Việt Nam-Nhật Bản thúc đẩy đổi mới sáng tạo nhằm thu hút đầu tư trong khởi nghiệp

Sáng ngày 12/07/2024, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phối hợp với Cơ quan Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) và Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đồng tổ chức Lễ công bố chương trình “Inno Vietnam - Japan Fast Track Pitch 2024” tại NIC cơ sở Hà Nội.

“Inno Vietnam - Japan Fast Track Pitch 2024” hướng tới kết nối các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Việt Nam và Nhật Bản với các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp Nhật Bản và khu vực Đông Nam Á. Sự hợp tác giữa doanh nghiệp sở hữu thách thức và doanh nghiệp đề xuất giải pháp giúp thúc đẩy trao đổi tri thức và làm tăng hiệu quả của việc ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 và hoạt động đổi mới sáng tạo mở ở Việt Nam. Đây cũng là cơ hội tốt cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp giới thiệu sản phẩm, giải pháp tới các khách hàng lớn tiềm năng. Đặc biệt, các sản phẩm, giải pháp xuất sắc sẽ có cơ hội được doanh nghiệp sở hữu thách thức hỗ trợ phát triển và đầu tư trong tương lai, hướng tới mở rộng thị trường và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Thời gian gần đây, Việt Nam là một trong những địa điểm thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao. Các công ty Nhật Bản cũng tăng cường hợp tác chiến lược với các startup của Việt Nam nhằm tìm kiếm cơ hội hợp tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao sức cạnh tranh.

Một kết quả khảo sát của JETRO gần đây cho thấy, các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục xem Việt Nam là một trong những thị trường hấp dẫn, nhiều tiềm năng thứ 2 (chỉ đứng sau thị trường số 1 là Hoa Kỳ). Bản chất của đổi mới sáng tạo chính là kết nối, hợp tác để thúc đẩy sự phát triển, trong đó có sự phát triển của các doanh nghiệp hai bên. Doanh nghiệp Nhật Bản có kinh nghiệm, trong khi đó các startup Việt Nam có sức trẻ, năng lực tốt, ý tưởng hay… Nếu các doanh nghiệp thúc đẩy hợp tác, cơ hội thành công là rất lớn.

Đánh giá về nguồn vốn của Nhật Bản đổ về Việt Nam, chia sẻ với phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, ông Ishikawa Hiroshi, Cố vấn đặc biệt của Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản cho biết: "Tôi thấy rằng các quỹ đầu tư của Nhật Bản đổ về các startup tại Việt Nam hàng năm có tăng dần lên, họ cũng thể hiện rõ mối quan tâm tới việc đầu tư cho các startup tại Việt Nam. Tuy nhiên, nhìn chung, tình hình đầu tư trong vòng 1-2 năm gần đây từ các quỹ đầu tư của Nhật Bản chưa được khả thi. Các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư tiềm năng tại Nhật Bản vẫn luôn tìm kiếm cơ hội hợp tác, để họ có thể hiểu được thị trường của Việt Nam, từ đó mở ra cơ hội tham gia đầu tư cho các startup tại Việt Nam. Điều mà các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư tiềm năng của Nhật Bản kì vọng lớn ở các startup Việt Nam nói riêng và thị trường Việt Nam nói chung là tốc độ tăng trưởng nhanh. Lĩnh vực mà các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư Nhật Bản đang tìm kiếm ở Việt Nam là lĩnh vực liên quan đến fintech, những giải pháp về tài chính. Ngoài ra, những dịch vụ liên quan đến IT services B2B cũng là những lĩnh vực mà nhà đầu tư tại Nhật Bản kì vọng có sự tăng trưởng nhất định ở Việt Nam".

"Để có thể phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của cả hai nước Việt Nam và Nhật Bản thì Chính phủ hai nước đã tạo dựng một nền tảng để phát triển hệ sinh thái này. Nền tảng này đã đóng góp nhiều ý nghĩa tích cực cho việc phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trên. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là sự hợp tác, liên kết giữa các startup của Việt Nam và Nhật Bản. Ngoài ra còn có sự đồng hành của các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư tiềm nay. Đó là những yếu tố không thể thiếu trong việc phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Bản thân tôi cũng nhận định rằng, việc tiếp tục hợp tác, tạo ra những cơ hội mới giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản sẽ giúp các startup có thêm cơ hội hợp tác với nhau để cùng phát triển, đó là tiền lệ tốt cần duy trì", ông Ishikawa Hiroshi nhận định.

Cùng đánh giá về tiềm năng của các startup Việt, ông Beandon Wong – Cố vấn cấp cao của Công ty Deloitte Tohmatsu, chuyên tư vấn cho các câu ty đầu tư mạo hiểm cũng cho biết: "Nói về vị thế các startup của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư Nhật Bản thì tôi có 2 quan điểm. Thứ nhất, hiện tại nếu nói về nội địa Việt Nam, Việt Nam hiện có dân số hơn 100 triệu người, đây là thị trường rất lớn cho các lĩnh vực liên quan đến dịch vụ và tiêu dùng, trong đó có những lĩnh vực mới như fintech, hàng không,…Đây là một cơ hội lớn để các startup Việt có thể tạo được vị thế trong các lĩnh vực như vậy. Thứ hai, trong bối cảnh như hiện tại, chúng tôi kỳ vọng sẽ có nhiều công nghệ mới trong các lĩnh vực hiện tại có thể phát triển, ví du như nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sản xuất công nghệ cao,..."

Để có thể thúc đẩy đổi mới sáng tạo từ phía Nhật Bản đến Việt Nam cũng như thúc đẩy hợp tác giữa 2 nước, ông Beandon Wong cho rằng, điều quan trọng là sẽ cần xây dựng mạng lưới kết nối mềm để làm sao tạo cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tìm kiếm khách hàng của mình, hay nói cách khác là cho họ nguồn cầu bằng cách cho họ gặp được các doanh nghiệp lớn mà cần đến các sản phẩm dịch vụ của họ.

"Chương trình ngày hôm nay có thể nói là bước đi mới để tạo ra sự kết nối cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam và hướng tới việc tạo ra các dự án, chương trình hợp tác, liên kết giữa các doanh nghiệp startup và doanh nghiệp lớn của Nhật. Chúng tôi cho rằng, việc hỗ trợ từ nay về sau sẽ còn nhiều dấu mốc đáng nhớ hơn nữa và mở ra nhiều tiềm năng phát triển cho doanh nghiệp startup từ cả 2 nước", ông Beandon Wong nhận định.

Về phía Chính phủ Việt Nam, ông Beandon Wong cũng đề xuất 3 giải pháp chính để góp phần tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo cũng như thúc đẩy các startup Việt vươn ra thị trường quốc tế:

Thứ nhất, nên làm sao để cho doanh nghiệp các quốc gia đều biết đến nhau, hiểu nhau. Tôi nghĩ đấy là việc quan trọng nhất. Khu vực Đông Nam Á hiện tại có dân số khoảng 600 triệu dân, các quốc gia đều có nền văn hóa riêng, ngôn ngữ riêng. Chính phủ có thể hỗ trợ để tạo ra các chương trình giao lưu B2B giữa các startup Việt và startup nhiều nước.

Điểm thứ hai là rào cản về ngôn ngữ, ông Beandon Wong cho rằng, tiếng Anh sẽ là ngôn ngữ chung giúp cho các dân tộc, quốc gia giao lưu tìm hiểu nhau được nhanh nhất. Cho nên, ngoài việc chú trọng phát triển công nghệ, kĩ thuật, thì việc xóa bỏ các rào cản về ngôn ngữ như vậy sẽ là 1 điểm quan trọng để các startup Việt có thể hội nhập và mở rộng ra thị trường quốc tế.

Ngoài ra, liên quan đến cơ chế, chính sách để hỗ trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, thì có rất nhiều, nhưng trong đó, có thể nói đến việc hỗ trợ về tài chính, nguồn vốn để hỗ trợ khởi nghiệp. Bên cạnh đó, một điều khác rất quan trọng là hỗ trợ chính sách cho không chỉ doanh nghiệp Việt Nam mà còn cả doanh nghiệp nước ngoài, hay nói cách khác là tháo gỡ rào cản về đầu tư. Ví dụ như với các doanh nghiệp Nhật hay doanh nghiệp từ các nước khác muốn sang đầu tư tại Việt Nam, có thể tháo gỡ các rào cản, rút ngắn thủ tục hành chính liên quan đến thành lập doanh nghiệp hay thủ tục đầu tư,…

Bảo Bảo