Triển vọng và dư địa rộng mở của thủy sản Việt Nam tại Trung Quốc

Trong bối cảnh thị trường thủy sản quốc tế đang trải qua những biến động lớn, thị trường Trung Quốc tiếp tục giữ vị thế quan trọng đối với ngành công nghiệp thủy sản của Việt Nam. Năm 2022 đã chứng kiến một bước nhảy vọt với doanh số xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc đạt 1,6 tỷ USD, một kỷ lục mới và tăng trưởng ấn tượng.

Tuy nhiên, năm 2023 mang đến những thách thức mới khi doanh thu xuất khẩu giảm xuống 1 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước. Những nguyên nhân của sự giảm này bao gồm sự giảm giá trên thị trường và lượng tồn kho tăng lên do những ảnh hưởng từ đại dịch.

Các mặt hàng chủ lực như cá tra và tôm, chiếm tỷ lệ lớn trong cấu trúc xuất khẩu, đều trải qua giai đoạn khó khăn với giảm giá lần lượt là 27% và 8%. Mực bạch tuộc, cua ghẹ cũng gặp khó khăn với sự giảm mạnh về doanh số, trong khi một số loại cá khác duy trì ổn định.

Mặc dù những thách thức này, có nhiều loại thủy sản đã nổi bật với mức tăng trưởng tích cực trong năm 2023. Tôm chân trắng, tôm sú, tép biển (ruốc), cá hố, cá chỉ vàng, cá thu, cá đổng, cá nục, cá mắt kiếng, bạch tuộc, nghêu là những sản phẩm có sự gia tăng đáng kể.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc sụt giảm vì giá xuất khẩu giảm nhưng triển vọng và dư địa ở thị trường này vẫn rộng mở đối với các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản.

Thứ nhất: Một số chuyển dịch trong đầu tư kinh tế ở Trung Quốc cũng được coi là cơ hội cho thủy sản Việt Nam. Các ngành kinh tế siêu lợi nhuận và sinh lợi cao được quan tâm đầu tư nhiều hơn, do đó đầu tư cho nuôi trồng thủy sản giảm, xuất khẩu thủy sản của nước này cũng giảm dần trong những năm gần đây, do cả yếu tố Covid và xu hướng chuyển dịch kinh tế. Do vậy, các chuyên gia kinh tế đánh giá Trung Quốc sẽ ngày càng phụ thuộc vào thủy sản nhập khẩu, giống như mô hình các nước phương Tây.

Thứ hai: Dịch Covid đã chấm dứt, giao thương của Trung Quốc với thế giới hoàn toàn bình thường; kinh tế Trung Quốc có tín hiệu tích cực, nhu cầu thủy sản đang hồi phục: cá tra, tôm sú, tôm chân trắng, mực, bạch tuộc.

Thứ ba: Vị thế địa lý thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc, chi phí logistic giảm và ít hơn so với các nước khác; Trung Quốc ngừng nhập khẩu thủy sản từ Nhật Bản, sẽ thay thế bằng các nguồn cung khác, trong đó có Việt Nam…

Thứ tư: Những biến động địa chính trị, lạm phát, khủng hoảng năng lượng,… khiến cho nhu cầu tiêu thụ thủy sản của các nước lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản sụt giảm mạnh, trong khi đó nhập khẩu của Trung Quốc đang tăng lên.

P.V (t/h)