Thứ hai 07/07/2025 12:23
Hotline: 024.355.63.010
Doanh nghiệp - Doanh nhân

Ngành công nghiệp nặng có vai trò thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xuất khẩu của Việt Nam

19/01/2024 08:27
Ngành công nghiệp nặng là một lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế. Theo đó, ngành công nghiệp nặng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xuất khẩu của Việt Nam.

Ngành công nghiệp nặng hình thành và phát triển thế nào?

Ngành công nghiệp nặng ở Việt Nam đã có một quá trình phát triển dài từ khi nước ta giành độc lập. Trong giai đoạn đầu, ngành công nghiệp nặng tập trung chủ yếu vào khai thác và chế biến các nguyên liệu khoáng sản như than, bauxite và quặng sắt. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Việt Nam đã chuyển dịch từ một ngành công nghiệp nặng truyền thống sang một ngành công nghiệp nặng hiện đại hơn.

Công nghiệp nặng (Heavy industry) là một lĩnh vực công nghiệp sử dụng nhiều vốn và ứng dụng kỹ thuật, trái ngược với ngành công nghiệp nhẹ – chủ yếu dùng nhiều lao động. Đồng thời, tác động khá nhiều đến môi trường và tốn kém chi phí đầu tư. Chính vì những điểm khác biệt này mà các ngành công nghiệp nặng không dễ dàng tái phân bổ.

Ngành công nghiệp nặng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xuất khẩu của Việt Nam. Nó cung cấp các sản phẩm như thép, xi măng, gốm sứ và phân bón, đóng góp vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình dân dụng và các dự án công nghiệp quy mô lớn. Ngành công nghiệp nặng cũng tạo ra lượng lớn việc làm cho người lao động và mang lại thu nhập ổn định cho họ.

Các lĩnh vực công nghiệp nặng phổ biến nhất hiện nay gồm có, thứ nhất ngành thép, là ngành đang phát triển mạnh mẽ nhất ở Việt Nam trong thời gian qua, với nhiều nhà máy lớn như Nhà máy Luyện thép Hòa Phát và Nhà máy thép Hòa Sen. Sản lượng thép sản xuất trong nước đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng nội địa và còn dư để xuất khẩu ra nước ngoài.

Thứ hai, ngành xi măng, Việt Nam là một trong những nước sản xuất xi măng hàng đầu thế giới. Các nhà máy xi măng lớn như VICEM và Holcim đang đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu sang các thị trường khác.

Thứ ba, ngành gốm sứ, Việt Nam có truyền thống lâu đời trong sản xuất gốm sứ. Các tỉnh Bát Tràng, Phù Lãng và Chu Đậu là các trung tâm sản xuất gốm sứ nổi tiếng.

Thứ tư, ngành phân bón, Việt Nam là một trong những quốc gia sản xuất phân bón hàng đầu tại khu vực Đông Nam Á. Các công ty như PetroVietnam Fertilizer and Chemicals Corporation (PVFCCo) và Bình Điền Fertilizer (BFC) đã đóng góp vào việc cung cấp phân bón cho nông nghiệp trong nước và xuất khẩu.

Ảnh minh họa
Ngành công nghiệp nặng ở Việt Nam đang phát triển khá tốt (Ảnh: Minh họa)

Triển vọng và thách thức

Theo các chuyên gia, mặc dù ngành công nghiệp nặng ở Việt Nam đang phát triển khá tốt, nhưng vẫn đối mặt với một số thách thức. Trong đó, ngành công nghiệp nặng có tác động tiêu cực đến môi trường, gây ô nhiễm không khí, nước và đất đai. Việc quản lý môi trường và áp dụng công nghệ sạch là một thách thức lớn đối với ngành này.

Giới chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nền kinh tế lớn khác, như Trung Quốc và Ấn Độ, trong việc sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp nặng. Để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế hiện đại, ngành công nghiệp nặng cần tiến hành cải cách cơ cấu, tăng cường năng suất, đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Hiện nay, Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển tiếp từ giai đoạn 1 sang giai đoạn 2 trong quá trình phát triển công nghiệp, trong đó, mức độ hấp thụ công nghệ và trình độ quản lý sản xuất vẫn đang ở mức rất hạn chế. Quá trình chuyển đổi này hiện diễn ra tương đối chậm chạp, mối liên kết giữa các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có trình độ công nghệ và các doanh nghiệp trong nước lỏng lẻo, chưa tạo ra được sự lan tỏa và tận dụng tối đa hiệu quả của FDI đầu tư tại Việt Nam.

Tuy nhiên, ngành công nghiệp nặng ở Việt Nam vẫn có triển vọng rất lớn. Một số triển vọng tiềm năng bao gồm: Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông và năng lượng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghiệp nặng; Chính phủ Việt Nam cần tiếp tục cải cách quy định và chính sách liên quan đến ngành công nghiệp nặng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và khuyến khích đầu tư vào ngành này.

Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ hiện đại và xanh trong quá trình sản xuất để tăng cường năng suất và giảm tác động tiêu cực đến môi trường. Cùng với đó, là mở rộng thị trường xuất khẩu cho các sản phẩm công nghiệp nặng, đặc biệt là trong khu vực ASEAN và các thị trường mới nổi.

Theo nhận định của Bộ Công Thương, nhiều năm trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp tăng rất nhanh, chiếm tới hơn 90% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, trong đó tỷ trọng các sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo ngày càng tăng.

Trong khi đó, Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam cho rằng, Việt Nam đang rất thiếu những doanh nghiệp tư nhân lớn trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Trong khi ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là động lực dẫn dắt nền kinh tế tăng trưởng, giúp tránh khỏi nguy cơ tụt hậu và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Hiện tại, chỉ có một vài doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực sản xuất ô tô như: công ty Trường Hải, VinFast, Thành Công… nhưng vẫn chưa đạt tầm cỡ thế giới.

Như vậy, ngành công nghiệp nặng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, ngành này vẫn có tiềm năng phát triển lớn. Việc đầu tư vào hạ tầng, cải cách cơ cấu ngành và chuyển đổi công nghệ là những yếu tố quan trọng để ngành công nghiệp nặng tiếp tục phát triển bền vững và góp phần vào sự thịnh vượng của đất nước.

Nghệ Nhân

Tin bài khác
Doanh nghiệp địa ốc lấn sân bất động sản công nghiệp

Doanh nghiệp địa ốc lấn sân bất động sản công nghiệp

Một số doanh nghiệp địa ốc như Nhà Khang Điền, Hodeco hay Gilimex đã chủ động mở rộng sang lĩnh vực bất động sản công nghiệp – một phân khúc được đánh giá là giàu tiềm năng trong trung và dài hạn nhờ dòng tiền cho thuê ổn định.
Tập đoàn GELEX mở công ty con chuyên tư vấn đầu tư, vốn điều lệ 100 tỷ đồng

Tập đoàn GELEX mở công ty con chuyên tư vấn đầu tư, vốn điều lệ 100 tỷ đồng

Tập đoàn GELEX (mã: GEX) vừa phê duyệt nghị quyết Hội đồng quản trị về việc thành lập công ty con mới mang tên Công ty TNHH Đầu tư GELEX, với vốn điều lệ ban đầu 100 tỷ đồng.
Phát triển logistics xanh, “chìa khóa” để Cảng quốc tế Long An tăng tính cạnh tranh toàn cầu

Phát triển logistics xanh, “chìa khóa” để Cảng quốc tế Long An tăng tính cạnh tranh toàn cầu

Khẳng định năng lực quốc tế, cam kết phát triển xanh và bền vững, đồng hành cùng chiến lược toàn cầu, Cảng quốc tế Long An tạo ấn tượng mạnh mẽ tại triển lãm và hội nghị ASEAN Ports & Logistics 2025.
Bầu Đức sắp đổi vận nhờ heo và chuối, HAGL sắp tất toán nợ

Bầu Đức sắp đổi vận nhờ heo và chuối, HAGL sắp tất toán nợ

Chiến lược nông nghiệp "heo ăn chuối" đang giúp HAGL của bầu Đức tiến gần hơn đến mục tiêu tất toán nợ. Dòng tiền mạnh mẽ từ hai ngành chủ lực này mở ra chương mới cho tập đoàn.
BIDV đồng hành cùng Trung tâm Dữ liệu quốc gia

BIDV đồng hành cùng Trung tâm Dữ liệu quốc gia

Phát huy vai trò của một định chế tài chính hàng đầu đất nước với năng lực công nghệ và chuyển đổi số mạnh mẽ, BIDV sẽ phối hợp triển khai 4 hoạt động hợp tác lớn với Trung tâm Dữ liệu quốc gia - Bộ Công an.
Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín: Giữ vững vị trí tiên phong

Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín: Giữ vững vị trí tiên phong

Trên hành trình 15 năm phát triển (22/6/2010 - 22/6/2025), Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín luôn giữ vị thế tiên phong trong lĩnh vực kế toán - thuế khi hai lần được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) xác lập là đơn vị đạt kỷ lục quốc gia trong lĩnh vực thuế.
Khẳng định vị thế nhà thầu tiên phong: CC1 lọt top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và kinh doanh hiệu quả 2025

Khẳng định vị thế nhà thầu tiên phong: CC1 lọt top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và kinh doanh hiệu quả 2025

Trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu về đổi mới sáng tạo và cách tân trong các ngành kinh tế chủ lực năm 2025, Tổng Công ty Xây dựng Số 1 (CC1) được công bố nằm trong Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Bất động sản – Xây dựng (VIE10), do Báo Tài chính - Đầu tư (Bộ Tài chính) phối hợp cùng Công ty Cổ phần Nghiên cứu Kinh doanh Việt Nam (Viet Research) bình chọn.
60% doanh nghiệp Việt Nam lạc quan về triển vọng kinh doanh, bất chấp thách thức thuế quan

60% doanh nghiệp Việt Nam lạc quan về triển vọng kinh doanh, bất chấp thách thức thuế quan

Sau khi Hoa Kỳ công bố đề xuất áp mức thuế đối ứng 46% vào đầu tháng 4/2025, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn thể hiện tinh thần chủ động ứng phó và hướng đến các giải pháp phát triển dài hạn. Tỷ lệ doanh nghiệp giữ được thái độ lạc quan đạt 60%, phản ánh niềm tin vào khả năng thích ứng và cơ hội mới từ thị trường nội địa lẫn quốc tế.
Cần gỡ khó để doanh nghiệp triển khai ESG bài bản

Cần gỡ khó để doanh nghiệp triển khai ESG bài bản

ESG trở thành tiêu chuẩn bắt buộc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng nhiều doanh nghiệp tư nhân vẫn gặp khó trong việc triển khai ESG bài bản.
Tỷ Phú Johnathan Hạnh Nguyễn sẽ "dồn lực” phát triển Sasco

Tỷ Phú Johnathan Hạnh Nguyễn sẽ "dồn lực” phát triển Sasco

Tỷ phú Johnathan Hạnh Nguyễn cam kết dồn toàn lực cho Sasco, hứa hẹn cổ tức kỷ lục và niêm yết HoSE. Mới nhất, Sasco đã trả cổ tức với tỷ lệ 28% bằng tiền
BIDV và FinFan hợp tác thúc đẩy các giải pháp thanh toán xuyên biên giới

BIDV và FinFan hợp tác thúc đẩy các giải pháp thanh toán xuyên biên giới

Ngày 25/6/2025 tại Hà Nội, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long (BIDV Thăng Long) và Công ty Cổ phần Nhất Phương (FinFan) đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác thúc đẩy đổi mới các giải pháp kết nối hệ thống thanh toán chuyển tiền Việt Nam và thế giới.
Vietsovpetro: Hành trình 44 năm - một biểu tượng của hợp tác quốc tế, lòng kiên định và đổi mới không ngừng

Vietsovpetro: Hành trình 44 năm - một biểu tượng của hợp tác quốc tế, lòng kiên định và đổi mới không ngừng

Vừa qua, tại tòa nhà Vietsovpetro (TP. Vũng Tàu), Đoàn Thanh niên Liên doanh Vietsovpetro đã tổ chức chương trình đối thoại giữa Tổng Giám đốc Vietsovpetro Vũ Mai Khanh với đoàn viên, thanh niên toàn liên doanh. Sự kiện thu hút sự tham gia của 150 đại biểu là lãnh đạo, cán bộ chủ chốt và đoàn viên tiêu biểu.
Shalumi tổ chức Đại hội cổ đông 2025, định hướng tăng trưởng công nghệ và xuất khẩu

Shalumi tổ chức Đại hội cổ đông 2025, định hướng tăng trưởng công nghệ và xuất khẩu

Tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2025, Tập đoàn Nhôm Sông Hồng Shalumi nhấn mạnh chiến lược phát triển công nghệ, mở rộng xuất khẩu và củng cố hệ sinh thái sản phẩm, sẵn sàng bứt phá sau một năm 2024 nhiều thách thức.
BIC lọt TOP 4 Công ty bảo hiểm phi nhân thọ uy tín

BIC lọt TOP 4 Công ty bảo hiểm phi nhân thọ uy tín

Theo Bảng xếp hạng “Top 10 Công ty bảo hiểm uy tín năm 2025” vừa được Vietnam Report phối hợp với Báo VietnamNet công bố, Tổng Công ty Bảo hiểm BIDV (BIC) xuất sắc vươn lên vị trí thứ 4 trong “Top 10 Công ty bảo hiểm phi nhân thọ uy tín”, tăng một bậc so với năm 2024.
BIDV tiên phong triển khai các giải pháp tài chính, công nghệ cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng

BIDV tiên phong triển khai các giải pháp tài chính, công nghệ cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Với tinh thần đồng hành cùng UBND TP. Đà Nẵng triển khai thành công mô hình Khu thương mại tự do, trong khuôn khổ chương trình, ông Lê Ngọc Lâm - Tổng Giám đốc BIDV đã chia sẻ các kế hoạch hành động cụ thể của BIDV.