Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 20/2025/NĐ-CP ngày 10/2/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 132/2020/NĐ-CP ngày 5/11/2020 quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 27/3/2025 và áp dụng từ kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2024. Một trong những nội dung quan trọng của Nghị định 20/2025/NĐ-CP là bổ sung quy định về trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước.
Cụ thể theo Nghị định, ngoài trách nhiệm phối hợp cung cấp thông tin, số liệu về các khoản vay, trả nợ nước ngoài của từng doanh nghiệp cụ thể có giao dịch liên kết theo quy định cũ, Ngân hàng Nhà nước phải phối hợp cung cấp thông tin được báo cáo về người có liên quan của thành viên Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, tổng giám đốc (giám đốc), phó tổng giám đốc (phó giám đốc) và chức danh tương đương.
![]() |
Cơ quan Thuế được yêu cầu NHNN cung cấp thông tin người thân lãnh đạo tổ chức tín dụng |
Danh sách này bao gồm cả người có liên quan của cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của tổ chức tín dụng; công ty liên kết của tổ chức tín dụng theo hệ thống thông tin dữ liệu quản lý của Ngân hàng Nhà nước khi cơ quan thuế đề nghị.
Theo Bộ Tài chính, các thông tin về “người có liên quan” do Ngân hàng Nhà nước cung cấp là một trong những nguồn thông tin quan trọng giúp cơ quan thuế quản lý và rà soát việc kê khai thông tin về các bên có quan hệ liên kết của người nộp thuế là tổ chức tín dụng và doanh nghiệp liên kết. Vì thế, việc phối hợp cung cấp thông tin nêu trên giữa Ngân hàng Nhà nước và cơ quan Thuế là cần thiết trong việc quản lý thuế với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Đáng chú ý, theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng 2024, danh sách người có liên quan với người nội bộ của tổ chức tín dụng đã được mở rộng bao gồm vợ/chồng; cha mẹ đẻ/nuôi/dượng/kế, cha mẹ vợ/chồng; con đẻ/nuôi, con riêng của vợ/chồng, con dâu/rể; anh/chị/em ruột; anh/chị/em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha; anh/chị/em vợ, anh/chị/em chồng, anh/em rể, chị/em dâu; ông bà nội/ngoại; bác/cô/chú/dì/cậu ruột...
Về các điều chỉnh liên quan đến các trường hợp có mối quan hệ liên kết, theo quy định cũ, khi một doanh nghiệp bảo lãnh hoặc cho một doanh nghiệp khác vay vốn dưới bất kỳ hình thức nào, nếu khoản vốn vay ít nhất bằng 25% vốn góp của chủ sở hữu doanh nghiệp đi vay và chiếm trên 50% tổng giá trị các khoản nợ trung và dài hạn, thì hai bên được cho là có quan hệ liên kết với nhau.
Còn theo quy định mới, các bên sẽ được xác định là có giao dịch liên kết khi một doanh nghiệp bảo lãnh hoặc cho một doanh nghiệp khác vay vốn dưới bất kỳ hình thức nào, trong đó tổng dư nợ các khoản vay của doanh nghiệp đi vay với doanh nghiệp cho vay hoặc bảo lãnh ít nhất bằng 25% vốn góp của chủ sở hữu doanh nghiệp đi vay và chiếm trên 50% tổng dư nợ tất cả các khoản nợ trung và dài hạn.
Quy định này không áp dụng với các trường hợp gồm: Bên bảo lãnh hoặc bên cho vay là các tổ chức kinh tế (hoạt động theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng 2024) không tham gia điều hành, kiểm soát, góp vốn, đầu tư vào bên còn lại; bên bảo lãnh hoặc cho vay là các tổ chức kinh tế và doanh nghiệp đi vay được bảo lãnh không cùng chịu sự điều hành, kiểm soát, góp vốn, đầu tư của một bên khác.
Nghị định cũ cũng nêu trường hợp: "Các trường hợp khác trong đó doanh nghiệp chịu sự điều hành, kiểm soát, quyết định trên thực tế đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp kia" được xem là các bên có giao dịch liên kết.
Tại Nghị định 20 vừa ban hành, Chính phủ đã bổ sung điểm này thành: "Các trường hợp khác trong đó doanh nghiệp (bao gồm cả chi nhánh hạch toán độc lập thực hiện kê khai, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp) chịu sự điều hành, kiểm soát, quyết định trên thực tế đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp kia”.