Nông nghiệp Bình Thuận vượt kế hoạch đề ra

Cuộc cách mạng nông nghiệp công nghệ cao

Những tháng đầu năm 2025 chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của nông nghiệp Bình Thuận. Con số tăng trưởng 3,45% của lĩnh vực nông, lâm, thủy sản trong quý I/2025 không chỉ vượt kế hoạch đề ra là 3,02% mà còn khẳng định vai trò ổn định của ngành nông nghiệp trong bối cảnh kinh tế có nhiều biến động.

Tình hình sản xuất nông nghiệp tổng thể trong nửa đầu năm 2025 được đánh giá "khá thuận lợi", với nhiều mặt hàng chủ lực đạt kết quả khả quan. Đặc biệt, sản xuất lúa vụ đông xuân tại huyện Tánh Linh đạt năng suất cao với tổng sản lượng lương thực ước đạt 304.310 tấn, tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước.

Thanh long tiếp tục giữ vững vị thế là cây trồng chủ lực của Bình Thuận, dẫn đầu cả nước về diện tích, sản lượng, năng suất và chất lượng. Sản lượng thanh long nửa đầu năm 2025 ước đạt 346.000 tấn, tăng 6,5% so với cùng kỳ, khẳng định vị thế của loại nông sản này trong danh sách 40 mặt hàng xuất khẩu lợi thế của Việt Nam.

Một vườn trồng dưa dưới ở Hàm Thuận Nam Bình Thuận. Ảnh: Trang Trại B.A

Đáng chú ý, Bình Thuận đã có 9.243 ha thanh long được cấp chứng nhận VietGAP, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như Nhật Bản, Mỹ, EU, UAE, Ấn Độ và Úc. Đây là bước tiến quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống.

Bình Thuận đang thực hiện một cuộc chuyển mình ấn tượng với việc hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và các vùng chuyên canh lớn sản xuất theo chuỗi giá trị. Nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao đã đạt được thành công với nho ngoại hữu cơ, dâu tây thủy canh, dưa lưới, rau xanh và dừa.

Sự chuyển đổi này không chỉ thể hiện ở công nghệ sản xuất mà còn ở tư duy kinh doanh của người nông dân. Việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng tích cực đã mang lại hiệu quả rõ rệt, phản ánh khả năng thích ứng linh hoạt của nông nghiệp Bình Thuận với nhu cầu thị trường.

Chính quyền tỉnh Bình Thuận đã thể hiện quyết tâm phát triển nông nghiệp thông qua việc ban hành nhiều chính sách quan trọng. Kế hoạch 257/KH-UBND về phát triển hợp tác xã nông nghiệp, Nghị quyết 03/2025/NQ-HĐND hỗ trợ phát triển du lịch nông thôn đã tạo khung pháp lý thuận lợi cho sự phát triển.

Đặc biệt, tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm logistics của khu vực, phát triển cảng Vĩnh Tân thành trung tâm xuất khẩu nông sản và đầu tư các nhà máy chế biến nông sản quy mô lớn. Những định hướng chiến lược này hứa hẹn sẽ nâng tầm giá trị nông sản Bình Thuận trên thị trường.

Còn nhiều thách thức cần giải quyết

Thị trường xuất khẩu cũng đặt ra nhiều thách thức cho nông sản Bình Thuận. Thanh long vẫn phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc với 70-80% lượng xuất khẩu, tiềm ẩn rủi ro về chính sách thương mại và biến động giá cả. Mặc dù đã có những bước tiến trong việc đa dạng hóa thị trường, mức độ phụ thuộc này vẫn là mối lo lớn.

Thanh long vẫn phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc. Ảnh: BT

Tình trạng rớt giá diễn ra nhanh chóng trong tháng qua. Nếu tháng 4/2025, Thanh long còn ở mức trên 10.000 đồng/kg thì hiện tại chỉ được mua với giá 4.000 đồng khi bán toàn bộ trái trong vườn. Thậm chí, thanh long dạt (không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu) chỉ được thu mua 1.000-2.000 đồng/kg, nhiều thương lái cắt bỏ và bỏ lại vườn vì "không đủ chi phí vận chuyển".

Theo các thương lái, có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này, đó là: Thời điểm cao điểm các loại trái cây vào chính vụ nên sản lượng lớn, và các nước nhập khẩu như Trung Quốc đã chủ động sản xuất được khá nhiều, ảnh hưởng đến giá thu mua. Bên cạnh những vấn đề về hạ tầng và thị trường, chi phí sản xuất cũng đang là mối lo lớn của nông dân.

Theo ông Cao Đức lượng - Chủ một trang trại thanh long ở Tánh Linh, Bình Thuận - cho biết: Chi phí đầu tư cho thanh long hiện tại khoảng 8.000 đồng/1kg - mức chi phí khá cao trong bối cảnh giá bán không ổn định. Việc chi phí đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và nhân công ngày càng tăng cao đang tạo áp lực lớn lên người nông dân. Đặc biệt, khi giá thanh long và các nông sản khác có xu hướng giảm do cạnh tranh thị trường và tác động của các yếu tố bên ngoài, lợi nhuận của nông dân bị thu hẹp đáng kể.

Với những thuận lợi về chính sách, định hướng phát triển công nghệ cao và tiềm năng tự nhiên, nông sản Bình Thuận hoàn toàn có khả năng vượt qua những thách thức hiện tại. Yếu tố then chốt là sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người nông dân trong việc xây dựng chuỗi giá trị bền vững.