Hậu COVID-19: Startup nên nghĩ như lạc đà – không phải kỳ lân

Ảnh minh họa. Nguồn:Internet

Thế giới đã thay đổi. Sau đại dịch Covid-19 và cuộc suy thoái toàn cầu, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, nhà phát minh, chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư đều đang trải qua giai đoạn 'bình thường mới' với vô số điều kiện đầy thách thức trên thị trường. Vậy làm thế nào để các công ty startup có thể tồn tại trong điều kiện này khi hoàn toàn bị động?

Tình hình mới đặc biệt khó khăn đối với Thung lũng Silicon- nơi được xem là cái nôi của những 'kì lân' khởi nghiệp có trị giá hơn một tỉ USD. Tăng trưởng nhanh chóng đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc và vấn đề hiện nay là phương pháp phát triển bằng mọi giá mà Thung lũng Silicon đặc biệt ưa chuộng chỉ phát huy hiệu quả ở những thị trường tăng giá mạnh nhất, trong những điều kiện tối ưu nhất.

Nhưng những hệ sinh thái kinh doanh nằm ngoài khu vực Bay Area, nơi các công ty khởi nghiệp ít có khả năng tiếp cận vốn hoặc nguồn nhân lực chuyên môn giỏi và đặc biệt ở nhiều thị trường mới nổi, nền kinh tế quốc gia khó lường và khắc nghiệt rất nhanh chóng và dễ dàng hạ gục các startup non trẻ. 

Theo các chuyên gia kinh tế tại Havard, thay vì tham vọng làm kì lân, lạc đà mới là linh vật phù hợp cho giai đoạn này. Chúng có thể tồn tại trong thời gian dài mà không cần thức ăn, thách thức cái nóng như thiêu đốt của sa mạc và thích nghi với những biến đổi khắc nghiệt của khí hậu. 

Những chú lạc đà khởi nghiệp này mang đến cho các doanh nghiệp trong tất cả các ngành và lĩnh vực những bài học quý giá về cách tồn tại qua khủng hoảng cũng như duy trì và phát triển trong những điều kiện bất lợi, ngay cả khi phép ẩn dụ không hào nhoáng bằng.

Họ thực hiện điều này với ba chiến lược: tăng trưởng cân bằng, có triển vọng dài hạn và đưa sự đa dạng hóa vào mô hình kinh doanh.

Cân bằng thay vì đốt tiền

Lạc đà không quan tâm đến chiến lược "chớp nhoáng": nhanh chóng xây dựng doanh nghiệp và ưu tiên tốc độ hơn hiệu quả để theo đuổi quy mô lớn. Họ cũng có tham vọng phát triển như bất kì doanh nghiệp nào ở Thung lũng Silicon nhưng họ theo đuổi cách tăng trưởng cân bằng hơn, bao gồm 3 yếu tố chính.

Định giá phù hợp ngay từ đầu. Đầu tiên, các doanh nhân ở các thị trường đang phát triển không cung cấp các sản phẩm miễn phí hoặc được trợ giá để duy trì sự phát triển của khách hàng, dẫn đến “burn rate” cao (burn rate – tỷ lệ mà một startup đang sử dụng vốn mạo hiểm của mình để chi tiêu cho các chi phí trước khi tạo ra dòng tiền dương từ các hoạt động).

Thay vào đó, họ tính phí khách hàng theo giá trị của sản phẩm mà họ cung cấp ngay từ đầu. Lạc đà hiểu rằng giá không được coi là rào cản đối với tăng trưởng. Thay vào đó nó là một tính năng của sản phẩm phản ánh vị trí thị trường và chất lượng.

Quản lý chi phí thông qua vòng đời. Đồng thời, lạc đà quản lý chi phí thông qua vòng đời của công ty để phù hợp với đường cong tăng trưởng dài hạn.

Matt Glotzbach, Giám đốc điều hành của Quizlet, một công ty hỗ trợ học tập và giáo dục trực tuyến, hiểu rõ chiến lược này về chi phí mua lại và chi phí chính đó là con người.

“Bạn muốn có một doanh nghiệp có thể tồn tại qua những thăng trầm. Đối với tôi, khả năng phục hồi có hai yếu tố: một là đơn vị kinh tế của doanh nghiệp đối với việc chuyển đổi người dùng, và thứ hai là bạn đầu tư bao xa vào số lượng nhân viên trước đường cong doanh thu để thúc đẩy tăng trưởng đó? Đây là nơi chúng tôi đưa ra các quyết định có tính toán và đặt kỳ vọng vào các khoản đầu tư, nếu chúng tôi đúng, chúng tôi phát triển đáng kể và nếu chúng tôi sai, chúng tôi sẽ không bị thiệt hại nhiều ” anh giải thích

Thay đổi quỹ đạo. Quản lý việc đốt tiền trong suốt vòng đời của một công ty chuẩn bị cho các startup vượt qua các điều kiện khắc nghiệt trong một thời gian dài. Startup điển hình ở Thung lũng Silicon này có quỹ đạo tiền mặt với “thung lũng chết” sâu – đường biểu đồ phản ánh những khoản lỗ lớn trước khi đạt được lợi nhuận.

Tất nhiên lạc đà không tránh sự tăng trưởng hoặc huy động vốn đầu tư mạo hiểm, nhưng quỹ đạo mở rộng và tỷ lệ đốt tiền liên quan sẽ ít khắc nghiệt hơn.

Trong một số trường hợp, như với Grubhub, họ sẽ phát triển theo hướng có kiểm soát, chỉ chọn đặt chân lên và đầu tư (thường bằng cách huy động vốn mạo hiểm) khi có cơ hội trong tay. Sau một bước đột phá như vậy, tính bền vững (và thường là khả năng sinh lời) sẽ lại nằm trong tầm tay nếu cần thiết.

Sự khác biệt ở đây là lạc đà duy trì tùy chọn để thích ứng với quỹ đạo tăng trưởng của chúng và quay trở lại hoạt động kinh doanh bền vững.

Lạc đà sẽ đi một chặng đường dài

Những người sáng lập này hiểu rằng xây dựng công ty không phải là nỗ lực ngắn hạn. Đối với nhiều người, đột phá không đến ngay lập tức mà xảy ra muộn hơn trong dòng thời gian của công ty. Sinh tồn thường là chiến lược chính.

Điều này cho phép thời gian để xây dựng mô hình kinh doanh, tìm một sản phẩm tạo tiếng vang trên thị trường và phát triển một hoạt động có thể mở rộng quy mô. Cạnh tranh sẽ tồn tại. Nhưng cuộc đua là ai sẽ tồn tại lâu nhất, không phải là người đi chợ trước.

Quizlet vừa huy động được 30 triệu đô la vòng Series C, định giá công ty là 1 tỷ đô la vào tháng 5 năm nay. Công ty này đã không nhận bất kỳ khoản tài trợ nào cho đến năm 2015, khi huy động được Series A chỉ với 12 triệu đô la sau 10 năm kinh doanh.

Phải mất nhiều thời gian để đạt được điều đó, hoạt động theo triết lý chậm nhưng chắc hướng tới tăng trưởng. Glotzbach cho biết tốc độ của Quizlet đã cứu nó khỏi bị phá hủy.

“Tôi thực sự tin rằng nếu Quizlet huy động được một số tiền lớn trước đó thì có thể nó đã không tồn tại được. Rủi ro của việc sử dụng quá nhiều kỳ vọng và rót vốn sớm hơn có thể không thúc đẩy hoạt động kinh doanh đủ nhanh để đáp ứng những kỳ vọng đó. Giống như rất nhiều startup, hứa nhiều và làm ít. Nhìn ra triển vọng dài hạn là điều quan trọng để quản lý sự đánh đổi lợi nhuận rủi ro.”anh nói

Chiều rộng và chiều sâu cho khả năng phục hồi

Các doanh nhân phải đối mặt với những hạn chế độc nhất mà thường có thể trở thành sức mạnh trong thời kỳ nghịch cảnh. Bởi vì các doanh nhân thường xây dựng các startup ở các thị trường nhỏ hơn – những thị trường không đủ tự thân để phát triển và duy trì doanh nghiệp – họ buộc phải ra đời trên toàn cầu, nhắm mục tiêu đến nhiều thị trường ngay từ đầu.

Ví dụ, Car Group, một nền tảng ô tô đã qua sử dụng phổ biến, ban đầu ra mắt ở năm thị trường, mỗi thị trường đóng vai trò là trung tâm khu vực.

Ở một số quốc gia, sản phẩm được chú ý, nhưng ở những quốc gia khác thì không, và công ty đã học được những bài học quý giá trong suốt quá trình đó, đóng cửa những thị trường không thấy phù hợp. Nhưng nếu công ty đặt tất cả các nguồn lực của mình vào sai quốc gia ban đầu, nó có thể không có ngày hôm nay.

Tương tự như vậy, vì không có nhiều cơ sở hạ tầng hoặc hệ sinh thái của các sản phẩm và dịch vụ liền kề không tồn tại ở các thị trường biên giới, nên các doanh nhân thường cần phải đi sâu và xây dựng đầy đủ các cấu trúc hỗ trợ.

Điều này có nghĩa là họ có nhiều ngành nghề kinh doanh và sản phẩm, đồng thời cung cấp một hệ sinh thái dịch vụ ngay từ ngày đầu tiên.

Khi một người chậm lại, những người khác sẽ nhận được sự chậm chạp. Lấy trường hợp của Guiabolso, một nền tảng phần mềm “Người quản lý tài chính cá nhân” giúp khách hàng ở Brazil hiểu tình hình tài chính của họ để có thể quản lý tài chính tốt hơn (tương tự như Mint.com ở Hoa Kỳ).

Không giống như các đồng nghiệp trong các hệ sinh thái phát triển hơn, Guiabolso phải xây dựng lớp kết nối ngân hàng của riêng họ ở những nơi không tồn tại, cung cấp thông tin chi tiết về mức độ tín dụng mà không có cơ sở hạ tầng chấm điểm tín dụng quốc gia mạnh mẽ và khởi động thị trường sản phẩm để cho phép khách hàng tận dụng tối đa những hiểu biết mới về tài chính của họ.

Tất nhiên, các doanh nhân không thể và không nên đi quá xa chiến lược danh mục đầu tư rộng và sâu này. Xây dựng một startup vô cùng khó khăn và việc chi tiêu quá mức trên nhiều phương diện là công thức khó chấp chận.

Thay vào đó, những con lạc đà thành công chỉ sử dụng nguồn lực cho các hoạt động tự củng cố (nơi các bài học từ thành công hoặc thất bại hỗ trợ toàn bộ hoạt động kinh doanh) và tự cân bằng.

Bằng cách ưu tiên tăng trưởng cân bằng, xây dựng cho dài hạn, cũng như đào sâu và đa dạng hóa để có khả năng phục hồi, lạc đà không chỉ có thể sống sót qua các cú sốc thị trường, mà còn có thể phát triển trong thời điểm tốt và xấu.

Nói tóm lại, họ biến nghịch cảnh thành lợi thế. Khi chúng ta chuẩn bị cho những thử thách khó khăn phía trước, câu trả lời sẽ không được tìm thấy trong bong bóng nội bộ của Thung lũng Silicon, mà bằng cách học hỏi từ những chú lạc đà, những người đã có giải pháp từ lâu.

Gia Gia