Góc nhìn về blockchain ở Việt Nam cũng có sự thay đổi rõ rệt trong 2022. Tuy chưa có hành lang pháp lý, Chính phủ Việt Nam bắt đầu hỗ trợ và tạo cơ hội phát triển cho công nghệ mới này khi có động thái nghiên cứu, ứng dụng công nghệ Blockchain vào Giáo Dục, Kinh Tế và bắt đầu nghiên cứu luật cho crypto.
Việt Nam cũng là một quốc gia đứng đầu thế giới về việc chấp nhận crypto. Nằm trong top 10 quốc gia có lượng người dùng lớn nhất trên các sàn giao dịch crypto và cả những ứng dụng phi tập trung.
Theo Data.ai, trung bình mỗi ngày, người Việt Nam dành 3,9 tiếng chơi game, cao hơn 10% so với Mỹ. Việt Nam cũng có 5 cái tên góp mặt trong danh sách top 10 công ty phát hành game lớn nhất khu vực Đông Nam Á, Australia và New Zealand (ANZSEA) bao gồm Amanotes, OneSoft, GameJam, VNG và Arrasol. Số lượng dự án game Blockchain chiếm đa số, khoảng 28,8% thị trường Crypto Việt Nam.
Báo cáo thị trường Crypto Việt Nam 2022 của Coin98 Insights vừa công bố cho thấy, ở thị trường Việt Nam, các dự án DeFi vẫn đang phát triển ở giai đoạn đầu, chưa tập trung nhiều vào việc tìm kiếm doanh thu, lợi nhuận. Dù vậy, đây cũng là mảng có mức doanh thu hấp dẫn khi chiếm 38% tổng doanh thu toàn thị trường trong 8 tháng đầu 2022. Mảng DeFi chiếm 26% thị trường crypto Việt Nam với các dự án DeFi nổi bật bao gồm Coin98 Finance, Kyber Network, Rikkei Finance…
Bên cạnh đó, NFT là 1 trong những mảng tạo ra nhiều doanh thu nhất trong thị trường Crypto, nhất là các dự án phát triển NFT Marketplace. Trong 8 tháng đầu 2022, doanh thu của nhóm NFT Marketplace chiếm 49% toàn thị trường. Mảnh đất màu mỡ này chiếm 12,4% thị trường Crypto Việt Nam với các dự án nổi bật bao gồm Axie Infinity, Spores, DareNFT, Titan Hunter…
Các dự án cơ sở hạ tầng, cung cấp dịch vụ Blockchain cũng chiếm phần lớn thị phần Việt Nam với 11,3%. Một số dự án nổi bật bao gồm TomoChain, được Bộ Giáo dục và Đào tạo lên kế hoạch lưu trữ văn bằng quốc gia trên Blockchain do dự án này phát triển, hay dự án SotaTek từng có giai đoạn tăng trưởng 3.000% với 750 nhân sự.
Còn với các dự án Web3 chiếm 5,1% tổng thị phần Việt Nam. Trong lĩnh vực bất động sản, xuất hiện các dự án mã hóa bất động sản và cho phép các nhà đầu tư bỏ số vốn cực thấp để có thể sở hữu một phần bất động sản như MoonKa, Realbox… hay các dự án hỗ trợ người dùng trong lĩnh vực nghề nghiệp như DeHR (được ví như LinkedIn phi tập trung).
Trong mảng Wallet (ví điện tử), xuất hiện nhiều dự án có sự phát triển nổi bật như Coin98 Wallet. Đây là ví điện tử hỗ trợ hơn 70 Blockchain bao gồm Bitcoin, Ethereum, Binance Smart Chain, Polygon… Hiện dự án có hơn 5 triệu người sử dụng.
Trong top 200 doanh nghiệp Crypto hàng đầu thế giới, có 7 doanh nghiệp do người Việt sáng lập. Bên cạnh đó, Việt Nam có trên 10 doanh nghiệp có vốn hóa trên 100 triệu USD với mức ảnh hưởng trên toàn cầu. Nổi bật, có 3 dự án Việt từng đạt mức vốn hóa trên 1 tỷ USD là Coin98, Axie Infinity và Kyber Network.
Tính đến tháng 12/2022, vốn hóa token của những doanh nghiệp này có phần suy giảm giữa mùa đông tiền số. Dù vậy, Axie Infinity vẫn giữ mức vốn hóa gần 1 tỷ USD; Kyber Network giữ vốn hóa hơn 87 triệu USD; Onus hơn 45 triệu USD; Coin98 hơn 36 triệu USD…
Về hoạt động gọi vốn của các doanh nghiệp Crypto Việt Nam, trong 2022, các dự án Crypto Việt Nam đã kêu gọi thành công hơn 170,37 triệu USD, hầu hết các dự án đều gọi vốn ở vòng hạt giống (Seed round). Dù vậy, doanh thu của một số dự án Crypto Việt Nam tạo ra rất cao so với số vốn gọi được.
Việt Nam hiện có hơn 16,6 triệu người sở hữu tiền mã hóa
Trong số này, có khoảng 31% sở hữu Bitcoin. Trong một cuộc khảo sát 389,345 người trên 26 quốc gia, Việt Nam đứng thứ 3 về chấp nhận Crypto, sau Ấn Độ và Nigeria. Khoảng 23% dân số Việt Nam cho biết có sở hữu tài sản Crypto.
Báo cáo nhấn mạnh, Việt Nam là quốc gia đứng đầu thế giới về việc chấp nhận tiền điện tử trong hai năm liên tiếp 2021 và 2022. Ngoài ra, Việt Nam còn là quốc gia có tỷ lệ người nắm giữ tiền điện tử lớn thứ hai ASEAN sau Thái Lan, và là một trong 5 quốc gia đi đầu về Blockchain.
Theo dự báo của MarketsandMarkets, thị trường liên quan đến Blockchain tại Việt Nam dự kiến đạt giá trị gần 2,5 tỷ USD vào năm 2026, tăng gấp 5 lần quy mô so với năm 2021.
Dữ liệu về lưu lượng truy cập (traffic) của các website đã phản ánh độ phủ sóng của Crypto tại Việt Nam cũng như thể hiện mức độ quan tâm của người dùng Crypto Việt Nam tới từng dự án là khá cao.
Theo Semrush, các website liên quan tới Crypto có lượng traffic cao nhất năm 2022 tại Việt Nam lần lượt là Binance, CoinMarketCap và CoinGecko. Mặc dù không có nhiều thay đổi ở thị trường Việt Nam, nhưng trên toàn cầu, cả 3 dự án đã mất một lượng traffic khá lớn trong năm qua. Điều này thể hiện sự giảm nhiệt của thị trường năm 2022.
Qua traffic truy cập website trong năm 2022, dự án quốc tế được cộng đồng nhà đầu tư Việt Nam chú ý nhất là nhóm các dự án
Blockchain nền tảng mới. Trong đó, nổi bật nhất là Aptos và Sui Network. Lượng traffic truy cập từ Việt Nam đứng top đầu với cả 2 dự án này, lần lượt chiếm 12,47% (top 1 của Aptos) và 10,78% (top 2 của Sui Network).
Binance, CoinMarketCap và CoinGecko là các dự án/công cụ phổ biến, được hầu hết các nhà đầu tư sử dụng. Từ các dữ liệu về lưu lượng truy cập và tỷ lệ người dùng độc nhất truy cập trang web của 3 dự án trên, ước tính số lượng người dùng Crypto tại Việt Nam năm 2022 hơn 13 triệu người.
Ngoài ra, theo khảo sát của Morning Consult và Bloomberg Opinion, ở Việt Nam có khoảng hơn 26 triệu người sử dụng Crypto thực hiện ít nhất một giao dịch trên Blockchain trong một tháng.
“Bitcoin” và “Crypto” cũng là những cụm từ thu hút sự quan tâm tìm kiếm khá cao của người dùng trên Google. Lượt tìm kiếm các từ khoá trên trong cộng đồng Việt Nam chủ yếu đến từ các tỉnh, thành phố lớn; trong đó nổi bật là Đà Nẵng với mức độ quan tâm cao nhất, tiếp đó là Hà Nội và TP.HCM.
Cũng theo kết quả khảo sát, hầu hết nhà đầu tư Việt Nam là nam với độ tuổi từ 18-25 tuổi. Các nhà đầu tư này phần lớn ít kinh nghiệm và có tỷ lệ lỗ nhiều hơn.
Nền tảng Blockchain được sử dụng nhiều nhất ở Việt Nam là BNB Smart Chain, Ethereum, Polygon và Solana. Stablecoin được sử dụng nhiều nhất là USDT với mục đích dự trữ. Layer 1 và DeFi là hai lĩnh vực phủ sóng thị trường đầu tư Crypto Việt Nam.
Lĩnh vực crypto phát triển ở Việt Nam
Gaming/Metaverse
Trung bình mỗi ngày, người Việt Nam dành 3,9 tiếng chơi game, cao hơn 10% so với Mỹ, theo Data.ai. Việt Nam cũng có 5 cái tên góp mặt trong danh sách top 10 công ty phát hành game lớn nhất khu vực Đông Nam Á, Australia và New Zealand (ANZSEA) bao gồm Amanotes, OneSoft, GameJam, VNG và Arrasol. Do đó, số lượng dự án game blockchain chiếm đa số, khoảng 28,8% thị trường crypto Việt Nam. Nội dung trò chơi đa dạng, trải dài từ nuôi thú cưng, nhập vai, đến khoa học viễn tưởng.
Một trong những dự án game blockchain nổi bật nhất là Axie Infinity do Sky Mavis phát triển. Dự án có thời điểm đạt mức vốn hóa 9,7 tỷ USD. Bên cạnh Axie Infinity, còn có nhiều dự án blockchain nổi bật khác như Ancient8, Yield Guild Games, Thetan Arena, Sipher, Summoner Arena… cũng để lại nhiều dấu ấn trong thị trường crypto.
Dù vậy, cũng có hàng loạt dự án phát triển theo trào lưu, với rất nhiều dự án mang dấu hiệu lừa đảo như Zuki Moba, Crypto Bike… Những dự án mang dấu hiệu lừa đảo này khiến nhiều nhà đầu tư mất tiền và dè chừng, mất niềm tin với các dự án crypto được phát triển bởi đội ngũ Việt Nam, đặc biệt với dự án có đội ngũ ẩn danh.
DeFi (Tài chính phi tập trung)
Ở thị trường Việt Nam, các dự án DeFi vẫn đang phát triển ở giai đoạn đầu, chưa tập trung nhiều vào việc tìm kiếm doanh thu, lợi nhuận. Dù vậy, đây cũng là mảng có mức doanh thu hấp dẫn khi chiếm 38% tổng doanh thu toàn thị trường trong 8 tháng đầu 2022. Doanh thu của các dự án DeFi thường đến từ phí giao dịch. Mảng DeFi chiếm 26% thị trường crypto Việt Nam với các dự án DeFi nổi bật bao gồm Coin98 Finance, Kyber Network, Rikkei Finance…
NFT
NFT là 1 trong những mảng tạo ra nhiều doanh thu nhất trong thị trường crypto, nhất là các dự án phát triển NFT Marketplace. Tính đến 8 tháng đầu 2022, doanh thu của nhóm NFT Marketplace chiếm 49% toàn thị trường. Mảnh đất màu mỡ này chiếm 12,4% thị trường crypto Việt Nam với các dự án nổi bật bao gồm Axie Infinity, Spores, DareNFT, Titan Hunter…
Infrastructure
Các dự án cơ sở hạ tầng, cung cấp dịch vụ blockchain cũng chiếm phần lớn thị phần Việt Nam với 11,3%. Một số dự án nổi bật bao gồm TomoChain, được Bộ Giáo dục và Đào tạo lên kế hoạch lưu trữ văn bằng quốc gia trên blockchain do dự án này phát triển, hay dự án SotaTek từng có giai đoạn tăng trưởng 3.000% với 750 nhân sự.
Web3
Các dự án Web3 chiếm 5,1% tổng thị phần Việt Nam. Trong lĩnh vực bất động sản (BĐS), xuất hiện các dự án mã hóa BĐS và cho phép các nhà đầu tư bỏ số vốn cực thấp để có thể sở hữu một phần BĐS như MoonKa, Realbox… hay các dự án hỗ trợ người dùng trong lĩnh vực nghề nghiệp như DeHR (được ví như LinkedIn phi tập trung).
Wallet
Trong mảng Wallet (ví điện tử), xuất hiện nhiều dự án có sự phát triển nổi bật như Coin98 Wallet. Đây là ví điện tử hỗ trợ hơn 70 blockchain bao gồm Bitcoin, Ethereum, Binance Smart Chain, Polygon… Hiện dự án có hơn 5 triệu người sử dụng.
Bên cạnh Coin98 Wallet, nhiều dự án ví điện tử khác nổi bật có thể kể đến là Holdstation
Wallet, Krystal Wallet…
X to Earn
Trong năm 2022, sau khi trào lưu Move to Earn (M2E) do dự án StepN khởi xướng, có hàng loạt dự án M2E được phát triển tại Việt Nam như Calo Metaverse - dự án tập luyện thể thao kết hợp thực tế ảo với hơn 50.000 lượt tải cùng 7.200 người chơi hàng ngày, hay Run Togeter - dự án bán hết 7.413 NFT Shoes Box sau 30 phút mở bán và hơn 15.000 lượt tải sau 6 ngày. Ngoài ra, xuất hiện các dự án X to Earn khác như ShopNEXT (Shop to Earn), Crypstater (Work to Earn), beFITTER, GooRide, RUNNOW…
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển có dân số trẻ, và crypto trở thành một trong những kênh đầu tư ưa thích của nhà đầu tư. Rủi ro tuy lớn, nhưng đi kèm với lợi nhuận lớn là “khẩu vị” ưa thích của nhóm nhà đầu tư trẻ. Bản đồ crypto Việt Nam đã xuất hiện nhiều dự án kỳ lân và hiện trong giai đoạn “thiên thời, địa lợi” để chuyển mình, phát triển thành một trung tâm blockchain trên thế giới nếu biết nắm bắt cơ hội. Dù đang trải qua thời kỳ khó khăn, nhiều dự án phải tạm ngưng hoạt động. Nhiều dự án Việt Nam vẫn tiếp tục phát triển, mở rộng nhân sự trong “mùa đông tiền số” với niềm tin vào tương lai của Bitcoin.
Anh Hùng
