Khi Apple cắt giảm doanh thu ước tính của quý IV-2018 vì doanh số iPhone bất ngờ chậm lại, thị trường rúng động.
Giá cổ phiếu của Apple, vốn đã giảm trong nhiều tháng trước đó, giảm thêm 10% vào ngày 3-1-2019, một ngày sau khi thông tin được đưa ra. Samsung, nhà sản xuất smartphone lớn nhất thế giới về số lượng, cũng cho biết doanh số của hãng cũng sẽ thấp hơn dự báo trong quý IV-2018.
Các nhà phân tích cho rằng số lượng smartphone được bán trong năm 2018 sẽ thấp hơn một chút so với năm 2017, đánh dấu năm suy giảm đầu tiên của ngành công nghiệp này. Đây là tin tức khủng khiếp đối với các nhà đầu tư, những người đã đánh cược vào tăng trưởng liên tục của ngành. Nhưng lùi lại một bước và nhìn vào bức tranh lớn hơn: Doanh số smartphone đã đạt đỉnh và dường như chững lại ở mức khoảng 1,4 tỉ chiếc mỗi năm là tin tốt cho nhân loại.
Mọi người đã chi tiền không tiếc tay để biến smartphone thành sản phẩm tiêu dùng thành công nhất trong lịch sử: gần 4 tỉ trong số 5,5 tỉ người trưởng thành trên hành tinh hiện có một chiếc smartphone. Điều đó không có gì lạ khi nhờ smartphone mà hàng tỉ người được kết nối với rất nhiều thông tin và dịch vụ trên internet. Điện thoại thông minh giúp thị trường hoạt động hiệu quả hơn, thúc đẩy tăng trưởng ở các nước đang phát triển, bù đắp cho cơ sở hạ tầng nghèo nàn ở các nước này.
Sự chậm lại nêu trên không phản ánh sự chối bỏ smartphone mà chỉ là kết quả của sự bão hòa thị trường. Sau một thập niên được ưa chuộng hết sức nhanh chóng, số người chưa một lần được sở hữu smartphone không còn nhiều. Điều đó ảnh hưởng lớn nhất đến Apple bởi vì, mặc dù có thị phần khá nhỏ (13% tổng số người trên thế giới dùng điện thoại thông minh), nhưng doanh thu từ smartphone chiếm gần như toàn bộ lợi nhuận của công ty này.
Còn những người vẫn chưa có smartphone thì sao? Doanh số 1,4 tỉ đơn vị mỗi năm ngụ ý rằng 2,8 tỉ người dùng thay thế thiết bị cầm tay của họ sau mỗi hai năm, hoặc 4,2 tỉ người thay thế chúng sau mỗi ba năm. Thực tế là các chu kỳ thay thế đang kéo dài hơn khi các mẫu điện thoại mới chỉ cung cấp các cải tiến rất hạn chế. Nhiều chiếc được sử dụng lâu hơn ba năm, thường được tân trang lại hoặc dưới dạng cung cấp thêm các tiện ích. Vì vậy, ngay khi doanh số bán hàng chững lại, khoảng cách dài hơn giữa các lần nâng cấp có nghĩa là về tổng thể sự sử dụng vẫn đang tăng lên. Đối với tất cả mọi người, trừ những ai bị tiện ích ám ảnh, việc nâng cấp chậm lại là một sự suy giảm đáng hoan nghênh.
Các điện thoại mới nhất có công nghệ thông minh đáng kinh ngạc, như máy quét khuôn mặt 3D và máy ảnh được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo. Nhưng cũng như các công nghệ mới trong lĩnh vực ôtô hoặc máy giặt, việc gắn thêm cái chuông và cái còi vào không còn tạo ấn tượng sâu sắc. Quan trọng hơn là điện thoại thông minh hỗ trợ thêm sự đổi mới trong các lĩnh vực khác. Smartphone cung cấp nền tảng cho các đổi mới của ngày hôm nay, như thanh toán di động và truyền video cùng những gì của tương lai, như kiểm soát ngôi nhà thông minh hay sử dụng robot.
Việc doanh số smartphone chậm lại gần đây rõ ràng là tin xấu cho ngành công nghiệp này, nhưng đối với phần còn lại của nhân loại, đó là một dấu hiệu đáng hoan nghênh: một công nghệ “đột phá” đã gần như phổ biến toàn cầu.
Hà Cúc
