Công nghệ số giúp ngân hàng biến dữ liệu thành “tài sản chiến lược” để thương mại hóa
Công nghệ ngân hàng số đến thời điểm hiện nay đã bước qua giai đoạn thử nghiệm và bắt đầu bước vào giai đoạn thương mại hóa với quy mô lớn.
Trong năm 2020, chỉ trong vòng hơn sáu tháng tính từ giữa tháng 3 đến cuối tháng 9, để ứng phó với dịch bệnh, NHNN đã có ba lần giảm lãi suất điều hành, theo đó trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn dưới sáu tháng đã giảm 1 điểm phần trăm, trần lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên giảm 1,5 điểm phần trăm, lãi suất tái cấp vốn và cho vay qua đêm thanh toán điện tử liên ngân hàng giảm 2 điểm phần trăm, lãi suất tái chiết khấu và chào mua giấy tờ có giá qua OMO giảm 1,5 điểm phần trăm.
Nhưng cũng kể từ đó đến nay, tức đã tròn một năm, các mức lãi suất điều hành vẫn được giữ nguyên, dù nền kinh tế trong nước hiện bị tác động lớn hơn rất nhiều so với năm ngoái, khi dịch bệnh bùng phát quá mạnh thời gian qua đã buộc chính quyền TPHCM và các tỉnh phía Nam áp dụng các chính sách giãn cách xã hội chặt chẽ hơn, khiến hoạt động của nhiều doanh nghiệp phải tạm ngừng gần như trong cả quí 3 này.
Thực tế các điều kiện hiện nay cũng đang ủng hộ cho lựa chọn giảm thêm lãi suất điều hành.
Đầu tiên là thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn đang khá dồi dào, trước nhu cầu vay thấp, dòng tiền đầu tư trái phiếu chính phủ quay lại khi đáo hạn, các ngân hàng thời gian qua liên tục phát hành thành công trái phiếu kỳ hạn dài, cũng như tăng mạnh được vốn điều lệ, cộng thêm lượng thanh khoản tiền đồng được bơm ra mạnh mẽ từ kênh mua ngoại tệ của NHNN.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi hầu hết các ngân hàng niêm yết các mức lãi suất tiền gửi kỳ hạn dưới sáu tháng cách xa mức trần hiện nay là 4%. Cụ thể, mức lãi suất bình quân của 35 ngân hàng ở kỳ hạn một tháng hiện nay chỉ còn 3,35%, kỳ hạn từ hai tháng 3,4%, trong khi kỳ hạn từ 3-5 tháng cũng chỉ từ 3,52-3,55%. Thậm chí có ngân hàng niêm yết mức lãi suất huy động kỳ hạn một tháng chỉ còn 2,45-2,5%, tức thấp hơn mức trần đến 1,5 điểm phần trăm.
Do đó, nếu NHNN có quyết định giảm trần lãi suất tiền gửi thêm 0,5-1 điểm phần trăm đi nữa, đó cũng chỉ là cách đưa chính sách bám sát hơn với thực tiễn thị trường, nhưng hiệu ứng lan tỏa kỳ vọng của chính sách sẽ tác động tích cực hơn đến nền kinh tế, cũng như tạo dư địa nhiều hơn trong trường hợp phải thắt chặt chính sách trở lại như đã nói.
Nói cách khác, bằng cách giảm thêm lãi suất điều hành vào thời điểm này, trong tương lai nếu buộc phải chọn tăng lãi suất trở lại theo xu hướng toàn cầu, mức lãi suất tăng thêm khi đó sẽ chỉ tương đương hoặc không chênh lệch quá lớn so với mặt bằng hiện nay, theo đó sẽ vẫn “dễ chịu” hơn cho nền kinh tế.
Thứ hai, việc lạm phát trong năm nay được dự báo vẫn ở mức thấp dưới mục tiêu đề ra, sẽ là điều kiện cần cho việc giảm thêm lãi suất. Rõ ràng trong năm sau, diễn biến lạm phát có thể khó lường hơn, đặc biệt trong bối cảnh giá nhiều loại hàng hóa, nguyên nhiên vật liệu liên tục tăng mạnh trong hơn một năm nay và duy trì ở mức cao.
Như vậy, những áp lực lên lạm phát sẽ ngày càng gia tăng, nhất là khi sức cầu tiêu dùng cũng sẽ dần phục hồi theo xu hướng phục hồi của nền kinh tế trong giai đoạn tới. Khi đó, trong trường hợp nếu muốn giảm thêm lãi suất sẽ rất khó có thể thực hiện vì các điều kiện kinh tế đã không còn ủng hộ.
Ngoài công cụ lãi suất, mở rộng tăng trưởng tín dụng cũng có thể là chính sách cần thiết. Thực tế từ đầu năm đến nay, nhà điều hành cũng đã có những động thái nới hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng để đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất hiện nay vẫn là phải giải quyết được bài toán dòng vốn rót đúng nơi đúng chỗ, cũng như tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho các doanh nghiệp, vì dù lãi suất có giảm nhưng doanh nghiệp không thể tiếp cận vốn thì cũng chẳng có ý nghĩa gì.
TT/ theo Thesaigontimes
