 |
| Đông đảo du khách ghé thăm Đền vào mỗi dị tết hàng năm. |
 |
| Các quầy hàng bán sản vật , cây hoa cảnh tại khuôn viên đền. |
Đền nằm trên đỉnh đồi rộng, giữa một vùng sơn kỳ thủy tú, lưng tựa vào ngọn núi Róc, soi bóng xuống ngã 3 sông Chu xanh ngắt với một bên sông Chu, một bên sông Đặt, chếch phía sau là đập thủy lợi Cửa Đặt sừng sững giữa mây ngàn.
Đền Cửa Đặt được hình thành đã hàng trăm năm nay. Theo sử sách, vào cuối thế kỷ XIX, hào trưởng Cầm Bá Thước là người dân tộc Thái đã hưởng ứng phong trào Cần Vương, lãnh đạo nghĩa quân đứng lên chống ách đô hộ của thực dân Pháp, cuộc khởi nghĩa sau đó thất bại, thủ lĩnh Cầm Bá Thước bị sa vào tay giặc. Do không chịu khuất phục, ông đã bị quân Pháp xử tử giữa pháp trường vào 1895, khi vừa tròn 37 tuổi. Dù cuộc khởi nghĩa sớm bị dập tắt, nhưng tên tuổi, công đức của thủ lĩnh Cầm Bá Thước đã được nhân dân ghi nhớ, lập đền thờ để tỏ lòng tôn kính, khói hương truyền lại muôn đời. Trải hàng trăm năm dâu bể, ngôi đền luôn được các thế hệ nối tiếp tôn tạo, giữ gìn ngày càng to đẹp.
Bên cạnh đền thờ đức ông Cầm Bá thước, tại đây còn có Đền thờ bà Chúa Thượng Ngàn. Theo tín ngưỡng dân gian của người Việt, đây là vị Mẫu thần cai quản miền rừng, được Ngọc Hoàng ban cho nhiều phép thuật, chuyên phù hộ, độ trì, giúp dân biết làm ruộng, nương, trồng trọt, thu hái, sống hòa hợp với thiên nhiên, muôn loài và chống lại tà ma, thú dữ.
 |
| nằm chếch phía sau bên trái đền là đập thủy lợi Cửa Đặt cao sừng sững. |
Ngôi Đền nằm giữa cảnh đẹp do thiên nhiên ban tặng, gắn với những vị thiên thần, nhân thần có công đức với muôn dân, được đầu tư trùng tu, xây dựng xứng tầm, giao thông thuận lợi. Từ nhiều năm nay, Đền Cửa Đặt đã trở thành một điểm du lịch tâm linh đối với du khách bốn phương. Nhất là vào dịp đầu năm, nơi đây luôn thu hút hàng vạn du khách về dâng hương, chiêm bái, cầu xin cho mình một năm may mắn, mọi sự hanh thông và cầu cho thiên hạ âu ca, đất nước hưng thịnh, thái bình.
Theo ban tổ chức, quân bình vào dịp tết hàng năm, di tích Đền Cửa Đặt luôn đón khoảng 70.000 đến 80.000 lượt du khách. Riêng trong dịp Tết Ất tỵ 2025, tính từ sau đêm giao thừa đến ngày 10 tháng giêng Âm lịch, đã có khoảng trên dưới 15.000 lượt khách tới Cửa Đặt để tham quan thưởng lãm phong cảnh và cầu xin những điều tốt lành, may mắn.
 |
| Ông đồ cho chữ tại Đền, một hình ảnh quen thuộc tại các lễ hội đầu năm. |
Được sự quan tâm, đầu tư tôn tạo bằng nguồn vốn xã hội hóa và từ ngân sách nhà nước, cùng với sự phát triển của hạ tầng giao thống. Mấy năm trở lại đây, Đền Cửa Đặt càng trở nên đông đúc, nhộn nhịp mỗi độ xuân sang. Về với Cửa Đặt, ngoài thắp hương chiêm bái, tưởng nhớ công đức của tiền nhân, du khách còn được ngắm nhìn công trình thủy lợi thủy điện Cửa Đặt kỳ vĩ, chiêm ngưỡng đập thủy điện sừng sững in trên nền trời xanh. Và nếu thích, du khách hãy tham gia tour du lịch tham quan hồ thủy lợi Cửa Đặt, vườn quốc gia Xuân Liên, để được đắm mình giữa trời nước bao la trên những con thuyền độc mộc lênh đênh giữa mặt hồ rộng lớn, có sức chứa hàng tỷ m3 nước trải dài từ thường Xuân tới tận Nghĩa Đàn (Nghệ An).
Cùng với cái thú thưởng lãm phong cảnh núi non hùng vĩ, trên đường đi du khách còn được ghé thăm nhiều hang động, di tích và các bản làng heo hút giữa đại ngàn, thưởng thức các món ẩm thực độc đáo nơi miền sơn cước của đồng bào dân tộc ít người nơi đây.
Về với Đền Cửa Đặt ở chặng cuối của chuyến du xuân, du khách còn có thể ghé thăm khu Du lịch cộng đồng Bản Mạ (cách Cửa Đặt 3 km trên đường về thị trấn trung tâm). Có dịp ghé thăm nơi này, hẳn du khách sẽ hài lòng với phong cảnh mộc mạc hoang sơ, với sự chân thành, mến khách của người dân Bản Mạ. Nhất là được ngồi trong những chiếc lều lá cọ soi bóng bên dòng sông Chu thơ mộng, nhâm nhi, chén thù chén tạc cùng bạn bè, người thân bên chĩnh rượu và cùng những món đặc sản miền ngược như canh đắng, tôm sông, ốc núi, cơm lam, xôi ngũ sắc.
