doanh nghiệp và hơn 70% lực lượng lao động. Từ năm 2017, Chính phủ Singapore đã khởi động chương trình “SMEs Go Digital” với mục tiêu giúp doanh nghiệp tiếp cận và triển khai các giải pháp số từ cơ bản tới nâng cao. Chương trình vận hành trên hai cơ chế: tự giúp đỡ (self-help) và tìm kiếm hỗ trợ (seek-help), đồng thời được thiết kế thành những gói công cụ và dịch vụ phù hợp với từng giai đoạn phát triển.
Trong số đó, nổi bật có Industrial Digital Plans (IDP) – lộ trình số hóa theo từng ngành cụ thể; CTO-as-a-Service – dịch vụ cung cấp chuyên gia công nghệ cho SME; hay GenAI Navigator – sáng kiến giúp doanh nghiệp ứng dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh. Bên cạnh đó, Singapore cũng triển khai nhiều chương trình hỗ trợ tài chính mạnh mẽ như Productivity Solutions Grant (PSG), Enterprise Development Grant (EDG), SkillsFuture Enterprise Credit (SFEC) và Market Readiness Assistance (MRA).
Nhờ hệ thống giải pháp đồng bộ, Singapore đã đạt nhiều kết quả ấn tượng: đến năm 2024, ước tính có từ 85.000 đến 95.000 SME được hỗ trợ, tương đương khoảng 30% tổng số SME cả nước. Riêng năm 2023, 50.000 doanh nghiệp mới thành lập đã nhận được hỗ trợ thông qua Start Digital Pack. Đặc biệt, 58% SME tham gia chương trình báo cáo doanh thu tăng trưởng sau 12 tháng nhờ ứng dụng công nghệ số. Hiện nay, 95% SME tại Singapore đã triển khai ít nhất một giải pháp số, trong đó các ngành bán lẻ, sản xuất và dịch vụ là nhóm hưởng lợi nhiều nhất.
Không dừng lại ở đó, Singapore tiếp tục đặt mục tiêu cao hơn với Digital Enterprise Blueprint, hướng tới hỗ trợ 15.000 SME ứng dụng AI, phát triển 400 nhà lãnh đạo số trong lĩnh vực GenAI giai đoạn 2024 – 2025 và phấn đấu đạt 50.000 SME số vào năm 2029.
 |
| Định hướng trình độ số doanh nghiệp SME – Đòn bẩy phát triển kinh tế số Việt Nam |
Kinh nghiệm của Singapore mang đến cho Việt Nam những gợi mở quan trọng. Trước hết, việc đo lường trình độ số của SME nên dựa vào mức độ ứng dụng thực tế các công cụ và nền tảng số, thông qua cơ chế tự đánh giá (self-help) và đề nghị hỗ trợ (seek-help). Cách tiếp cận này không chỉ phản ánh đúng vị trí của doanh nghiệp trên lộ trình chuyển đổi, mà còn khuyến khích họ chủ động tìm kiếm sự đồng hành từ các cơ quan quản lý và tổ chức hỗ trợ.
Một điểm then chốt khác là cần xây dựng danh mục công cụ, nền tảng số được phê duyệt, gắn với đặc thù từng ngành. Danh mục này sẽ giúp SME dễ hình dung lộ trình số hóa, đồng thời tạo định hướng rõ ràng cho các doanh nghiệp công nghệ phát triển sản phẩm phù hợp. Việc phân loại theo mức độ ưu tiên – từ những công cụ bắt buộc theo luật định, theo yêu cầu khách hàng, đặc thù ngành, cho tới công cụ cần thiết cho nhu cầu nội tại – sẽ bảo đảm tính khả thi và hiệu quả.
Tại Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số SME. Trên cơ sở đó, một số nhiệm vụ trọng tâm cần được đẩy mạnh gồm: phát triển công cụ tự đánh giá; xây dựng cổng kết nối SME với các chương trình hỗ trợ của Nhà nước; ban hành danh mục công cụ số chuẩn hóa; thường xuyên cập nhật chính sách hỗ trợ, bao gồm cả chi phí đầu tư công nghệ và phát triển nhân lực số; đồng thời đặt ra chỉ tiêu định lượng rõ ràng về số lượng SME ứng dụng công cụ số cũng như số doanh nghiệp tiên phong, dẫn dắt quá trình số hóa.
Nâng cao trình độ số cho doanh nghiệp SME không chỉ là một xu thế tất yếu mà còn là động lực then chốt để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số Việt Nam. Với những định hướng chiến lược rõ ràng, sự hỗ trợ kịp thời từ Nhà nước và sự chủ động của doanh nghiệp, khu vực SME hoàn toàn có thể trở thành động cơ chính, đưa Việt Nam bước vào giai đoạn tăng trưởng mới – thịnh vượng hơn, bền vững hơn và hội nhập sâu rộng hơn trên bản đồ kinh tế số toàn cầu.
