Trung Quốc đấu tranh để cân bằng mục tiêu xanh

Cuộc khủng hoảng điện năng ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và hộ gia đình tại nhiều vùng ở Trung Quốc phản ánh cuộc đấu tranh của các công ty than trong việc dung hòa mục tiêu cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính trong khi mong muốn sử dụng năng lượng thúc đẩy nền kinh tế.

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang tiêu thụ nhiều điện hơn dự kiến ​​để duy trì hoạt động của các nhà máy khi các doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch. Tuy nhiên, việc sản xuất than, nhiên liệu chính để sản xuất điện ở Trung Quốc đang chậm lại theo chính sách của chính phủ nhằm đạt được mức độ trung hòa carbon vào năm 2060. Gần 70% điện năng của Trung Quốc đến từ than đá nhưng đốt cháy than thải ra một lượng lớn khí carbonic gây hiệu ứng nhà kính chủ yếu liên quan đến sự nóng lên toàn cầu. 

Trong 8 tháng đầu năm, Trung Quốc đã sản xuất gần 2,6 tỷ tấn than, chỉ tăng 4,4% so với một năm trước do sản lượng bị cắt giảm do lo ngại về an toàn và môi trường. Trong cùng kỳ, mức tiêu thụ điện năng của cả nước đã tăng 13,8%. Tốc độ tăng trưởng không phù hợp này dẫn đến sự thiếu hụt than ngày càng tăng để đáp ứng nhu cầu điện, đẩy giá lên mức mà các nhà máy điện không thể mua được. Giá than ở Trung Quốc bắt đầu tăng vào tháng 5 năm 2020 khi đại dịch trong nước dịu đi. Trong mùa đông, than nhiệt loại 5.500 kcal / kg được giao dịch ở mức 1.000 nhân dân tệ (155 đô) / tấn ở miền bắc Trung Quốc, mức cao nhất trong một thập kỷ.

Sau khi thoái lui vào đầu năm 2021, giá than đã đi vào quỹ đạo tăng chưa từng có vào cuối tháng hai. Tính đến ngày 28 tháng 9, hợp đồng tương lai than nhiệt được giao dịch nhiều nhất trên Sở giao dịch hàng hóa Trịnh Châu đã tăng lên 1.253,8 nhân dân tệ / tấn, tăng 90% so với mức 671,4 nhân dân tệ vào ngày 4 tháng 1. Giá than tăng cao đang xóa sổ lợi nhuận của các nhà máy điện. Theo một nghiên cứu của Hội đồng Điện lực Trung Quốc (CEC), 70% nhà máy nhiệt điện than hoạt động thua lỗ trong tháng 6 do chi phí than tăng hơn 50% so với một năm trước đó. Huadian Energy, một trong những công ty sản xuất máy phát điện lớn nhất báo lỗ ròng trong nửa đầu năm gần gấp đôi so với một năm trước lên 523 triệu nhân dân tệ. Beijing Jingneng Power ghi nhận khoản lỗ ròng 300 triệu nhân dân tệ, đảo ngược lợi nhuận ròng 841 triệu nhân dân tệ của năm trước.

Những rắc rối của máy phát điện cũng phản ánh chế độ định giá điện do nhà nước chỉ đạo, hạn chế khả năng tăng giá của các nhà máy điện ngay cả khi bị ép giá bởi chi phí tăng cao. Theo Sinolink Securities, khi giá than lên đến 800 nhân dân tệ / tấn, các nhà máy nhiệt điện than trung bình mất 0,03 nhân dân tệ cho mỗi kilowatt giờ điện do chi phí sản xuất vượt quá mức giá điện do nhà nước quy định. Điều này có nghĩa là nhiều nhà máy phát điện phải cắt giảm sản lượng vào thời điểm nguồn cung đã thiếu.

Các nhà phân tích cho biết cuộc khủng hoảng than năm nay phản ánh những đánh giá sai lầm về cung và cầu của các nhà hoạch định chính sách và các nhà đầu tư thị trường. Chai Linmin, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Quốc gia về Chiến lược Biến đổi Khí hậu và Hợp tác Quốc tế cho biết: "Đơn đặt hàng toàn cầu tăng vọt và xây dựng trong nước gia tăng đã thúc đẩy nhu cầu năng lượng vượt quá mong đợi của các nhà hoạch định chính sách". Các nhà phân tích cho biết, mục tiêu giảm lượng khí thải carbon của Bắc Kinh có nghĩa là một phần lớn năng lực sản xuất than của đất nước sẽ bị loại bỏ trong những thập kỷ tới.

TL