Cần cẩn trọng trong đầu tư tiền ảo

DNHN - Lo ngại suy thoái kinh tế và sự mất giá của các đồng tiền pháp định đã khiến không ít nhà đầu tư đổ tiền vào tiền ảo, bất chấp những cảnh báo về các nguy cơ tiềm ẩn…

Những năm gần đây, việc ủy thác cho vay và kinh doanh đa cấp tiền ảo có xu hướng tăng mạnh. Ở Việt Nam các dự án đa cấp tiền ảo mọc lên ồ ạt đã được cơ quan chức năng cảnh báo rủi ro như Gem, Vitea, BBO, Win,… Mặc dù các cơ quan chức năng đã cảnh báo liên tục về các hình thức đầu tư tiền ảo thường tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nhưng nhiều người vẫn bất chấp, tham gia đầu tư.

Điển hình như, trường hợp MyAladdinz khi Bộ Công an tháng 9 vừa qua đã xác định phần mềm MyAlađinz (app MyAladdinz) hoạt động mang dấu hiệu huy động vốn trái phép và trả thưởng theo mô hình đa cấp thông qua mạng internet. MyAladdinz cung cấp một nền tảng cho phép các chủ gian hàng (người bán) và khách hàng (người mua) kết nối với nhau, để đổi lấy các sản phẩm và dịch vụ bằng hệ thống đồng Gem (viên Ngọc) và điểm thưởng (Point). Đồng Gem và điểm thưởng trên hệ thống App này chủ yếu được sử dụng để mua các sản phẩm và dịch vụ từ các thương nhân trên hệ thống của MyAladdinz…

Dựa trên số điểm tích lũy của mỗi khách hàng, hệ thống hứa hẹn mỗi ngày, người tham gia đăng nhập App sẽ được cộng quy đổi 0,2% điểm Point thành đồng Gem, để từ đó tiếp tục mua sắm, giao dịch sản phẩm trên App. Đây là hình thức trả thưởng, hoạt động huy động vốn theo mô hình đa cấp ẩn dưới hoạt động thương mại điện tử, chưa được Bộ Công thương cấp phép.

Chị Trang - một nhà đầu tư “tay mơ” chia sẻ bài học đau thương của mình khi xông vào tiền ảo: “Năm 2016, thời kỳ đỉnh cao của Bitcoin, thấy giá trị đồng tiền ảo “phi ầm ầm”, bao nhiêu người bỗng chốc trở thành tỷ phú đã khiến vợ chồng tôi sốt ruột bán vội mảnh đất để lấy tiền mua Bitcoin".

Tuy nhiên, chỉ sau vài lần được thông báo tiền lãi đổ về tài khoản, một ngày chị Trang nhận được thông báo sàn 2 vợ chồng đang giao dịch tạm dừng để nâng cấp. Cũng từ lúc thông báo xong, sàn đó đã không hoạt động trở lại và số tiền chị vợ chồng đầu tư đã thực sự "bốc hơi".

Chia sẻ về vấn đề này, một chuyên gia cho biết, điểm chung của các dự án này là dụ nhà đầu tư bỏ tiền thật mua một trong những đồng tiền ảo thuộc top 3, top 5 các tiền ảo hàng đầu trên thế giới. Sau đó, họ sử dụng số tiền ảo này để mua tiền ảo nội bộ do các công ty này tự phát hành (tiền ảo "rác"). Chiêu thức này khiến các sàn lừa đảo vừa thu về lượng lớn tiền ảo giá trị lớn, có tính thanh khoản cao, vừa để né cơ quan chức năng truy dấu vết dòng tiền.

Nhà đầu tư vì ham lãi suất cao, nhắm mắt đổ tiền vào các dự án này mà không hề có chứng từ nào. Khi sàn bị sập, tiền thật bị "bốc hơi", nhà đầu tư cũng không hề có bất cứ một bằng chứng nào để khiếu kiện.

“Để giải quyết vấn đề này, phải càng sớm càng tốt đưa ra khung khổ pháp lý điều chỉnh phạm vi hoạt động, đối tượng tham gia cũng như chế tài xử lý… đối với tiền ảo thì mới có cơ sở và nền tảng để xử lý được các đối tượng lừa đảo”, vị chuyên gia nói.

Nhìn ở một góc độ khác ông Nghiêm Thanh Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN chia sẻ, tiền ảo hiện được coi như một dạng “bong bóng” đầu tư, có khả năng đổ vỡ cao và ảnh hưởng tới sự ổn định của thị trường tài chính. Còn với việc một số dự án/công ty tiến hành việc huy động vốn thông qua phát hành tiền ảo lần đầu ra công chúng cũng kéo theo sự nở rộ của các loại tiền ảo đi cùng rủi ro tiềm ẩn về bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.

Ông Sơn cũng cho biết, do giá trị của các “token” (mã tiền ảo được phát hành để huy động vốn) thường được tính dựa trên mức lợi nhuận bán lại đồng tiền này trên thị trường tiền ảo, ít phụ thuộc vào giá trị cơ bản hoặc lợi ích kinh tế thực sự của dự án kinh doanh mà đồng tiền ảo này mang lại. Nên đây là cơ hội thuận lợi cho các đối tượng xấu trục lợi, phát triển các dự án lừa đảo theo hình thức đa cấp kim tự tháp, có khả năng gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư tham gia và sự ổn định của nền tài chính. Bởi thế, nên “việc nghiên cứu xây dựng khung pháp lý về tiền ảo là yêu cầu hoàn toàn phù hợp với xu hướng chung của các quốc gia và cũng là giải pháp mà Việt Nam chủ động hội nhập cũng như ứng phó với tác động của cuộc CMCN lần thứ tư”.

Nam Nguyên (T/H)