Thứ sáu 10/10/2025 03:44
Hotline: 024.355.63.010
Tài chính

Xử lý nợ xấu trên thông, dưới tắc

12/10/2020 00:00
Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu ra đời trong bối cảnh yêu cầu cấp bách phải cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), gắn với trọng tâm là xử lý căn bản, triệt để nợ xấu và các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù

Chưa rõ đâu là tài sản tranh chấp

Tranh chấp tài sản đang là vấn đề phức tạp, gây khó khăn nhất đối với các TCTD trong quá trình xử lý tài sản bảo đảm (TSBĐ) nếu không có quy định rõ ràng. Về vấn đề này, Nghị quyết 42 quy định: “TSBĐ không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án, cho dù đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại tòa án có thẩm quyền; không đang bị tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật”.

Thế nhưng, hiện chưa có hướng dẫn thế nào là tài sản đang tranh chấp, dẫn đến cách hiểu về tài sản tranh chấp giữa các cơ quan tố tụng tại nhiều nơi, nhiều cấp khác nhau, gây khó khăn cho các TCTD trong việc xác định TSBĐ nào đang tranh chấp khi xử lý theo Nghị quyết 42.

Ảnh minh họa.

Nghị quyết 42 cho phép TCTD được quyền thu giữ TSBĐ để xử lý nợ xấu. Tuy nhiên, trên thực tế khi khách hàng không hợp tác bàn giao TSBĐ, chống đối khi tiến hành thu giữ, TCTD vẫn phải khởi kiện khách hàng ra tòa án có thẩm quyền để được quyền xử lý TSBĐ thông qua thi hành án.

Nguyên nhân do Nghị quyết 42 không quy định cơ quan có thẩm quyền cưỡng chế, yêu cầu/buộc người đang chiếm hữu, sử dụng tài sản phải bàn giao tài sản như cơ quan thi hành án.

Theo quy định tại Nghị quyết 42, các TCTD thực hiện quyền thu giữ TSBĐ, đi kèm với điều kiện trong hồ sơ thế chấp phải có thỏa thuận về điều khoản thu giữ TSBĐ. Trong khi đó, các hợp đồng bảo đảm được ký kết trước thời điểm Nghị quyết 42 có hiệu lực không quy định nội dung này.

Do vậy, để đủ điều kiện áp dụng quyền thu giữ TSBĐ theo quy định trên, các TCTD phải đàm phán với bên vay điều chỉnh lại hợp đồng, nhưng khách hàng thường không hợp tác (không ký). Vì vậy, các TCTD rất khó để thực hiện thu giữ TSBĐ theo Điều 7 Nghị quyết 42.

Luật thông, lệ tắc

Về thứ tự ưu tiên thu nợ, thanh toán nghĩa vụ nộp thuế sau khi xử lý TSBĐ. Theo quy định tại Nghị quyết 42, số tiền thu được từ xử lý TSBĐ của khoản nợ xấu được ưu tiên thanh toán cho nghĩa vụ nợ của các TCTD trước khi thực hiện nghĩa vụ thuế, nghĩa vụ khác không có bảo đảm.

Tuy nhiên, ngành thuế nhiều địa phương vẫn yêu cầu bên nhận bảo đảm/bên nhận chuyển nhượng phải đóng thay tiền thuế thu nhập cho bên bảo đảm mới thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận, sang tên trước bạ.

Việc áp dụng thủ tục xét xử rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến TSBĐ tại tòa án cũng gặp nhiều vướng mắc. Tòa án Nhân dân tối cao đã có nghị quyết hướng dẫn thực hiện đối với trường hợp này, nhưng việc hoàn thiện các thủ tục theo yêu cầu của tòa án rất khó khăn.

Đơn cử, việc thực hiện quy định, về xác nhận công nợ, tài liệu nơi cư trú của người bị kiện, đa phần khách hàng trốn tránh, không hợp tác với TCTD để phối hợp xử lý, khiến việc xác nhận này rất khó thực hiện.

Điều 14 Nghị quyết 42 quy định việc hoàn trả TSBĐ là vật chứng trong vụ án hình sự cho các TCTD, nhưng chưa quy định việc hoàn trả TSBĐ là tang vật của các vụ việc hành chính. Trên thực tế xảy ra nhiều vụ TSBĐ là phương tiện vận tải bị công an tịch thu, tạm giữ do là tang vật trong vụ việc vi phạm bị xử lý hành chính, vi phạm luật giao thông.

Các cơ quan nhà nước không hoàn trả TSBĐ này cho TCTD do thực hiện theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, tức xử lý bán đấu giá TSBĐ là tang vật theo quyết định xử lý vi phạm hành chính. Số tiền thu được từ việc xử lý tài sản này không chuyển cho TCTD, đã gây thiệt hại cho các NH, TCTD trong xử lý nợ xấu và TSBĐ.

Trong khi đó, TCTD thực hiện quyền thu giữ tài sản theo quy định tại Khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 42, khi bên bảo đảm không tự nguyện bàn giao TSBĐ theo yêu cầu của TCTD. Theo đó, khi tiến hành thu giữ tài sản, chủ tài sản bất hợp tác, chống đối hoặc không có mặt theo thông báo, TCTD lập Biên bản thu giữ TSBĐ có sự chứng kiến và ký biên bản của đại diện UBND nơi tiến hành thu giữ TSBĐ theo đúng quy định tại Khoản 5 Điều 7 của Nghị quyết 42. Biên bản này có giá trị tương đương và có thể thay thế cho văn bản bàn giao tài sản thế chấp.

Tuy nhiên, Thông tư 24/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên - Môi trường, chưa quy định thành phần hồ sơ đăng ký biến động quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong trường hợp TCTD thực hiện quyền thu giữ TSBĐ để xử lý tài sản thế chấp.

Vì thế, các văn phòng đăng ký đất đai không chấp nhận biên bản thu giữ TSBĐ, từ chối việc đăng ký biến động cho người mua tài sản thế chấp. Việc khó khăn trong sang tên tài sản nói trên khiến cá nhân, tổ chức có nhu cầu không muốn mua tài sản do TCTD thu giữ, phát mại theo quy định của Nghị quyết 42, dẫn đến làm chậm trễ quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD.

Trí Dũng

Tin bài khác
HDBank tiếp tục đạt Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025

HDBank tiếp tục đạt Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025

Ngày 8/10/2025 tại Hà Nội, HDBank tiếp tục ghi dấu ấn tại Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025 (Vietnam Digital Transformation Awards - VDX Awards) do Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) tổ chức, với hạng mục “Bộ giải pháp chuyển đổi số trọng điểm ngành ngân hàng”.
Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo khẩn trương hỗ trợ khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi bão số 10

Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo khẩn trương hỗ trợ khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi bão số 10

Việc triển khai kịp thời các chính sách tín dụng hỗ trợ vay vốn không chỉ giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra, mà còn thể hiện vai trò điều tiết linh hoạt, đồng hành cùng nền kinh tế của hệ thống ngân hàng trong bối cảnh thiên tai, biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
GPBank đổi tên sau gần một năm chuyển giao bắt buộc

GPBank đổi tên sau gần một năm chuyển giao bắt buộc

Sau gần một năm kể từ khi được chuyển giao bắt buộc về VPBank, Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí Toàn Cầu (GPBank) vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chấp thuận đổi sang tên gọi mới.
Ông Lý Hoài Văn giữ chức vụ Tổng giám đốc BVBank

Ông Lý Hoài Văn giữ chức vụ Tổng giám đốc BVBank

Ngân hàng TMCP Bản Việt (BVBank) vừa công bố thông tin về việc ông Lý Hoài Văn chính thức giữ chức vụ Tổng giám đốc BVBank từ ngày 06/10/2025.
Techcombank Hanoi Marathon 2025: Dấu ấn kỷ lục và tinh thần vượt giới hạn

Techcombank Hanoi Marathon 2025: Dấu ấn kỷ lục và tinh thần vượt giới hạn

Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank mùa 4 khép lại với thành công rực rỡ, thu hút hơn 13.000 vận động viên từ 55 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia ở bốn cự ly: 42,195 km – 21,097 km – 10 km – 5 km. Đáng chú ý, tỷ lệ vận động viên đăng ký bán marathon (21 km) chiếm hơn 30%, tăng mạnh so với mùa trước, phản ánh sự lan tỏa ngày càng lớn của phong trào thể thao Việt Nam.
Ngân hàng Nhà nước phát động ủng hộ đồng bào khắc phục thiệt hại do cơn bão số 10

Ngân hàng Nhà nước phát động ủng hộ đồng bào khắc phục thiệt hại do cơn bão số 10

Hưởng ứng lời kêu gọi của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UBTWMTTQVN), phát huy tinh thần “tương thần tương ái” chung tay giúp đỡ đồng bào các địa phương bị thiệt hại do cơn bão số 10 gây ra, ngày 06/10, tại trụ sở Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), NHNN đã tổ chức Lễ phát động ủng hộ đồng bào khắc phục thiệt hại do cơn bão số 10 gây ra.
Doanh nghiệp tư nhân phát triển kinh tế xanh: Cơ hội được hỗ trợ lãi suất 2%

Doanh nghiệp tư nhân phát triển kinh tế xanh: Cơ hội được hỗ trợ lãi suất 2%

Đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, sắp tới NHNN sẽ trình lên Chính phủ đề xuất để ban hành nghị định về hỗ trợ 2% lãi suất từ ngân sách nhà nước cho các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân.
Lãi suất ngân hàng ngày 4/10/2025: GPbank mở màn tăng Tín hiệu đảo chiều?

Lãi suất ngân hàng ngày 4/10/2025: GPbank mở màn tăng Tín hiệu đảo chiều?

Lãi suất ngân hàng ngày 4/10/2025 bắt đầu có tín hiệu tăng trở lại khi GPBank điều chỉnh tăng cho nhiều kỳ hạn. Dù vậy, mức lãi suất "đặc biệt" cao nhất vẫn neo ở 9%.
Hơn 7.600 tỷ đồng chi phí được tiết kiệm nhờ chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng

Hơn 7.600 tỷ đồng chi phí được tiết kiệm nhờ chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng

Tại họp báo quý III/2025, ông Lê Hoàng Chính Quang - Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, việc triển khai Đề án 06 của Chính phủ đã mang lại nhiều kết quả nổi bật, đặc biệt trong cải cách thủ tục hành chính, làm sạch dữ liệu và nâng cao an toàn cho hệ thống ngân hàng.
Lãi suất ngân hàng ngày 3/10/2025: Cuộc đua cộng lãi suất và săn tiền gửi

Lãi suất ngân hàng ngày 3/10/2025: Cuộc đua cộng lãi suất và săn tiền gửi

Lãi suất ngân hàng ngày 3/10/2025 nhiều ngân hàng lớn và nhỏ đang bước vào cuộc đua lãi suất dưới hình thức cộng thêm ưu đãi và tặng thưởng, đồng thời duy trì lãi suất đặc biệt cao.
Lãi suất ngân hàng ngày 2/10/2025: Kỳ hạn 12 tháng chạm ngưỡng 9%/năm

Lãi suất ngân hàng ngày 2/10/2025: Kỳ hạn 12 tháng chạm ngưỡng 9%/năm

Lãi suất ngân hàng hôm nay 2/10/2025 ghi nhận mức cao kỷ lục 9%/năm cho kỳ hạn 12-13 tháng, nhưng đi kèm điều kiện khắt khe về số dư tối thiểu.
Cổ đông VietinBank sắp nhận hơn 2.400 tỷ đồng cổ tức bằng tiền mặt

Cổ đông VietinBank sắp nhận hơn 2.400 tỷ đồng cổ tức bằng tiền mặt

VietinBank sẽ chi trả cổ tức năm 2024 bằng tiền mặt với tỷ lệ 4,5% mệnh giá, tương đương 450 đồng/cổ phiếu. Tổng số tiền dự kiến chi trả khoảng 2.416,5 tỷ đồng, riêng Ngân hàng Nhà nước sẽ nhận hơn 1.557 tỷ đồng.
Lãi suất ngân hàng ngày 1/10/2025: Thị trường tiếp tục phân hóa mạnh

Lãi suất ngân hàng ngày 1/10/2025: Thị trường tiếp tục phân hóa mạnh

Lãi suất ngân hàng ngày 1/10/2025 ghi nhận xu hướng tăng lãi suất dưới hình thức cộng thêm ưu đãi, đặc biệt là MB. Thị trường tiếp tục phân hóa với mức lãi suất đặc biệt.
Lãi suất ngân hàng ngày 30/9/2025: Bac A Bank tăng, kỳ hạn ngắn nóng lên

Lãi suất ngân hàng ngày 30/9/2025: Bac A Bank tăng, kỳ hạn ngắn nóng lên

Lãi suất ngân hàng ngày 30/9/2025 ghi nhận Bac A Bank dẫn đầu xu hướng tăng mạnh lãi suất ở các kỳ hạn ngắn và trung hạn. lãi suất đặc biệt lên đến 9%/năm.
Nam A Bank Nha Trang còn tồn tại rủi ro trong hoạt động tín dụng

Nam A Bank Nha Trang còn tồn tại rủi ro trong hoạt động tín dụng

Theo kết luận của Thanh tra NHNN Khu vực 10, Nam A Bank Nha Trang duy trì nợ xấu dưới 3% và hoạt động kinh doanh có lãi, song vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác tín dụng cần khắc phục.