TP. Hồ Chí Minh cần sớm gỡ “điểm nghẽn” để phát triển nhanh và bền vững

Nội dung trên đã được các chuyên gia, nhà khoa học nêu ra tại buổi tọa đàm “Thành phố Hồ Chí Minh làm gì để bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” do Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức, ngày 27/11/2024.

Phó GS.TS. Nguyễn Tấn Phát - Giám đốc Học viện Cán bộ TP. Hồ Chí Minh cho biết, những năm qua, sự phát triển của TP. Hồ Chí Minh luôn đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của cả nước. Nhiều mô hình, phương thức lãnh đạo, quản lý của Đảng bộ, chính quyền Thành phố và mô hình tổ chức phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức phát triển đô thị trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã được nhân rộng trong phạm vi cả nước. Mỗi giai đoạn phát triển có tính bước ngoặt, Thành phố đều có những mô hình, cách làm mới mang tính đột phá, sáng tạo, trở thành nguồn cảm hứng đổi mới sáng tạo cho các địa phương khác. Thực tế này minh chứng cho khát vọng vươn lên mạnh mẽ và sự chủ động, năng động, sáng tạo không ngừng của Thành phố.

Phó GS.TS. Nguyễn Tấn Phát - Giám đốc Học viện Cán bộ TP. Hồ Chí Minh.

Theo TS. Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội phân tích: “Thành phố phải duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, ít nhất phải cao hơn trung bình cả nước 1,2-1,5% trong 5 năm tới và cao hơn 1,5% giai đoạn sau, mới thể hiện vai trò động lực, dẫn dắt mà thành phố đã từng làm được”. Ông cho rằng, Thành phố phải thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 31-NQ/TW và Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị (về phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và về phát triển Đông Nam Bộ). Quy hoạch TP. Hồ Chí Minh thể hiện rất rõ vị trí, vai trò của Thành phố. Giai đoạn 2026-2035 có ý nghĩa quyết định, là giai đoạn thể hiện khát khao vươn lên của dân tộc, đây cũng là giai đoạn Thành phố vươn mình mạnh mẽ nhất.

TS. Trần Du Lịch cũng cho rằng, thành phố cần sớm xây dựng được Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Trung tâm tài chính quốc tế, xem như những khâu đột phát trong 5 năm tới.

TS. Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội.

Hoạt động kinh tế tại TP. Hồ Chí Minh phải có tính thị trường cao nhất cả nước, mô hình kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa phải được hình thành rõ nét nhất, xét trên ba khía cạnh tăng trưởng kinh tế bền vững, tiến bộ công bằng xã hội và phúc lợi cho người dân, bảo vệ môi trường. Cùng với đó, ba yếu tố cơ bản để nâng cao năng lực cạnh tranh là thể chế, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng phải có sự “đặc biệt” cho Thành phố.

Theo ông Phạm Chánh Trực - nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, hiện nay TP. Hồ Chí Minh có 3 “điểm nghẽn” nổi bật là giao thông đô thị, rác thải (môi trường) và nhà ở cho người dân. Theo ông thì Thành phố phải sớm xử lý “điểm nghẽn” để không bị “vướng víu” khi bước đi trong kỷ nguyên mới.

Thành phố được xem là “đầu tàu” kinh tế của cả nước, không thể để tồn tại tình trạng kẹt xe, ngập nước triền miên, năm này qua năm khác. Thành phố phải phát triển theo hướng giao thông công cộng, giảm bớt phương tiện cá nhân và phải làm nhanh, quyết liệt. Thành phố cũng phải gỡ vấn đề nhà ở, đảm bảo nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp, người nghèo, công nhân, người lao động.

GS.TS Nguyễn Tất Viễn - nguyên Ủy viên Thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách Tư pháp Trung ương cũng đồng tình việc chính quyền TP. Hồ Chí Minh phải nhanh chóng tháo gỡ các “điểm nghẽn”, nhất là bất cập về con người (quy hoạch nguồn lực, nội lực). Ông ủng hộ về đề xuất Quốc hội xây dựng Luật Đô thị đặc biệt và cho rằng, Luật này đáng ra phải được xây dựng từ lâu. Bởi vì, Luật Đô thị đặc biệt sẽ giải quyết cơ bản “điểm nghẽn” về thể chế, giúp TP. Hồ Chí Minh thay “tấm áo đã chật” và mở ra không gian rộng lớn để vươn mình

Dẫn chứng về “điểm nghẽn” hạ tầng giao thông, ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, phân tích, trước năm 2022, Thành phố hầu như không có đường vành đai, bởi Vành đai 2 chưa khép kín. Tuy nhiên, hai năm vừa qua, thành phố đang triển khai nhiều dự án lớn, dự kiến hết nhiệm kỳ này (2020-2025) sẽ có đường Vành đai 3, đang trình dự án Vành đai 4 và triển khai khép kín Vành đai 2.

Ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.

Thành phố sẽ tương đối hoàn chỉnh các tuyến vành đai trong 5 năm tới phục vụ liên kết vùng, liên kết cả nước và một số nước trong khu vực. Các tuyến đường vành đai giúp Thành phố mở quỹ đất, tạo không gian phát triển đô thị mới. Cùng với đó, Thành phố đang quyết tâm hoàn thành 183km đường sắt đô thị trong 10 năm tới.

Tại tọa đàm các chuyên gia cũng tập trung phân tích, làm rõ và sâu sắc hơn nội hàm về kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam và của TP. Hồ Chí Minh để góp phần thống nhất nhận thức và quyết tâm góp sức mình vào sự phát triển chung của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.

Quang cảnh buổi tọa đàm.

Đồng thời đưa ra những đề xuất, cũng như các điều kiện cần thiết để hoàn thành sứ mệnh của Thành phố đã được xác định trong Nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 30/12/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngoài ra, các chuyên gia cũng tập trung góp ý những định hướng, mục tiêu và những nhiệm vụ, giải pháp mà Thành phố Hồ Chí Minh cần thực hiện trong thời gian tới; nhận diện và dự báo những vấn đề, khó khăn, thách thức mà Thành phố Hồ Chí Minh đã, đang và sẽ đối mặt, là điểm nghẽn, trở ngại lớn vào tiến trình phát triển.