![]() |
Cây xạ đen và công dụng tuyệt vời đối với sức khoẻ. |
Xạ đen là thảo dược quý được dùng nhiều trong các bài thuốc chữa bệnh, thậm chí người dân tộc Mường còn gọi là "cây ung thư".
![]() |
Tổng quan về cây xạ đen. |
Cây xạ đen có thể dùng được tất cả các bộ phận gồm: Thân, cành, lá, quả. Khi thu hái, lá cây trưởng thành có thể lấy bất kỳ thời điểm nào trong năm. Đối với thân và cành, người ta thường đợi đến khi cây già mới thu hoạch để có dược tính cao.
Cây xạ đen ra hoa vào tháng 3 đến tháng 5 và có quả từ tháng 8 đến tháng 12. Ở nước ta, cây xạ đen mọc hoang nhiều ở khu rừng của vùng đồi núi phía Bắc như Ninh Bình, Hòa Bình, Thừa Thiên Huế,… Thành phần hóa học của loài cây này gồm:
- Polyphenol: kaempferol 3-rutinoside, rutin, axit lithospermic, axit rosmarinic, axit lithospermic B. - Triterpene và Sesquiterpene: 1b, 6a, estar agarofuran sesquiterpene, axit glucosyringic, loranthol, emarginatine E, lupenone,... - Một số nhóm hợp chất khác: axit amin, tanin, flavonoid,… |
Xạ đen là loại dược liệu quý có nhiều tác dụng như thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị đẩy lùi viêm nhiễm, các bệnh lý về gan, tiểu đường, mỡ máu,…đặc biệt các hợp chất được tìm thấy trong xạ đen còn có khả năng ngăn ngừa và triệt tiêu sự phát triển của khối u bướu, ung thư. Dưới đây là những công dụng chữa bệnh của xạ đen ít người biết.
![]() |
10 công dụng của cây xạ đen đối với sức khoẻ. |
Cây xạ đen giúp chống lại các khối u
Các hợp chất polyphenol, flavonoid, quinone trong cây xạ đen có tác dụng ức chế tế bào ung thư phát triển, hóa lỏng tế bào ung thư để chúng dễ dàng bị tiêu hủy, từ đó chống hình thành khối u và di căn.
Cây xạ đen giúp hỗ trợ điều trị u bướu
Trong xạ đen có chứa 2 hợp chất fanavolnoid và quinon có tác dụng hóa lỏng các tế bào loạn phát. Hai dược chất giúp làm chậm sự phát triển các khối u khi mới hình thành. Đã có một số nghiên cứu khoa học chứng minh tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị u bướu. Mặc dù vậy, mọi thứ vẫn chỉ nằm ở giai đoạn nghiên cứu.
Cây xạ đen giúp kháng khuẩn
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong xạ đen chứa các hoạt chất quý như saponin triterpenoids có tác dụng chống nhiễm khuẩn. Đây là những hoạt chất hiếm hoi mà ít thấy ở các loại cây thuốc khác như trinh nữ hoàng cung, hoàn ngọc hoặc cây thông đỏ, đem lại giá trị vô cùng quý báu trong việc bảo vệ sức khỏe và phòng chống bệnh tật.
Cây xạ đen giúp hỗ trợ điều trị gút
Cây xạ đen có chứa cả α và β-amyrin đều có khả năng chống bệnh gút do chúng là các hợp chất chống viêm. Kết quả về khả năng kháng xanthine oxidase của α- và β-amyrin đã được thể hiện trong vai trò điều trị bệnh gút.
Cây xạ đen giúp chống oxy hoá
Mọi hoạt chất có trong loại cây này đều có thể chống lại gốc tự do và khiến cho tác hại của nó đến tế bào bị giảm xuống.
Cây xạ đen giúp hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Xạ đen có tác dụng hỗ trợ điều hòa huyết áp không ổn định. Sử dụng xạ đen trong hỗ trợ điều trị tăng huyết áp cũng rất đơn giản, chỉ cần đun lá cây xạ đen với nước uống mỗi ngày, hoặc pha trà uống hàng ngày.
Cây xạ đen hỗ trợ điều trị máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ
Sử dụng xạ đen tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ đã được minh chứng từ công trình nghiên cứu của Học Viện Quân Y: Sử dụng nước đun sắc từ cây thuốc nam này mỗi ngày, tình trạng máu nhiễm mỡ hay mỡ có trong gan được cải thiện khá tốt.
Cây xạ đen giúp chống tăng sắc tố da
Tyrosinase đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu vì biết rằng bệnh nhân ung thư có thể phát triển các phản ứng miễn dịch liên quan đến quá trình hình thành hắc tố.
Mặc dù là nghiên cứu đầu tiên về α-amyrin và β-amyrin của cây xạ đen trong việc xem xét khả năng chống tyrosinase nhưng kết quả đã góp phần hỗ trợ việc sử dụng α-amyrin và β-amyrin như một phương pháp điều trị tăng sắc tố da.
Cây xạ đen giúp điều trị chứng mất ngủ và suy nhược thần kinh
Nhờ công dụng thanh nhiệt, giải độc, xạ đen được xem là liều thuốc chữa chứng mất ngủ và suy nhược thần kinh rất tốt. Khi dùng, xạ đen làm giảm các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt và tăng cường vận chuyển máu đến não, phòng ngừa tai biến mạch máu não.
Cây xạ đen giúp mau lành vết thương
Chất Flavonoid và Saponin trong cây thảo dược xạ đen có thể kháng virus và tính hàn, xạ đen có tác dụng hỗ trợ chữa mụn nhọt, lở loét trên da rất hiệu quả, giảm ngứa và mau chóng làm lành vết thương.
Cũng như nhiều loại thuốc và thảo dược khác, trước khi sử dụng cây xạ đen làm dược liệu cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc, bác sĩ để tránh gặp tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc. Cần lưu ý, thân trọng khi sử dụng đối với cây xạ đen.
Theo Đông y, xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt, lở loét, tiêu viêm, mát gan mật, giảm tiết dịch và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Do đó, với những người bị mụn nhọt, lở loét thì có thể đun nước xạ đen uống hàng ngày.
Với người bình thường, vẫn có thể sử dụng xạ đen đun nước uống hàng ngày để tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng, tăng cường tuần hoàn máu não. Uống theo nhu cầu hoặc 100g/ngày. Không dùng vượt quá liều lượng cho phép vì có thể làm tụt huyết áp, gây hoa mắt, chóng mặt.
Thuốc hoặc trà từ cây xạ đen sau khi nấu hoặc hãm cần pha vừa đủ, đúng liều lượng và dùng hết trong ngày. Tránh để thuốc qua đêm khi sử dụng sẽ làm đau bụng, đi ngoài và đầy bụng.
Không nên sử dụng đối với người bị bệnh thận vì có thể làm suy thận.
Phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con cho bú, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là những đối tượng không được sử dụng, nếu muốn dùng xạ đen để điều trị các bệnh ung thư cần hỏi ý kiến của bác sĩ.
Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo!