Thứ bảy 19/07/2025 06:26
Hotline: 024.355.63.010
Hoạt động Hội

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam làm chủ công nghệ, sẵn sàng hội nhập kinh tế số

15/03/2023 15:48
ThS. Nguyễn Kim Hùng - Viện trưởng Viện Khoa học quản trị doanh nghiệp và Kinh tế số Việt Nam (VIDEM) tham luận về chủ đề Chuyển đổi số với các DNNVV Việt Nam
Ảnh minh họa
ThS. Nguyễn Kim Hùng - Viện trưởng Viện Khoa học quản trị doanh nghiệp và Kinh tế số Việt Nam

Trong làn sóng Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (4.0), chuyển đổi số vẫn luôn là từ khóa được nhắc đến liên tục tại các diễn đàn kinh tế - xã hội. Đặc biệt, trong bối cảnh các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ tác động tiêu cực hậu COVID-19 cũng như suy thoái kinh tế toàn cầu, Chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu, là chiến lược then chốt để giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, phục hồi và phát triển bền vững.

Những thách thức khi suy thoái kinh tế thế giới đang ngày một hiện hữu

Gần đây, Ngân hàng Thế giới (WB) đã đưa ra cảnh báo, nguy cơ suy thoái toàn cầu vào năm 2023 đã tăng lên khi các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đồng loạt tăng lãi suất để đối phó với lạm phát. Báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới tháng 7/2022 của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cũng nhận định suy thoái toàn cầu ngày càng hiện hữu khi rủi ro, làm suy giảm khả năng tăng trưởng. Mặc dù nền kinh tế thế giới ghi nhận sự phục hồi đáng kế trong năm 2021, nhưng không thể cứu vãn những diễn biến phức tạp và ngày càng ảm đạm trong năm 2022, GDP thế giới đã giảm trong quý II/2022 do giảm tăng trưởng của Trung Quốc và một số nền kinh tế phát triển.

Rủi ro làm giảm tăng trưởng đang dần trở thành hiện thực, khi lạm phát cao trên toàn thế giới, nhất là ở Mỹ và các nền kinh tế lớn của châu Âu, làm cho điều kiện tài chính toàn cầu bị thắt chặt mạnh mẽ. Xu hướng này có thể dẫn đến một loạt cuộc khủng hoảng tài chính giữa các nền kinh tế đang phát triển.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động khó lường, vượt khỏi dự báo của các nước và tổ chức quốc tế, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam vừa phải tiết giảm chi phí, vừa phải nâng cao hiệu quả hoạt động để phục hồi sản xuất, kinh doanh, chặng đường tăng trưởng và phục hồi của doanh nghiệp Việt ngày càng khó khăn hơn.

Kinh tế Việt Nam vừa vượt qua khó khăn, thách thức sau gần ba năm chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, thì lại đối mặt với những tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu. Với đặc thù là nền kinh tế mở ở mức rất cao, lên tới 200% so với GDP, các doanh nghiệp của Việt Nam đang nằm trong chuỗi cung ứng của nhiều ngành sản xuất trên thế giới cũng đang gặp phải không ít khó khăn. Đặc biệt, một số Ngân hàng mất khả năng thanh khoản, rút lại tín dụng dẫn đến các doanh nghiệp khó tiếp cận thị trường vốn; lãi suất tăng, tăng chi phí vốn, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh. Điều này vừa làm giảm nhịp độ tăng trưởng của nền kinh tế vừa giảm việc thu hút lao động dẫn tới thất nghiệp sẽ có xu hướng gia tăng.

Theo kết quả khảo sát gần đây từ Công ty CP Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report), có 5 khó khăn mà cộng đồng DN VNR500 đang gặp phải, gồm: Biến động giá năng lượng, nguyên vật liệu đầu vào; Cạnh tranh giữa các DN cùng ngành; Rủi ro từ chuỗi cung ứng; Sức ép đến từ tỷ giá gia tăng và Nhu cầu mua sắm, tiêu dùng giảm. Khi Việt Nam mở cửa kinh tế hậu Covid-19 cuối năm 2021, nhiều DN tin rằng tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng sẽ được cải thiện trong quý II/2022. Song, các bất ổn chính trị thế giới mới nảy sinh cũng như chính sách Zero Covid-19 của Trung Quốc khiến 77,9% DN lo ngại về rủi ro phát sinh trong chuỗi cung ứng, có thể kéo dài sang năm 2023 và cả sau đó. Bên cạnh đó, những lo ngại về chính trị, sự bất ổn về tình hình tài chính - tiền tệ trên thế giới cũng tác động không nhỏ tới cộng đồng DN Việt. Có đến 70% DN được khảo sát cho biết đang chịu sức ép từ tỷ giá tăng và gần 60% số DN đối mặt với tình trạng khó khăn về nguồn vốn, lãi suất tăng cao.

Giải pháp biến thách thức thành cơ hội

Có thể thấy, năm 2023 là năm bản lề để Việt Nam thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025. Đây cũng là năm Việt Nam khẳng định vị thế mới, khi nước ta sẽ đạt ngưỡng 100 triệu dân và quy mô GDP cán mốc 10 triệu tỷ đồng. Trước khó khăn, thách thức của kinh tế toàn cầu, Việt Nam cần khai thác tối đa nội lực, huy động và thu hút làn sóng đầu tư, tận dụng mọi cơ hội để tham gia sâu, rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu, nhằm tiếp tục khẳng định vị thế và uy tín của đất nước trên tầm cao mới.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng là quốc gia tham gia hội nhập sâu rộng với nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) đã được ký kết và có hiệu lực. Do đó, muốn nắm bắt được những cơ hội hội nhập mang lại thì DN phải nhanh chóng tái cơ cấu sản xuất, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số (CĐS) vào sản xuất kinh doanh (SXKD), hướng đến nền SXKD thông minh để chủ động tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Từ thực tế đó, nhiều DNNVV Việt Nam cũng đã nhận thức được tầm quan trọng của việc đẩy nhanh quá trình số hóa, chuyển đổi số. Theo số liệu khảo sát của Hiệp hội DNNVV Việt Nam, có tới hơn 80% lãnh đạo doanh nghiệp muốn chuyển đổi số và 65% doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư mạnh vào chuyển đổi số. Điều này đã cho thấy nhu cầu chuyển đổi mạnh mẽ và tinh thần chuyển mình theo xu thế của các DNNVV (SMEs) Việt Nam. Đây chính là thời điểm tốt để các doanh nghiệp Việt Nam hoàn thiện lại chính mình. Thay đổi, tái cấu trúc, chuyển đổi số sẽ là chìa khóa để các doanh nghiệp vươn lên và từng bước khẳng định được vị thế.

Xác định vai trò quan trọng của chuyển đổi số đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành Nghị quyết 52/NQ-TW về “Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” và Quyết định 749/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” cùng nhiều chính sách nhằm thúc đẩy, hỗ trợ phát triển mạnh mẽ nền kinh tế số. Trong đó phải kể đến Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng với Thông tư số 06/2022/TT-BKHĐT ngày 10/5/2022 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về hướng dẫn một số điều của Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó nêu rõ các chính sách hỗ trợ DNNVV chuyển đổi số.

Các chính sách được ban hành và triển khai cơ bản đã theo sát yêu cầu thực tế ngắn hạn, đồng thời cũng có tính chiến lược giúp nâng cao chất lượng cải cách thủ tục hành chính, tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của cơ quan nhà nước và doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, số lượng doanh nghiệp tiếp cận được với các đề án chính sách và áp dụng thành công vẫn là con số ít ỏi so với con số hơn 800.000 DNNVV đang hoạt động tại Việt Nam.

Ảnh minh họa

Viện khoa học quản trị nhỏ và vừa Việt Nam làm việc với Cục thương mại điện tử và kinh tế số Bộ Công thương năm 2020

Đại bộ phận SMEs Việt Nam vẫn đang loay hoay chuyển đổi số - nhưng đó là xu thế, là yêu cầu các DN phải thực hiện để phát triển

Dù được đánh giá là xu thế tất yếu, tuy nhiên quá trình triển khai Chuyển đổi số tại các DNNVV vẫn còn nhiều thách thức, như khả năng tiếp cận với các chính sách thể chế hỗ trợ của chính phủ, nguồn vốn để đầu tư vào máy móc, công nghệ hiện đại, thiếu kinh nghiệm quản trị điều hành doanh nghiệp; hạn chế năng lực cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường…

Ngoài ra, ngay cả khi đã quyết định Chuyển đổi số, các DN còn đứng trước thách thức về việc triển khai, bắt đầu từ đâu, lộ trình như thế nào, cách thức áp dụng ra sao,... Qua đại dịch COVID-19, hầu hết tổ chức đều xác định Chuyển đổi số là bắt buộc nhưng điều quan trọng là làm thế nào để triển khai thành công, làm sao chọn được một lộ trình, cách tiếp cận phù hợp với đặc thù của DN. Sẽ không có một mô hình mẫu chung để thành công cho tất cả, do đó mỗi DN cần phải lựa chọn làm sao để thay đổi phù hợp cho từng công ty, làm sao tìm được đối tác có đủ năng lực, tin tưởng để cùng nhau “ngồi trên chiếc thuyền vươn ra biển lớn”.

Cần một hệ sinh thái công nghệ toàn diện hỗ trợ đồng hành cùng SMEs Việt Nam

Để khắc phục những khó khăn thách thức của SMEs Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế số, cộng đồng doanh nghiệp SMEs cần cùng nhau chung tay xây dựng hệ sinh thái công nghệ “make in Vietnam” hỗ trợ chuyển đổi số toàn diện cho chính cộng đồng của mình, tập trung vào 05 nhóm trụ cột giải pháp chính:

- Chuyển đổi số chuỗi cung ứng

- Chuyển đổi số quản trị nhân sự: Tuyển dụng số, hội nhập số, đào tạo số, doanh nghiệp học tập - nhân sự phù hợp, năng suất cao.

- Chuyển đổi số quản trị vận hành doanh nghiệp

- Chuyển đổi số tài chính kế toán

- Chuyển đổi số hoạt động sản xuất

Chính các doanh nghiệp thành viên trong Cộng động SMEs Việt Nam sẽ hiểu rõ nhất đặc thù của doanh nghiệp mình là gì, doanh nghiệp mình đang cần gì, đưa ra bài toán sát với thực tiễn nhất, từ đó cùng nhau xây dựng giải pháp tháo gỡ bài toán và làm chủ hệ sinh thái. Giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho SMEs sẽ được đóng gói phù hợp với từng loại hình công ty (thương mại, dịch vụ, sản xuất), từng quy mô doanh nghiệp và đặc thù của SME Việt Nam.

Để đưa các giải pháp đi vào thực tiễn trên quy mô rộng, Viện VIDEM kính đề xuất Thủ tướng chính phủ & các Bộ, ban, ngành liên quan tạo điều kiện pháp lý và cấp cho Hiệp hội DNNVV Việt Nam, các license phục vụ công cuộc chuyển đổi số cho các doanh nghiệp hội viên, bao gồm:

- Các license về Fintech:

+ Hệ thống thanh toán

+ Sandbox fintech P2P Lending, giải quyết vấn đề kết nối vốn cho SMEs

- Các license về hạ tầng Công nghệ thông tin:

+ Chữ ký số

+ Hợp đồng điện tử

Với sự hỗ trợ của Chính phủ, các Bộ ban ngành và sự chung tay quyết tâm của cộng đồng SMEs Việt Nam, tôi tin tưởng rằng, chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua khó khăn, “ngồi trên chiếc thuyền vươn ra biển lớn”.

ThS. Nguyễn Kim Hùng - Viện trưởng Viện VIDEM-Chủ tịch Tập đoàn Kim Nam-

Chuyên gia tài chính doanh nghiệp

Bài liên quan
Tin bài khác
Vietnam Medipharm Expo 2025: Cầu nối uy tín cho ngành y dược Việt Nam

Vietnam Medipharm Expo 2025: Cầu nối uy tín cho ngành y dược Việt Nam

Triển lãm quốc tế chuyên ngành y dược uy tín hàng đầu Vietnam Medipharm Expo 2025 là cầu nối uy tín cho ngành y dược Việt Nam và là bệ phóng chiến lược thúc đẩy ngành y dược tăng trưởng mạnh mẽ.
Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Những câu chuyện cảm hứng về giảm phát thải

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Những câu chuyện cảm hứng về giảm phát thải

Tại “Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới”, các đại biểu đã chia sẻ kiến thức kinh nghiệm, giải pháp và những câu chuyện truyền cảm hứng về giảm phát thải gắn với kinh tế và sinh kế.
Doanh nghiệp xuất khẩu kêu cứu vì ách tắc thủ tục

Doanh nghiệp xuất khẩu kêu cứu vì ách tắc thủ tục

Trước hàng loạt khó khăn trong việc xin cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm để xuất khẩu nông sản, nhiều hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp xuất khẩu đã đồng loạt gửi kiến nghị tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đề xuất ban hành hướng dẫn kịp thời và điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa Vĩnh Long: Đổi mới để phát triển bền vững

Doanh nghiệp nhỏ và vừa Vĩnh Long: Đổi mới để phát triển bền vững

Vĩnh Long – vùng đất hiền hòa nằm giữa trung tâm Đồng bằng sông Cửu Long – không chỉ nổi tiếng với cây trái trù phú, con người cần cù, mà còn là nơi hội tụ hàng ngàn doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đang từng ngày vươn mình, chuyển mình đổi mới để thích ứng và phát triển trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động
Thanh Hóa: Hội nghị đối thoại giữa công an với doanh nghiệp về công tác an ninh, trật tự

Thanh Hóa: Hội nghị đối thoại giữa công an với doanh nghiệp về công tác an ninh, trật tự

Trên tinh thần lắng nghe, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp để góp phần xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, an toàn, lành mạnh, tại hội nghị đối thoại với doanh nghiệp trong công tác bảo đảm an ninh trật tự (ANTT), những ý kiến, kiến nghị của doanh nghiệp đều được các sở, ngành, lãnh đạo Công an tỉnh trực tiếp trả lời, trao đổi, làm rõ, hướng dẫn cụ thể với từng trường hợp.
TTC AgriS mong muốn được hỗ trợ các thành viên VINASME chuyển đổi số

TTC AgriS mong muốn được hỗ trợ các thành viên VINASME chuyển đổi số

Quyết tâm trở thành “ngọn cờ đầu” dẫn dắt các SME về chuyển đổi số, TTC AgriS đưa ra nhiều ý tưởng giúp các thành viên của VINASME nhanh chóng hiện đại hóa hoạt động kinh doanh, tăng cường năng lực cạnh tranh quốc tế.
VAFI đề xuất: Chỉ đóng thuế thu nhập cá nhân khi bán chứng khoán có lãi

VAFI đề xuất: Chỉ đóng thuế thu nhập cá nhân khi bán chứng khoán có lãi

Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, đề xuất áp tính thuế thu nhập cá nhân theo phương pháp CGT (Capital Gain Tax) đối với giao dịch chứng khoán.
VASEP kiến nghị Bộ Tư pháp gỡ vướng pháp lý cho doanh nghiệp thủy sản

VASEP kiến nghị Bộ Tư pháp gỡ vướng pháp lý cho doanh nghiệp thủy sản

Trước hàng loạt bất cập trong hệ thống pháp luật đang cản trở hoạt động sản xuất – xuất khẩu của doanh nghiệp thủy sản, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có kiến nghị gửi Bộ Tư pháp, đề xuất nhiều giải pháp cụ thể nhằm tháo gỡ rào cản và cải thiện môi trường đầu tư.
Hệ thống văn bản pháp luật không “liên thông”, gây “khó” cho doanh nghiệp

Hệ thống văn bản pháp luật không “liên thông”, gây “khó” cho doanh nghiệp

Hệ thống văn bản pháp luật hiện hành không có sự “liên thông” đang gây khó khăn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp mất thời gian tra cứu, chuẩn bị và xử lý hồ sơ.
Trao trả hồ sơ chiến tranh – Hành trình nhân đạo hàn gắn quá khứ Việt Nam – Hoa Kỳ

Trao trả hồ sơ chiến tranh – Hành trình nhân đạo hàn gắn quá khứ Việt Nam – Hoa Kỳ

Nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ, hoạt động tiếp nhận, trưng bày và trao trả hồ sơ chiến tranh tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, khẳng định nỗ lực chung trong hàn gắn vết thương chiến tranh và thúc đẩy quan hệ hợp tác hai nước.
Ngành thép Việt Nam đối mặt với áp lực dư thừa công suất

Ngành thép Việt Nam đối mặt với áp lực dư thừa công suất

Ngành công nghiệp thép Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển khó khăn khi đối mặt với tình trạng dư thừa công suất ngày càng rõ nét, bất chấp sản lượng và tiêu thụ trong nước tăng trưởng tương đối khả quan.
Nghị quyết 68: Kỳ vọng lớn từ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong phát triển kinh tế tư nhân

Nghị quyết 68: Kỳ vọng lớn từ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong phát triển kinh tế tư nhân

Chiếm hơn 50% GDP và gần 90% việc làm, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) là trụ cột kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, họ vẫn gặp nhiều khó khăn về vốn, thủ tục và môi trường kinh doanh. Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị được kỳ vọng tạo cú hích mạnh mẽ, thúc đẩy khu vực này phát triển bền vững. Theo ông Phạm Hải Tùng – Phó Chủ tịch Trung ương Hiệp hội DNNVV Việt Nam, hiện thực hóa nghị quyết đòi hỏi sự kiên định và đồng lòng từ nhiều phía.
Hà Nội đặt tên 38 tuyến đường, phố mới

Hà Nội đặt tên 38 tuyến đường, phố mới

HĐND thành phố Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết về việc đặt tên, đổi tên, điều chỉnh độ dài một số đường, phố và công trình công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2025. Theo đó, 38 tuyến đường, phố mới đã được đặt tên.
Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng – Quảng Nam hợp nhất nâng tầm vị thế du lịch miền Trung

Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng – Quảng Nam hợp nhất nâng tầm vị thế du lịch miền Trung

Hiệp hội Du lịch Quảng Nam và Đà Nẵng chính thức hợp nhất, lấy tên mới là Hiệp hội Du lịch TP Đà Nẵng, hoạt động tại hai văn phòng ở Hội An và Ariyana Đà Nẵng, hứa hẹn mở ra kỷ nguyên mới cho ngành du lịch miền Trung.
Trung tâm Báo chí TP. Hồ Chí Minh tăng tốc trong chuyển đổi số

Trung tâm Báo chí TP. Hồ Chí Minh tăng tốc trong chuyển đổi số

Với vai trò là đầu mối chiến lược giữa chính quyền và báo chí, Trung tâm Báo chí TP. Hồ Chí Minh đang tăng tốc chuyển đổi số, nâng cao năng lực tổ chức – truyền thông, góp phần lan tỏa hiệu quả chính sách, hình ảnh thành phố thân thiện, hiện đại.