Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), các cơ sở nhiệt điện ở Việt Nam đang thiếu than trầm trọng. Lượng than cung cấp trong quý I đạt khoảng 4,5 triệu tấn, ít hơn 1,36 triệu tấn so với sản lượng dự kiến theo hợp đồng đã ký. Do đó, nhiều cơ sở đã ngừng hoạt động hoặc hạn chế hoạt động.
Tổng Công ty Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc, hai nhà cung cấp chính, đã mở rộng khai thác và nhập khẩu. Tuy nhiên, họ nói rằng những thách thức vẫn tồn tại, tạo ra khả năng thiếu điện trong mùa khô, bắt đầu vào tháng Tư.
Tiêu thụ than trong lĩnh vực xi măng đặc biệt bức thiết vì nguồn lực tại chỗ có hạn và nhu cầu ngày càng tăng để đáp ứng nhu cầu phục hồi sau đại dịch. Năm 2022, ngành này sẽ cần hàng chục triệu tấn than để sản xuất hơn 100 triệu tấn xi măng.
Theo Bộ Công Thương, Việt Nam sẽ cần nhập khẩu từ 18 đến 25 triệu tấn than trong năm nay để sản xuất điện và phân bón.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa có buổi thảo luận trực tuyến với bà Tania Constable, Giám đốc điều hành Hội đồng Khoáng sản Australia, và các thương gia khoáng sản hàng đầu tại Australia về khuyến khích nhập khẩu than. Ông khuyến khích các tập đoàn tăng cường cung cấp cho các doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu từ tháng Tư.
Theo báo cáo, mức tiêu thụ than tổng thể của Việt Nam vào năm 2022 là khoảng 90 triệu tấn, trong đó khoảng 50 triệu tấn khai thác trong nước và hơn 40 triệu tấn nhập khẩu, đặt ra thách thức trong việc duy trì đủ nguồn cung.
Hơn nữa, chi phí nhập khẩu đang tăng vọt. Năm ngoái, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 36 triệu tấn than với trị giá hơn 4,3 tỷ USD, giảm 19 triệu tấn về lượng nhưng tăng 500 triệu USD về giá trị so với năm 2020. Chi phí nhập khẩu đã vượt qua mức 220 USD / tấn trong thời gian đầu quý của năm 2022, tăng 170% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo VEA, những yếu tố này sẽ gây áp lực lên ngành sản xuất điện cũng như nhiều doanh nghiệp khác.
Bên cạnh việc tăng cường nhập khẩu than, ông Nguyễn Văn Vỵ, Phó Chủ tịch VEA cho rằng, ngành công thương cần khuyến khích địa phương khai thác thông qua các hợp đồng đã ký.
Về lâu dài, các nhà chức trách phải đa dạng hóa các nguồn cung cấp từ nhiều quốc gia khác nhau để tránh trở nên quá phụ thuộc vào một số ít. Việc khuyến khích các công ty Việt Nam đầu tư vào các mỏ than nước ngoài cũng rất quan trọng.
Ông Vy cho rằng, trước những biến động bất ngờ và nhiều rủi ro trên thị trường thế giới, Việt Nam nên nghĩ đến việc lập dự trữ than quốc gia.
Thục Anh
