2 năm nay, giá giống xoài Úc ở huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa liên tục rớt giá, từ chỗ 50.000-70.000 đồng/kg, nay giá xoài giảm đến 10 lần, chỉ còn 5.000 – 6.000 đồng/kg vì tiêu thụ khó khăn. Giá quá thấp, thua lỗ nhưng nhiều nông dân vẫn đang loay hoay tìm hướng ra cho cây xoài.
Cam Lâm với thổ nhưỡng là những dãi đất cát ven biển, bằng phẳng nên thuận lợi để phát triển cây xoài. Hơn 10 năm nay, cây xoài Úc được người dân mạnh dạn thay thế các giống xoài địa phương kém hiệu quả. Xoài Úc liên tục cho nông dân quả ngọt, khi giá xoài có lúc đã lên đến 100.000 đồng/kg. Xoài được thương lái vào tận vườn thu mua sau đó xuất đi Trung Quốc, tiêu thụ tại các khu du lịch ở tỉnh Khánh Hòa.
Thế nhưng, 2 năm trở lại đây, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giao dịch biên mậu gặp nhiều khó khăn, nên xoài liên tục rớt giá. Khó khăn tiêu thụ, giãn cách xã hội nên nhiều nông dân không đầu tư phân bón, thuốc trừ sâu, bọ hại cây trồng... vì thế, nhiều cây xoài đã bệnh, chết, quả nhỏ, sụt giảm sản lượng, chất lượng.
Dọc Quốc lộ 1, huyện Cam Lâm, nông dân các xã trồng xoài Cam Đức, Cam Thành Bắc cho biết, giá xoài Úc từ đỉnh cao tụt giá dần qua các năm bởi nhiều lý do như hàng không xuất khẩu qua được đến thị thị trường Malaysia, Singapore, Trung Quốc; trong đó, Trung Quốc là thị trường lớn không nhập khẩu sản phẩm này.
Thương lái, các vựa mua xoài cũng cầm chừng không nhập hàng, cộng với giá thấp nên nông dân để xoài chín vì công hái xoài rất cao khoảng 500.000 đồng/ngày công, nên chủ vườn bán xoài xong gần như không có lãi.
Hiện nay, vụ xoài ở Cam Lâm đang ở chính vụ tuy nhiên sức mua rất yếu. Các điểm thu mua dọc Quốc lộ 1A cũng thu mua cầm chừng vì sức mua giảm kể từ sau dịp nghỉ lễ giỗ Tổ Hùng Vương. Xuất khẩu theo đường tiểu ngạch đi Trung Quốc gặp nhiều khó khăn, nên việc tiêu thụ xoài Úc chủ yếu trông chờ vào thị trường các tỉnh, thành phố phía Bắc bằng việc bán lẻ ở các chợ.
Ông Ngô Văn Bảo, Chủ tịch UBND huyện Cam Lâm cho biết, dịa phương đang lập quy hoạch theo Nghị quyết số 09 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trong đó, Cam Lâm được xác định sẽ xây dựng để trở thành đô thị sân bay ở tỉnh Khánh Hòa, đô thị hóa đang là xu thế tất yếu của địa phương, vì thế, diện tích cây ăn quả cũng sẽ giảm dần.
Để nâng cao hiệu quả số diện tích còn lại, huyện sẽ mở rộng kênh tiêu thụ xoài cho nông dân; nghiên cứu các giải pháp giảm chi phí đầu tư, nâng cao chất lượng sản phẩm; phát triển cây xoài trong chuỗi sản phẩm du lịch của huyện. Ông Ngô Văn Bảo cho biết, huyện sẽ có hướng giúp người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, đào tạo nghề phù hợp cho nông dân.
PV
