"Bố già" làng công nghệ Larry Ellison - chủ công ty vừa mua lại TikTok là ai?

Oracle ra đời năm 1977 bởi ba nhà đồng sáng lập là Larry Ellison, Bob Miner và Ed Oates, trong đó, Ellison được coi là thủ lĩnh mạnh mẽ nhưng cũng đầy ngông cuồng của công ty. Hãng có trụ sở ở Redwood Shores, California, chuyên cung cấp cơ sở dữ liệu, điện toán đám mây, phần mềm doanh nghiệp…

Tỉ phú Larry Ellison, nhà đồng sáng lập và kiêm cựu chủ tịch của tập đoàn công nghệ quốc tế Oracle chính là một trong những cái tên thú vị nhất trong giới công nghệ bởi chính cuộc đời và tính cách của ông.

Từ một chàng sinh viên hai lần bỏ học vì không đủ khả năng chi trả học phí, tỉ phú Larry Ellison ngày nay không chỉ là một trong những ông trùm đình đám có tính cách ngông cuồng, mãnh mẽ nhất của thế giới công nghệ mà ông còn thường góp mặt trong top 10 tỉ phú giàu nhất của thế giới của Forbes.

"Nổi loạn" ngay từ nhỏ

Larry Ellison sinh ngày 17/8/1944, tại Lower East Side, New York (Mỹ). Sau khi mắc bệnh viêm phổi khi còn quá bé, cậu bé Ellison đã được mẹ - lúc ấy là một phụ nữ 19 tuổi - gửi đến sống với dì và chú ở Nam Chicago. Ellison đã không gặp lại mẹ ruột của mình cho đến khi ông 48 tuổi.

Ngay khi còn là một cậu bé, Ellison đã bộc lộ tính cách độc lập, nổi loạn và thường xung đột với cha nuôi. Niềm đam mê và năng khiếu về toán và khoa học cũng được phát hiện ở Ellison ngay khi còn nhỏ. Tuy nhiên, khi lớn hơn, ông từng hai lần theo học đại học nhưng đều dở dang. Lần thứ nhất, ông theo học trường Đại học Illinois tại Urbana-Champaign.

Tại đây, ông được nhiều thầy cô và bạn bè đánh giá là một sinh viên thông minh và có nhiều ý tưởng sáng tạo. Nhưng dòng đời quá nghiệt ngã, ông phải thôi học vào năm thứ hai sau khi mẹ nuôi qua đời. Ông theo học tại Đại học Chicago vào mùa thu sau, nhưng bỏ lại sau kỳ đầu tiên bởi kinh tế gia đình khó khăn.

Trong 8 năm sau đó, Ellison làm rất nhiều việc, từ kỹ thuật viên cho Fireman's Fund và ngân hàng Wells Fargo. Khi đảm nhận vai trò lập trình viên tại Tổng công ty Amdahl, ông tham gia vào nhóm xây dựng cơ sở dữ liệu IBM System R.

Nhìn lại quãng đời thơ ấu của mình, Ellison nói chính cuộc sống khó khăn đã tôi luyện cho ông sức bền trước những thách thức, tự đứng lên sau mỗi lần vấp ngã. Điều may mắn hơn cả là ông đã tìm ra được nguồn sống của cuộc đời mình - niềm đam mê với công nghệ máy tính.

Trong thập niên 1970s, khi làm cho công ty Ampex Corporation, Ellison đã tham gia 1 dự án xây dựng kho dữ liệu cho Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) mang tên Oracle và ông thực sự bị ấn tượng bởi hệ thống xử lý kho dữ liệu của dự án. Đây là bước tiền đề để Ellison thành lập nên thương hiệu Oracle nổi tiếng sau này.

Vào năm 1977, Ellison và đồng sự Bob Miner và Ed Oates thành lập công ty quản lý cơ sở dữ liệu có tên là Sofware Development Laboratories với số vốn ban đầu 1.400 USD, trong đó 1.200USD là do chính Larry tự bỏ tiền túi ra.

Hướng đi của công ty chịu ảnh hưởng bởi học thuyết của Edgar F. Codd – nhà khoa học máy tính nổi danh thuộc IBM, học thuyết đó xoay quanh một thứ gọi là "Mối quan hệ trong các cơ sở dữ liệu" – đó là cách mà các hệ thống máy tính lưu trữ và truy cập thông tin hết sức quen thuộc mà chúng ta hiện đang sử dụng hàng ngày hiện nay. Vào thời điểm thập niên 70's thì đây là một học thuyết mang tính cách mạng lớn trong ngành công nghệ.

Vào năm 1979, công ty được đổi tên thành Ralational Software. Khi đó công ty của Ellison chỉ có 8 nhân viên bao gồm cả ông và 2 người bạn, còn doanh thu thì chẳng đến 1 triệu USD/năm.

Do nhiều yếu tố khách quan, Ellison bỏ qua Oracle 1 để tạo thẳng Oracle 2, phiên bản đầu tiên của hệ thống xử lý cơ sở dữ liệu. Đây là một bước đột phá khi thị trường này chưa có sự tham chiến của các ông lớn trong ngành.

Năm 1982, công ty đổi tên thành Oracle Systems Corporation dựa trên sản phẩm chủ đạo Oracle 2 của mình và cái tên đó đã duy trì cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ cho đến ngày hôm nay.

Là một trong những start-up chọn hướng đi ban đầu đúng đắn, Oracle là một trong những cái tên phát triển nhanh chóng trong ngành công nghiệp máy tính. Năm 1986, Oracle lần đầu phát hành cổ phiếu, đưa doanh thu của công ty đạt mốc 55 triệu USD.

Suýt phá sản do thiếu kinh nghiệm

Tất nhiên, chặng đường lọt top 10 tỷ phú giàu nhất thế giới của Ellison chẳng dễ dàng đến thế, nhất là với một người rành công nghệ nhưng yếu kỹ năng quản lý.

Đầu thập niên 1990, Ellison đã cho phép những nhân viên bán hàng của họ trực tiếp đặt ra doanh số bán hàng trong các quý tương lai ngay trong quý hiện tại, điều đó tạo ra những doanh thu ảo và khiến cho toàn bộ những số liệu kinh doanh bị lệch một cách trầm trọng so với báo cáo.

Trước thông tin này, nhà đầu tư ồ ạt bán cổ phiếu của Oracle, khiến tổng vốn hóa thị trường giảm 80%. Oracle trên bờ vực phá sản và họ phải sa thải 10% nhân lực khi đó (khoảng 400 người).

Chưa đến một thập kỷ sau khởi đầu trong mơ, Oracle đứng trước nguy cơ phá sản và trở thành "miếng thịt" béo bở khi các đối thủ cạnh tranh thi nhau "cắt xén" thị phần. Đây là sự kiện mà mãi về sau tỉ phú Larry Ellison mô tả là "một lỗi lầm kinh doanh đáng kinh ngạc" khi dính líu tới cả những vụ kiện tụng pháp luật.

Nhưng với bản lĩnh của một lãnh đạo giỏi và bộ óc quản lý, kinh doanh nhạy bén, tỉ phú Larry Ellison đã tiến hành một cuộc "thay máu" mạnh mẽ và toàn diện cho Oracle, phần lớn các nhân viên cao cấp ban đầu bằng các nhà quản lý có kinh nghiệm hơn.

Lần đầu tiên, ông giao việc quản lý kinh doanh cho các chuyên gia, và chuyển trọng tâm sang phát triển sản phẩm. Một phiên bản mới của cơ sở dữ liệu Oracle 7 phát hành vào năm 1992, đã "càn quét" thị trường phần mềm quản trị. Chỉ 2 năm, cổ phiếu của công ty đã tăng trở lại.

Trong thập niên 1990, Oracle và Ellison đã hưởng thụ đỉnh cao vinh quang khi đánh bại các đối thủ khác trong mảng dữ liệu trực tuyến. Thậm chí vào năm 1997, Ellison được bổ nhiệm làm Giám đốc của Apple Computer sau khi Steve Jobs quay trở lại làm CEO của hãng. Tuy nhiên ông đã phải từ chức vào năm 2002 do quá bận khi điều hành một lúc nhiều doanh nghiệp.

Một trong những nguyên nhân nữa khiến Ellison và Oracle làm ăn phát đạt là bong bóng dot com. Tên miền dot-com (.com) bùng nổ vào cuối những năm 1990 đem lại lợi nhuận khổng lồ cho Oracle: Tất cả những công ty sử dụng tên miền ".com" cần cơ sở dữ liệu đều tìm đến Oracle.

Phải mãi đến khi Microsoft và IBM mở rộng kinh doanh ở mảng này thì công ty mới gặp được những đối thủ chân chính. Kể từ đó đến nay, Ellison tiếp tục thành công trong nhiều thương vụ đầu tư khác và được cả thế giới biết đến như một trong những tỷ phú giàu nhất toàn cầu.

Với nguồn tài lực khổng lồ và óc nhạy bén trong kinh doanh, Ellison chuyển hướng sang các mảng kinh doanh tiềm năng khác ngay trước khi cơn sốt tên miền ".com" hạ nhiệt. Vào năm 2009, Oracle mua Sun Microsystems, một công ty máy chủ khởi nghiệp cùng thời điểm năm 1982 với Oracle. Thương vụ thâu tóm này đem lại cho Oracle rất nhiều công nghệ quan trọng, bao gồm cả việc điều khiển cơ sở dữ liệu MySQL quen thuộc.

Vào năm 2014, Oracle thâu tóm nhà cung cấp phần mềm quản lý nhân lực PeopleSoft với giá 10,3 tỉ USD.

Kể từ năm 2010, tỉ phú Larry Ellison bắt đầu rút lui khỏi sân chơi của thế giới công nghệ, ông giao lại quyền điều hành cho những người tâm phúc của mình như Mark Hurd, Safra Catz,… để tập trung vào hưởng thụ cuộc sống xa xỉ hơn. Vào năm 2012, ông mua hẳn quyền sở hữu hòn đảo Lanai thuộc quần đảo Hawaii với mức giá khoảng 300 triệu USD.

Vị tỷ phú lập dị

Để có được những thành công đó, Ellison chắc chắn phải có những bí quyết riêng của mình. Nổi tiếng trong số đó là tính khí ngông cuồng mạnh mẽ nhưng vẫn giữ được cái đầu "lạnh", Ellison sẵn sàng nhục mạ không tiếc lời và thậm chí kiện tụng thẳng tay với các đối thủ của mình.

Vị doanh nhân này còn được ví như một con cáo già trong thương trường, ông thậm chí có thể xoay chuyển thế cục tài tình, từ một nguy cơ mất trắng toàn bộ trở thành một cú ăn đậm.

Tỷ phú Ellison cũng cho biết thành công chẳng bao giờ đến nhờ may mắn mà cần phải làm việc chăm chỉ, nỗ lực hết mình bên cạnh tài năng kinh doanh. Ông cũng là người phá vỡ quy tắc truyền thống khi coi bằng cấp không phải là tất cả hay học tập là con đường duy nhất dẫn đến thành công.

Ông còn từng khiến thế giới kinh ngạc khi hợp tác với Microsoft - đối thủ cạnh tranh lâu năm và củng cố lại mối quan hệ với CEO của Salesforce - Marc Benioff, khách hàng đồng thời là đối thủ lớn của Oracle.

"Trước khi bắt tay thực hiện những sáng kiến mang tính đột phá, bạn nên chuẩn bị tinh thần cho việc bị cả thế giới nói rằng mình gàn dở", tỷ phú Ellison tiết lộ.

Tỉ phú Larry Ellison cũng là một người rất ghét những nhân viên chỉ biết phục tùng. Đối với ông, một nhân viên giỏi là người phải có chính kiến mạnh mẽ cũng như sẵn sàn phản bác lại cấp trên vì lợi ích phát triển chung.

Những nhà điều hành kỳ cựu trước đây của Oracle bao gồm Marc Benioff của Salesforce, Tom Siebel của Siebel Systems, Craig Conway của PeopleSoft và cựu Chủ tịch HP Ray Lane. Tất cả những người này sau này đều trở thành đối thủ của Oracle nhưng nếu không có họ thì tỉ Larry Ellison và Oracle không thể có ngày hôm nay.

Một trong những bí quyết thành công khác được ông Ellison chia sẻ đó là thường xuyên trò chuyện, quan tâm đến đội ngũ nhân viên. Để chiêu mộ và giữ chân nhân tài, tỷ phú Ellison trả lương và chia thưởng cho nhân viên khá hậu hĩnh.

Nhà sáng lập hãng phần mềm Oracle khiến nhiều người ngạc nhiên khi tuyên bố mức lương cơ bản 1 USD trong năm 2010 khi công ty gặp khó khăn. Ông Ellison sẵn sàng dùng tiền túi để điều hành hoạt động công ty, điều mà không phải ai cũng có thể làm được.

Mặc dù chỉ nhận mức lương tương trưng 1 USD/năm nhưng khối tài sản của vị tỷ phú này vẫn không ngừng tăng lên nhờ những khoản thưởng, trợ cấp/bổng lộc và quyền chọn cổ phiếu trị giá hàng chục triệu USD.

Không chỉ nổi tiếng trong kinh doanh, Ellison còn được biết đến là một người rất biết hưởng thụ cuộc sống. Ngoài những ngôi biệt thự sang trọng tại những khu phố đắt đỏ nhất nước Mỹ, Ellison còn sở hữu một hòn đảo tư nhân trị giá 500 triệu USD cùng một bộ sưu tập "khủng" các siêu xe, máy bay, du thuyền...

Năm 2014, nhà đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành Oracle Ellison chính thức từ nhiệm vị trí giám đốc điều hành sau 37 năm gây dựng và phát triển Oracle trở thành một trong những công ty phần mềm doanh nghiệp thành công nhất trên thế giới.

Khánh Hà