Các chuyên gia và doanh nghiệp dự báo giá cà phê trong nước sẽ neo ở mức cao trong bối cảnh nguồn cung đang cạn kiệt, ước tính chỉ còn khoảng 210.000 tấn cà phê để xuất khẩu cho đến vụ thu hoạch mới vào tháng 11 năm nay. Tại một số tỉnh, giá cà phê đã giảm từ 300 - 400 đồng/kg so với tuần trước, nhưng vẫn ở mức cao (127.000 - 127.600 đồng/kg).
Hiện nay, tình trạng nông dân ồ ạt chặt bỏ cây cà phê để trồng sầu riêng ở Tây Nguyên và Nam Bộ đang tăng mạnh. Giá sầu riêng tăng gần gấp 5 lần trong năm ngoái sau khi Việt Nam ký Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc. Diện tích trồng sầu riêng tăng hơn 24% mỗi năm, tỷ lệ tăng cao nhất trong các loại cây trồng chủ lực.
Theo ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Ca Cao - Cà phê Việt Nam (Vicofa), lợi nhuận từ cây sầu riêng cao hơn nhiều so với cà phê và tiêu, có thể đạt khoảng 2 tỷ đồng/ha/năm, gấp 5 lần cà phê. Điều này làm cho nông dân khó có thể giữ lại cây cà phê. Tuy nhiên, việc chuyển đổi cây trồng thiếu tính toán có thể đem lại nhiều rủi ro trong tương lai, bao gồm sản lượng cà phê giảm và ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu.
Trên sàn ICE Futures Europe, giá cà phê Robusta giao tháng 9/2024 giảm 0,20%, còn 4.563 USD/tấn. Ngược lại, trên sàn ICE Futures US, giá cà phê Arabica giao tháng 9/2024 tăng 0,39%, đạt 244,55 US cent/lb.
Mặc dù Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, nhưng việc duy trì diện tích lớn và sản lượng cao đã dẫn đến tình trạng cung vượt cầu. Điều này ảnh hưởng đến giá cà phê trên thị trường, làm giảm lợi nhuận cho nông dân.
Giá cà phê thế giới thường biến động mạnh, ảnh hưởng đến thu nhập và sự ổn định kinh tế của nông dân. Điều này khiến họ tìm kiếm các cây trồng khác có giá trị ổn định hơn.
Trồng cà phê đòi hỏi kỹ thuật cao và quy trình chăm sóc phức tạp. Các yếu tố như sâu bệnh, điều kiện thời tiết và quy trình thu hoạch đều ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng cà phê.
Cà phê sau khi thu hoạch cần được bảo quản và chế biến đúng cách để đảm bảo chất lượng. Chi phí cho quá trình này cũng khá cao, trong khi lợi nhuận không đảm bảo, khiến nông dân gặp nhiều khó khăn.
Sầu riêng là cây trồng có khả năng chịu hạn và thích nghi tốt với nhiều loại đất đai. Điều này khiến sầu riêng trở thành lựa chọn hấp dẫn cho nông dân, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay.
Sầu riêng là loại trái cây được ưa chuộng và có nhu cầu cao ở nhiều thị trường, không chỉ Trung Quốc mà còn ở nhiều nước khác. Nhu cầu này đảm bảo đầu ra ổn định và giá trị cao cho sản phẩm.
Sự chuyển đổi từ trồng cà phê sang trồng sầu riêng của nông dân Việt Nam chủ yếu do lợi nhuận kinh tế cao từ sầu riêng, sự mở rộng thị trường tiêu thụ, những khó khăn trong canh tác và bảo quản cà phê, cùng với sự hấp dẫn của cây sầu riêng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi cây trồng cần được quản lý và định hướng cẩn thận để tránh các rủi ro về kinh tế và môi trường trong tương lai.
Trần Tùng
