Với mức giá được đặt ở mức 11 đô la cho mỗi cổ phiếu thông qua quy trình đấu giá niêm yết trực tiếp, gần 18,8% cổ phần của Kristo Kaarmann trong Wise mang lại cho anh ta giá trị tài sản ròng ước tính là 2 tỷ đô la, khiến anh trở thành người Estonia đầu tiên đạt ngưỡng tỷ đô la trên danh sách Forbes. Người đồng sáng lập người Estonia của ông Taavet Hinrikus có gần 10,9% cổ phần trị giá 1,1 tỷ USD.
Được thành lập vào năm 2011, công ty khởi nghiệp trước đây có tên là Transferwise cung cấp dịch vụ chuyển tiền với chi phí thấp qua 56 loại tiền tệ khác nhau. Kaarmann và Hinrikus bắt đầu Wise sau khi họ cảm thấy phát ốm vì mất tiền cho ngân hàng trong khoản phí họ phải trả để gửi tiền giữa London - nơi họ đang làm việc và Estonia quê hương của họ.
Ngày nay, Wise xử lý khoản thanh toán trị giá 6 tỷ USD xuyên biên giới mỗi tháng cho 10 triệu khách hàng, tuyên bố tiết kiệm cho người dùng khoảng 1,5 tỷ đô la mỗi năm phí ngân hàng. Ví dụ: so với dịch vụ chuyển tiền quốc tế của Western Union, Wise tuyên bố rằng gửi 1.000 bảng Anh đến Hoa Kỳ rẻ hơn 18 đô la Mỹ khi sử dụng dịch vụ của Wise.
IPO của ngày hôm nay biến Wise trở thành công ty công nghệ lớn nhất - dựa trên vốn hóa thị trường là 11 tỷ đô la - niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán London.
Sự phát triển thần tốc
IPO của Wise diễn ra sau khi doanh thu và định giá tăng cho một loạt các công ty fintech và thanh toán trong thời kỳ đại dịch toàn cầu. Chỉ riêng ở châu Âu, các nhà đầu tư đã đẩy giá trị của công ty khởi nghiệp thanh toán trực tuyến Checkout.com từ 5,5 tỷ đô la vào tháng 6 năm 2020 lên 15 tỷ đô la vào tháng 1 năm 2021, trong khi dịch vụ trả góp tài chính Klarna đã tăng gấp ba lần định giá chỉ trong sáu tháng từ 11 tỷ đô la lên 31 tỷ USD vào tháng Ba.
Wise đã khai thác việc nhu cầu này ngày càng tăng trong lĩnh vực thanh toán. Tính đến tháng 3 năm 2019, công ty đã công bố doanh thu 177,9 triệu bảng Anh, tiếp theo là doanh thu 302,6 triệu bảng Anh trong năm tính đến tháng 3 năm 2020 và 421 triệu bảng Anh trong năm tính đến tháng 3 năm 2021, tăng 136% chỉ trong hai năm. Vào tháng 7 năm 2020, Wise đạt mức định giá 5 tỷ đô la do các nhà đầu tư dẫn dắt — biến nó trở thành một trong những công ty tài chính hàng đầu của châu Âu.
Sự tăng trưởng doanh thu được thúc đẩy bởi sự gia tăng ổn định của các giao dịch. Trong năm tài chính 2019, 6 triệu khách hàng của Wise đã xử lý 37 tỷ đô la chuyển tiền chéo (doanh nghiệp và cá nhân); trong khi vào năm tài chính 2020, con số đó đã tăng lên 8 triệu khách hàng và 58 tỷ đô la chuyển tiền chéo. Trong năm tài chính 2021, Wise đạt 10 triệu khách hàng và 74 tỷ đô la doanh số thanh toán.
Quá trình lập ban đầu
Câu chuyện về cách Wise bắt đầu là một câu chuyện điển hình về việc giải quyết vấn đề tài chính cá nhân quy mô nhỏ. Những nhà sáng lập đã tiết lộ với Forbes vào năm 2016 rằng Wise đã phát triển từ một khoản tiết kiệm tiền được ấp ủ bởi hai người Estonians. Trong khi Kaarmann làm việc tại Deloitte và Hinrikus làm việc tại Skype, cặp đôi này đã nghĩ ra một hệ thống với mục đích tránh phải chịu các khoản phí từ 10% đến 12% cho các giao dịch cơ bản hàng tháng trong đó một người cần kroon Estonia (đơn vị tiền tệ của Estonia) và người kia cần đồng bảng Anh. Vào năm 2016, Hinrikus cho biết rằng “Chúng tôi nhận ra rằng thực sự không cần thiết phải chuyển tiền. Không cần thực hiện chuyển khoản quốc tế vì tiền đã tồn tại ở nơi cần đến”.
Các kỹ sư phần mềm người Estonia đã nghĩ ra một giải pháp đơn giản: Hinrikus sẽ chuyển euro từ tài khoản ngân hàng Estonia của anh ấy vào tài khoản Estonia của Kaarmann, trong khi Kaarmann sẽ chuyển bảng Anh từ tài khoản HSBC ở Anh của anh ấy sang tài khoản của Hinrikus tại ngân hàng Lloyds. Điều này đã giúp họ tiết kiệm được phí chuyển khoản quốc tế, cũng như giảm tỷ giá hối đoái.
Ý tưởng này đã lan truyền đến những người Estonia ở nước ngoài khác (qua trò chuyện Skype) và họ đã tiết kiệm được một khoản tiền nhất định qua phương thức này. Diễn đàn trao đổi tiền được liên kết với Skype đã biến thành TransferWise vào năm 2011. Cặp đôi này đã nghỉ việc và tự bỏ tiền túi ra làm trong vòng một năm trước khi nhận được gói tài trợ trị giá 1,3 triệu USD.
Công ty khởi nghiệp này đã thu hút được sự chú ý trên toàn cầu một năm sau đó, khi tỷ phú Peter Thiel dẫn đầu vòng gọi vốn series C trị giá 6 triệu đô la của Wise. Vào năm 2014, tỷ phú Richard Branson đã đầu tư vào một gói trị giá 26 triệu đô la cho một số cổ phần không được tiết lộ.
Việc niêm yết cũng là một tin vui đối với 2.400 nhân viên của Wise trên toàn thế giới, những người sẽ được hưởng lợi từ nhóm cổ phần quyền chọn dành cho nhân viên chiếm 9,8% tổng số cổ phần.
Trong khi đó, Wise đã mở rộng ra ngoài dịch vụ chuyển tiền để cung cấp các tài khoản ngân hàng đa tiền tệ và tài khoản doanh nghiệp được thiết kế để hoạt động trên toàn cầu. Thâm nhập vào không gian do các ngân hàng truyền thống vận hành, hiện họ đã phát hành 1,6 triệu thẻ ghi nợ.
PDD (Theo Forbes)