Dữ liệu của Liên Hợp Quốc hôm 3/7 cho thấy, Trung Quốc đang vượt xa các quốc gia còn lại trong số lượng các phát minh AI tạo sinh như chatbot. Hiện nước này đang xin cấp số bằng sáng chế nhiều gấp 6 lần so với đối thủ gần nhất là Mỹ.
Theo Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO), AI tạo sinh (Gen AI) - công cụ tự tạo ra văn bản, hình ảnh, mã máy tính và âm nhạc đang bùng nổ với hơn 50.000 đơn xin cấp bằng sáng chế được nộp trong thập kỷ qua. Riêng trong năm 2023, số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế đã chiếm tới 1/4 tổng số này.
WIPO cho biết, hơn 38.000 phát minh GenAI đã được Trung Quốc đệ trình trong giai đoạn 2014-2023 so với 6.276 của Mỹ trong cùng thời kỳ. Christopher Harrison, Giám đốc phân tích bằng sáng chế của đơn vị trên cho biết, các đơn xin cấp bằng sáng chế của Trung Quốc bao trùm rất nhiều lĩnh vực, từ xe tự lái đến xuất bản và quản lý tài liệu.
Hàn Quốc đứng thứ ba với 4.155 sáng chế, tiếp theo là Nhật Bản với 3.409 sáng chế.
Ấn Độ, nơi có 1.350 bằng sáng chế GenAI được nộp, có tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm cao nhất ở mức 56%.
Giám đốc WIPO Daren Tang nhấn mạnh, GenAI, bao gồm các chương trình máy tính tạo ra nội dung như văn bản, video, âm nhạc và mã máy tính từ những câu lệnh đơn giản, đã nổi lên như một công nghệ mang tính "thay đổi cuộc chơi."
Mặc dù chỉ chiếm 6% tổng số bằng sáng chế AI trên toàn cầu, số bằng sáng chế của GenAI đã tăng gấp 8 lần kể từ năm 2017 khi kiến trúc mạng neuron sâu đằng sau các mô hình ngôn ngữ lớn lần đầu tiên được giới thiệu.
Ông Christopher Harrison, Phụ trách phân tích bằng sáng chế của WIPO cho biết, đây là một lĩnh vực đang bùng nổ, khi công nghệ AI đang hỗ trợ nhiều loại sản phẩm công nghiệp và tiêu dùng, bao gồm các chatbot như ChatGPT của OpenAI và Gemini của Google.
Ngoài ra, AI còn được sử dụng nhằm giúp thiết kế các phân tử mới để phát triển dược phẩm và cho phép thiết kế và tối ưu hóa sản phẩm mới.
Các công ty Trung Quốc như Tencent, Bảo hiểm Ping An, Baidu và Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc chiếm ưu thế trong danh sách các công ty nộp đơn xin cấp bằng sáng chế GenAI hàng đầu. Các công ty quốc tế như IBM, Alphabet (công ty mẹ của Google) và Microsoft cũng nổi bật trong top 10.
Trong khi các chatbot có khả năng bắt chước lời nói của con người đang được các nhà bán lẻ và những người khác sử dụng rộng rãi để cải thiện dịch vụ khách hàng, AI tạo sinh có tiềm năng biến đổi nhiều lĩnh vực kinh tế khác như khoa học, xuất bản, vận tải hoặc an ninh.
WIPO nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong bối cảnh lo ngại về tác động tiềm tàng của GenAI đối với việc làm và các ngành công nghiệp. Giám đốc WIPO Daren Tang cho rằng, việc phát triển AI để tăng cường đổi mới dựa trên con người là cần thiết, thay vì làm suy yếu, đồng thời thúc giục các thỏa thuận cân bằng giữa người đào tạo mô hình AI và người sáng tạo nội dung để bảo vệ sự thể hiện sáng tạo.
WIPO cho biết, họ mong đợi một làn sóng bằng sáng chế tiếp theo sẽ sớm được nộp và có kế hoạch phát hành bản cập nhật dữ liệu trong tương lai, có thể sử dụng AI tạo sinh để minh họa xu hướng này.
Phương Anh (T/h)
