Thị trường cho vay tiêu dùng bắt đầu phục hồi trở lại trong thời gian qua. |
Theo báo cáo mới từ ResearchAndMarkets, thị trường tín dụng tiêu dùng toàn cầu đã đạt 11,5 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ tăng lên 16,8 tỷ USD vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) đạt 4,3%. Sự tăng trưởng không chỉ xảy ra ở các nền kinh tế phát triển như Mỹ và châu Âu mà còn ở các nền kinh tế mới nổi như Thái Lan, Malaysia và Việt Nam.
Tại Việt Nam, dư nợ cho vay tiêu dùng đã đạt khoảng 2,8 – 2,9 triệu tỷ đồng vào cuối năm 2023, chiếm 21% tổng dư nợ tín dụng. Từ năm 2010 đến nay, tốc độ tăng trưởng dư nợ cho vay tiêu dùng luôn vượt mức tăng trưởng của toàn nền kinh tế. Thị trường tài chính tiêu dùng ở Việt Nam hiện có sự tham gia của ngân hàng thương mại, 16 công ty tài chính được cấp phép, và gần đây là các công ty fintech.
Dù các công ty tài chính chỉ chiếm 5% tổng dư nợ cho vay tiêu dùng với khoảng 138,8 nghìn tỷ đồng, lãi suất cho vay của họ thường cao hơn so với ngân hàng, dao động từ 20 – 50%/năm. Thị trường tiêu dùng gặp khó khăn nửa cuối năm 2022 do ảnh hưởng của đại dịch và suy thoái kinh tế, dẫn đến sự giảm sút trong dư nợ cho vay.
Tuy nhiên, nửa đầu năm 2024 chứng kiến sự phục hồi đáng kể. Nhiều công ty tài chính như Home Credit và HD Saison đã báo lãi trở lại, với Home Credit ghi nhận lợi nhuận 474 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, tăng 124% so với cùng kỳ năm trước. HD Saison cũng có lợi nhuận trước thuế 601 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2024, gần bằng lợi nhuận cả năm 2023. Ngành ngân hàng cũng bắt đầu thấy sự phục hồi trong cho vay tiêu dùng từ quý II/2024, nhờ sự gia tăng sức mua.
Sự phục hồi của thị trường cho vay tiêu dùng mang lại nhiều lợi ích cho cả người tiêu dùng và doanh nghiệp. Đối với người tiêu dùng, việc tiếp cận vốn dễ dàng hơn giúp họ có thể thực hiện các kế hoạch tiêu dùng cá nhân như mua sắm, du lịch hoặc đầu tư vào giáo dục. Điều này không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn tạo ra động lực tiêu dùng và tiết kiệm cao hơn.
Đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, sự phục hồi của thị trường cho vay tiêu dùng cũng giúp thúc đẩy doanh số bán hàng và tăng trưởng. Các doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội từ việc người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn để mở rộng hoạt động kinh doanh và tăng cường đầu tư vào các dự án phát triển.
Mặc dù thị trường cho vay tiêu dùng đang phục hồi, vẫn còn một số thách thức cần được giải quyết. Đầu tiên, sự gia tăng nợ tiêu dùng có thể dẫn đến nguy cơ nợ xấu nếu người tiêu dùng không quản lý tài chính cá nhân một cách cẩn thận. Các tổ chức tài chính cần tiếp tục theo dõi và quản lý rủi ro để đảm bảo tính ổn định của thị trường.
Thứ hai, việc tiếp cận thông tin và dịch vụ tài chính đối với các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa vẫn còn hạn chế. Cần có các chính sách và chiến lược để mở rộng dịch vụ tài chính đến các khu vực này nhằm đảm bảo sự công bằng trong việc tiếp cận tín dụng.
Với sự phục hồi hiện tại, thị trường cho vay tiêu dùng dự kiến sẽ tiếp tục phát triển trong thời gian tới. Các ngân hàng và tổ chức tài chính sẽ tiếp tục điều chỉnh sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, đồng thời cải thiện các hệ thống quản lý rủi ro và tăng cường sự minh bạch.
Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cũng cần tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của thị trường cho vay tiêu dùng. Điều này bao gồm việc cải thiện các chính sách và quy định, đồng thời hỗ trợ các chương trình giáo dục tài chính cho người tiêu dùng.
Sự phục hồi của thị trường cho vay tiêu dùng không chỉ đánh dấu sự trở lại của một phần quan trọng trong nền kinh tế mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho cả người tiêu dùng và doanh nghiệp. Với các yếu tố hỗ trợ hiện tại và triển vọng tích cực trong tương lai, thị trường cho vay tiêu dùng hứa hẹn sẽ tiếp tục là một động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế của đất nước.