Hiện tại trên thị trường, 4 "ông lớn" có tiếng trong ngành vàng là PNJ, DOJI, SJC và Bảo Tín Minh Châu. Trong khi PNJ, DOJI và Bảo Tín Minh Châu đều là doanh nghiệp tư nhân thì SJC do nhà nước nắm 100% vốn.
Là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước trực thuộc UBND TP. Hồ Chí Minh, Công ty TNHH MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (SJC) được thành lập năm 1988. Hoạt động cốt lõi của SJC là sản xuất, kinh doanh vàng và trang sức. Bên cạnh đó doanh nghiệp cũng tham gia vào lĩnh vực địa ốc, đầu tư tài chính qua các khoản đầu tư góp vốn.
Hiện tại SJC có mạng lưới phân phối gồm hơn 200 cửa hàng, 43 đại lý chính thức và trên 3.000 cửa hàng liên kết bán lẻ toàn quốc.
Trên thị trường vàng Việt Nam, vàng miếng SJC có sức ảnh hưởng lớn nhất. Vị thế độc quyền của vàng miếng SJC xuất phát từ Nghị định 24 của Chính phủ, ban hành năm 2012 với mục tiêu ổn định thị trường vàng, chống “vàng hóa” nền kinh tế, quản lý chặt chẽ hoạt động sản xuất và kinh doanh vàng miếng.
Theo quy định này, Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng; Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là cơ quan tổ chức - quản lý và đã chọn SJC làm thương hiệu vàng miếng quốc gia để sản xuất theo hạn mức và kế hoạch được duyệt. Các doanh nghiệp khác không được phép sản xuất vàng miếng. Vì vậy, SJC là đơn vị duy nhất được phép dập vàng miếng mang thương hiệu quốc gia tại Việt Nam từ 2012 đến nay.
Về tình hình kinh doanh, theo báo cáo tài chính kiểm toán mới nhất, năm 2024, doanh nghiệp có doanh thu tăng gần 4.000 tỷ đồng so với năm trước, đạt 32.193 tỷ đồng. Trừ đi giá vốn, lợi nhuận gộp đạt 613 tỷ đồng, gấp 2,5 lần năm 2023. Tuy nhiên, biên lãi gộp chỉ đạt 1,9%.
Trừ đi các chi phí hoạt động và lãi vay (khoảng chưa tới 300 tỷ), SJC báo lãi sau thuế tăng gấp 4,6 lần so với năm 2023, lên đến 283 tỷ đồng. Đây là mức lợi nhuận cao nhất của SJC trong khoảng 10 năm qua. Đáng chú ý, con số này tăng đến 213 tỷ đồng so với kế hoạch được SJC trình UBND TP. Hồ Chí Minh.
![]() |
Nguồn: Báo cáo tài chính |
Tại thời điểm cuối năm 2024, tổng tài sản của SJC tăng 10% sau một năm lên 2.097 tỷ đồng. Trong đó hàng tồn kho chiếm tới 70%, tương ứng gần 1.500 tỷ đồng.
Việc SJC báo lãi đột biến năm 2024 khi đây là năm thị trường vàng trong nước đã có rất nhiều biến động, nhảy múa, gây bất ngờ trong năm vừa qua.
Vào đầu năm 2024, mỗi lượng vàng miếng SJC bán ra khoảng 74 triệu đồng, đến cuối năm, giá bán khoảng 84 triệu đồng/lượng, nhưng mức cao nhất thiết lập được là 92,4 triệu đồng/lượng vào ngày 10/5/2024, tương đương mức tăng gần 20%. Tổng cộng, vàng miếng trong nước năm 2024 có 21 lần lập đỉnh.
Cuối năm ngoái, Bộ Công an khởi tố 6 người thuộc SJC và các đơn vị liên quan do lợi dụng mua bán vàng bình ổn giá, lập khống chứng từ, chiếm đoạt tài sản.
Thành lập năm 1994, CTCP Tập đoàn Vàng bạc Đá quí DOJI của ông Đỗ Minh Phú hiện có vốn điều lệ lớn nhất trong 4 doanh nghiệp kinh doanh vàng kể trên, đạt 4.500 tỷ đồng.
Trong đó, ông Đỗ Minh Phú là cổ đông lớn nhất nắm 70% vốn của DOJI, bên cạnh con trai và con gái ông cùng nắm 15% vốn tại đây. Hiện con trai ông Phú là ông Đỗ Minh Đức đang làm Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật.
Ngoài chức vụ tại DOJI, ông Phú còn đang là Chủ tịch HĐQT của Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) nhiệm kỳ 2023 - 2028.
Nhờ thâu tóm chuỗi Thế giới Kim cương vào tháng 5/2020, DOJI đã nâng số trung tâm, cửa hàng lên gần 200. Thế giới Kim cương là công ty top 3 thị trường bán lẻ trang sức tại Việt Nam với trên 100 cửa hàng, trung tâm tại hầu hết trung tâm thương mại, siêu thị trên cả nước.
Theo báo cáo công bố trên Chuyên trang trái phiếu của HNX, chỉ tỉnh riêng trong 3 năm gần nhất (2021, 2022, 2023), lợi nhuận sau thuế hợp nhất của DOJI lần lượt đạt 234 tỷ đồng, 1.017 tỷ đồng và 491 tỷ đồng.
Cần phải nhấn mạnh rằng, DOJI không chỉ hoạt động trong lĩnh vực vàng bạc đá quý mà doanh nghiệp của ông Đỗ Minh Phú còn tham gia vào cả lĩnh vực bất động sản (Doji Land) và đặc biệt là ngành tài chính ngân hàng (TPBank).
Trong khi đó, tại thời điểm cuối năm 2023, nợ phải trả của DOJI lại tăng trưởng mạnh qua các năm, từ mức 923 tỷ đồng (năm 2021) lên 12.405 tỷ đồng (năm 2022) và đạt 15.851 tỷ đồng (năm 2023). Hệ số nợ phải trả gấp 2,35 lần vốn chủ.
Cuối kỳ, vốn chủ sở hữu đạt 6.745 tỷ đồng, tương ứng hệ số ROE (lợi nhuận sau thuế/vốn chủ) đạt 7,5%, giảm mạnh so với 17,39% sau một năm.
![]() |
Tập đoàn DOJI hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vàng, bất động sản, tài chính, ngân hàng... |
Thành lập năm 1988 nhưng so với các ông lớn DOJI, SJC thì CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (Mã: PNJ) có lợi nhuận vượt bậc hơn cả. Doanh thu và lợi nhuận của PNJ liên tục tăng trưởng qua các năm.
Chỉ tính riêng trong quý I/2025, PNJ ghi nhận doanh thu thuần đạt 9.635 tỷ đồng, và lợi nhuận sau thuế đạt 678 tỷ đồng – cao hơn cả lợi nhuận sau thuế 7 năm liền của Công ty SJC cộng lại. Như vậy, tỷ suất lợi nhuận/doanh thu của PNJ trong 3 tháng vừa rồi đạt kỷ lục tới 7%.
Còn biên lợi nhuận gộp trung bình trong quý 1/2025 cải thiện lên 21,3%, cao hơn hẳn các doanh nghiệp còn lại trong nhóm kể trên. Tức hình dung, cứ 10 đồng bán ra, doanh nghiệp sẽ lãi gộp hơn 2 đồng sau khi trừ giá vốn.
Sự khác biệt trong kết quả kinh doanh của PNJ đến từ nhiều yếu tố. Thứ nhất, tại thời điểm 31/3/2025, PNJ sở hữu tới 429 cửa hàng, giúp công ty tiếp cận được với tệp khách hàng rộng hơn, từ đó đẩy mạnh doanh thu.
Thứ hai, công ty tập trung vào mảng bán lẻ trang sức với tỷ trọng gần 70%, đây cũng là mảng có biên lãi gộp cao nhất của doanh nghiệp, so với mảng bán sỉ và vàng 24K. Trong khi đó, Bảo Tín Minh Châu và SJC – hai doanh nghiệp có nguồn thu chính từ kinh doanh vàng bạc.
Bên cạnh đó, quy mô vốn của PNJ cũng cao hơn với 17.419 tỷ đồng tính hết quý I, trong đó riêng vốn chủ sở hữu đạt 3.380 tỷ đồng. Doanh nghiệp cũng sở hữu lượng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng lên tới gần 1.900 tỷ đồng, giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện các chiến lược kinh doanh, marketing khác biệt so với đối thủ.
Nhờ hoạt động R&D (nghiên cứu và phát triển), PNJ được kỳ vọng sẽ tự sản xuất nhiều sản phẩm (như Platinum), vốn phần lớn được nhập khẩu trước đây sẽ hỗ trợ cải thiện biên lợi nhuận gộp.
![]() |
Lợi nhuận sau thuế của PNJ liên tục tăng trưởng trong 1 thập kỉ qua. (Nguồn: Báo cáo tài chính). |
Ra đời cùng khoảng thời gian với DOJI, Bảo Tín Minh Châu thành lập năm 1989 do doanh nhân Vũ Minh Châu làm Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật. Vốn điều lệ của Bảo Tín Minh Châu cập nhật tháng 6/2024 là 300 tỷ đồng (thấp hơn nhiều so với 3 doanh nghiệp kể trên), trong đó ông Châu nắm gần 97%.
Trái với độ phủ toàn quốc của PNJ, SJC, DOJI, Bảo Tín Minh Châu lại chọn riêng thị trường miền Bắc với trên 200 đối tác. Công ty vẫn tập trung kinh doanh vàng theo mô hình truyền thống gia đình, với sản phẩm nổi tiếng là Vàng Rồng Thăng Long. Ngoài ra, công ty còn kinh doanh trang sức kim cương, ngọc trai, đá quý…
Vì là doanh nghiệp tư nhân nên công ty này không công bố báo tài chính.