Thứ tư 22/10/2025 03:05
Hotline: 024.355.63.010
Tài chính

Xử lý nợ xấu trên thông, dưới tắc

12/10/2020 00:00
Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu ra đời trong bối cảnh yêu cầu cấp bách phải cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), gắn với trọng tâm là xử lý căn bản, triệt để nợ xấu và các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù

Chưa rõ đâu là tài sản tranh chấp

Tranh chấp tài sản đang là vấn đề phức tạp, gây khó khăn nhất đối với các TCTD trong quá trình xử lý tài sản bảo đảm (TSBĐ) nếu không có quy định rõ ràng. Về vấn đề này, Nghị quyết 42 quy định: “TSBĐ không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án, cho dù đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại tòa án có thẩm quyền; không đang bị tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật”.

Thế nhưng, hiện chưa có hướng dẫn thế nào là tài sản đang tranh chấp, dẫn đến cách hiểu về tài sản tranh chấp giữa các cơ quan tố tụng tại nhiều nơi, nhiều cấp khác nhau, gây khó khăn cho các TCTD trong việc xác định TSBĐ nào đang tranh chấp khi xử lý theo Nghị quyết 42.

Ảnh minh họa.

Nghị quyết 42 cho phép TCTD được quyền thu giữ TSBĐ để xử lý nợ xấu. Tuy nhiên, trên thực tế khi khách hàng không hợp tác bàn giao TSBĐ, chống đối khi tiến hành thu giữ, TCTD vẫn phải khởi kiện khách hàng ra tòa án có thẩm quyền để được quyền xử lý TSBĐ thông qua thi hành án.

Nguyên nhân do Nghị quyết 42 không quy định cơ quan có thẩm quyền cưỡng chế, yêu cầu/buộc người đang chiếm hữu, sử dụng tài sản phải bàn giao tài sản như cơ quan thi hành án.

Theo quy định tại Nghị quyết 42, các TCTD thực hiện quyền thu giữ TSBĐ, đi kèm với điều kiện trong hồ sơ thế chấp phải có thỏa thuận về điều khoản thu giữ TSBĐ. Trong khi đó, các hợp đồng bảo đảm được ký kết trước thời điểm Nghị quyết 42 có hiệu lực không quy định nội dung này.

Do vậy, để đủ điều kiện áp dụng quyền thu giữ TSBĐ theo quy định trên, các TCTD phải đàm phán với bên vay điều chỉnh lại hợp đồng, nhưng khách hàng thường không hợp tác (không ký). Vì vậy, các TCTD rất khó để thực hiện thu giữ TSBĐ theo Điều 7 Nghị quyết 42.

Luật thông, lệ tắc

Về thứ tự ưu tiên thu nợ, thanh toán nghĩa vụ nộp thuế sau khi xử lý TSBĐ. Theo quy định tại Nghị quyết 42, số tiền thu được từ xử lý TSBĐ của khoản nợ xấu được ưu tiên thanh toán cho nghĩa vụ nợ của các TCTD trước khi thực hiện nghĩa vụ thuế, nghĩa vụ khác không có bảo đảm.

Tuy nhiên, ngành thuế nhiều địa phương vẫn yêu cầu bên nhận bảo đảm/bên nhận chuyển nhượng phải đóng thay tiền thuế thu nhập cho bên bảo đảm mới thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận, sang tên trước bạ.

Việc áp dụng thủ tục xét xử rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến TSBĐ tại tòa án cũng gặp nhiều vướng mắc. Tòa án Nhân dân tối cao đã có nghị quyết hướng dẫn thực hiện đối với trường hợp này, nhưng việc hoàn thiện các thủ tục theo yêu cầu của tòa án rất khó khăn.

Đơn cử, việc thực hiện quy định, về xác nhận công nợ, tài liệu nơi cư trú của người bị kiện, đa phần khách hàng trốn tránh, không hợp tác với TCTD để phối hợp xử lý, khiến việc xác nhận này rất khó thực hiện.

Điều 14 Nghị quyết 42 quy định việc hoàn trả TSBĐ là vật chứng trong vụ án hình sự cho các TCTD, nhưng chưa quy định việc hoàn trả TSBĐ là tang vật của các vụ việc hành chính. Trên thực tế xảy ra nhiều vụ TSBĐ là phương tiện vận tải bị công an tịch thu, tạm giữ do là tang vật trong vụ việc vi phạm bị xử lý hành chính, vi phạm luật giao thông.

Các cơ quan nhà nước không hoàn trả TSBĐ này cho TCTD do thực hiện theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, tức xử lý bán đấu giá TSBĐ là tang vật theo quyết định xử lý vi phạm hành chính. Số tiền thu được từ việc xử lý tài sản này không chuyển cho TCTD, đã gây thiệt hại cho các NH, TCTD trong xử lý nợ xấu và TSBĐ.

Trong khi đó, TCTD thực hiện quyền thu giữ tài sản theo quy định tại Khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 42, khi bên bảo đảm không tự nguyện bàn giao TSBĐ theo yêu cầu của TCTD. Theo đó, khi tiến hành thu giữ tài sản, chủ tài sản bất hợp tác, chống đối hoặc không có mặt theo thông báo, TCTD lập Biên bản thu giữ TSBĐ có sự chứng kiến và ký biên bản của đại diện UBND nơi tiến hành thu giữ TSBĐ theo đúng quy định tại Khoản 5 Điều 7 của Nghị quyết 42. Biên bản này có giá trị tương đương và có thể thay thế cho văn bản bàn giao tài sản thế chấp.

Tuy nhiên, Thông tư 24/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên - Môi trường, chưa quy định thành phần hồ sơ đăng ký biến động quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong trường hợp TCTD thực hiện quyền thu giữ TSBĐ để xử lý tài sản thế chấp.

Vì thế, các văn phòng đăng ký đất đai không chấp nhận biên bản thu giữ TSBĐ, từ chối việc đăng ký biến động cho người mua tài sản thế chấp. Việc khó khăn trong sang tên tài sản nói trên khiến cá nhân, tổ chức có nhu cầu không muốn mua tài sản do TCTD thu giữ, phát mại theo quy định của Nghị quyết 42, dẫn đến làm chậm trễ quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD.

Trí Dũng

Tin bài khác
Gần 66.000 hộ dân Phú Thọ được vay hơn 4.090 tỷ đồng vốn chính sách

Gần 66.000 hộ dân Phú Thọ được vay hơn 4.090 tỷ đồng vốn chính sách

9 tháng năm 2025, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Phú Thọ tiếp tục ghi dấu ấn khi duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng ổn định, nâng cao chất lượng và hiệu quả sử dụng vốn.
Ngân hàng OCB vẫn dựa vào nguồn vốn vay trái phiếu: Tranh thủ lãi suất thấp để gom vốn dài hạn

Ngân hàng OCB vẫn dựa vào nguồn vốn vay trái phiếu: Tranh thủ lãi suất thấp để gom vốn dài hạn

Với hơn 30.000 tỷ đồng trái phiếu đã được huy động trong 9 tháng đầu năm, OCB đang nằm trong nhóm ngân hàng thương mại cổ phần huy động vốn qua kênh trái phiếu sôi nổi nhất trên thị trường.
“Cuộc đua” trái phiếu tại VPBank

“Cuộc đua” trái phiếu tại VPBank

Hoạt động phát hành trái phiếu tại VPBank những năm gần đây diễn ra sôi động, đan xen giữa các đợt phát hành và mua lại trước hạn. Năm 2025, ngân hàng này tiếp tục nối dài chuỗi huy động vốn qua kênh trái phiếu, nâng tổng số đợt phát hành từ đầu năm lên 13 đợt.
Lãi suất ngân hàng ngày 21/10/2025: Kỳ vọng 6% lan tỏa, PVcomBank neo 9%

Lãi suất ngân hàng ngày 21/10/2025: Kỳ vọng 6% lan tỏa, PVcomBank neo 9%

Lãi suất ngân hàng ngày 21/10/2025 ghi nhận mức 6% một năm trở lên đã xuất hiện ở nhiều ngân hàng, nhưng để chạm mốc cao nhất 9%, với các điều kiện đặc biệt về số dư.
Quy mô trái phiếu của Ngân hàng ACB biến động ra sao?

Quy mô trái phiếu của Ngân hàng ACB biến động ra sao?

Thực tế, việc phát hành trái phiếu thường giúp các ngân hàng như ACB giảm phụ thuộc vào nguồn tiền gửi khách hàng (vốn có kỳ hạn ngắn dưới 1 năm), chủ động hơn về chi phí vốn và cơ cấu lại nợ đến hạn.
Lãi suất ngân hàng ngày 20/10/2025: "Ông lớn" Agribank dẫn đầu cuộc đua huy động

Lãi suất ngân hàng ngày 20/10/2025: "Ông lớn" Agribank dẫn đầu cuộc đua huy động

Lãi suất ngân hàng ngày 20/10/2025 ghi nhận Agribank vượt trội so với các ngân hàng cùng nhóm Big4 ở nhiều kỳ hạn. PVcomBank tiếp tục neo lãi suất đặc biệt ở mức kỷ lục 9%.
Khi ngân hàng “mở cửa” để khách hàng giao dịch ngoại tệ ngay trên phương tiện trực tuyến

Khi ngân hàng “mở cửa” để khách hàng giao dịch ngoại tệ ngay trên phương tiện trực tuyến

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã làm thay đổi cách thức giao dịch tài chính, kéo theo nhu cầu mua bán ngoại tệ an toàn, nhanh chóng và đa tiện ích...
Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm trong phát hành và sử dụng vốn trái phiếu tại các ngân hàng thương mại

Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm trong phát hành và sử dụng vốn trái phiếu tại các ngân hàng thương mại

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và sử dụng nguồn vốn huy động từ kênh này.
Lãi suất ngân hàng ngày 18/10/2025: HDBank dẫn đầu đà tăng mới

Lãi suất ngân hàng ngày 18/10/2025: HDBank dẫn đầu đà tăng mới

Lãi suất ngân hàng ngày 18/10/2025 HDBank vừa tăng lãi suất huy động trực tuyến, đánh dấu sự tiếp diễn của xu hướng tăng lãi suất ngân hàng từ đầu tháng 10.
VPBank báo lãi kỷ lục, lợi nhuận vượt mốc 20.000 tỷ đồng sau 9 tháng

VPBank báo lãi kỷ lục, lợi nhuận vượt mốc 20.000 tỷ đồng sau 9 tháng

Chỉ tính riêng trong quý III, VPBank đã lãi trước thuế hơn 9.000 tỷ đồng, thiết lập mức cao nhất trong 15 quý gần nhất.
Chứng khoán Rồng Việt: Quý III/2025, tự doanh gấp 9,5 lần so với quý trước

Chứng khoán Rồng Việt: Quý III/2025, tự doanh gấp 9,5 lần so với quý trước

Chứng khoán Rồng Việt vừa công bố báo cáo tài chính riêng quý III/2025, ghi nhận doanh thu 466 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 310 tỷ đồng, tăng 3,4 lần so với cùng kỳ năm 2024 và là mức lợi nhuận quý cao nhất từng đạt được.
ACB tiếp tục dẫn đầu thị phần thẻ Visa 2025

ACB tiếp tục dẫn đầu thị phần thẻ Visa 2025

6 giải thưởng từ Visa 2025 không chỉ ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực, mà còn minh chứng cho triết lý phát triển của ACB: lấy khách hàng làm trung tâm - lấy đổi mới làm động lực.
Lãi suất ngân hàng ngày 17/10/2025: Cuộc đua "ngầm" cộng thêm ưu đãi

Lãi suất ngân hàng ngày 17/10/2025: Cuộc đua "ngầm" cộng thêm ưu đãi

Lãi suất huy động ngày 17/10 chứng kiến xu hướng ngân hàng đua ưu đãi cộng thêm dưới dạng hội viên, cùng với mức lãi đặc biệt kỷ lục 9% áp dụng cho khoản tiền gửi lớn.
Xem xét ba mô hình thành lập sàn giao dịch vàng

Xem xét ba mô hình thành lập sàn giao dịch vàng

Hiện tại, NHNN đang xem xét ba phương án: thành lập một Sàn Giao dịch vàng quốc gia; cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở Giao dịch hàng hóa; và xây dựng Sàn Giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Lãi suất ngân hàng ngày 16/10/2025: VCBNeo tăng mạnh, cuộc đua huy động nóng hơn

Lãi suất ngân hàng ngày 16/10/2025: VCBNeo tăng mạnh, cuộc đua huy động nóng hơn

Lãi suất ngân hàng ngày 16/10/2025 VCBNeo tăng lãi suất huy động tới 0,3%/năm ở nhiều kỳ hạn. Thị trường tiền gửi tiếp tục nóng với nhiều ngân hàng duy trì lãi suất đặc biệt.