Xuất khẩu đồ gỗ sẽ đạt 20 tỷ USD vào năm 2025

Trong nguồn gỗ nguyên liệu nội địa, gỗ từ cây cao su hết “đát”, đã có vai trò. Gỗ cao su thuộc nhóm VII, tỷ trọng nhẹ, lực chống kém, nhanh bị mối mọt, nên trước đây chẳng được quan tâm, đến khi được xử lý bằng công nghệ, nhất là khi gỗ tự nhiên ngày càng hiếm, đồ gỗ làm từ gỗ cao su lên đời. Mỗi năm, đã chế biến khoảng 4,5 - 5 triệu m3 gỗ cao su nguyên liệu, góp khoảng 15% tổng kim ngạch XK của ngành gỗ và là một trong ba mặt hàng XK chính của ngành cao su.

Một trong những điểm nhấn tạo sự thăng hoa của XK gỗ là một số DN đã chuyển hướng từ XK các sản phẩm đơn lẻ sang “XK không gian nội thất”, nghĩa là bộ trang trí nội thất bằng đồ gỗ, dựng một không gian sinh hoạt, phòng làm việc, quán ẩm thực sang trọng, thân thiện, chi phí đầu tư cao nhưng giá trị gia tăng lớn.

 Trong 2 thập kỷ gần đây, xuất khẩu của ngành gỗ đã đột phá.

Trong số các tên tuổi đầu tư vào ngành gỗ tại Việt Nam, Đài Loan đứng đầu, tiếp đó là Hồng Kông, Trung Quốc đại lục, Hàn Quốc… 4 đối tác này chiếm 82% tổng số các dự án và 84% tổng số vốn đăng ký. Các DN FDI lập những công xưởng lớn, trang bị kỹ thuật mới, thu hút nhân lực trình độ cao, địa điểm vừa thuận tiện mang nguyên liệu tới vừa dễ dàng đưa hàng đi, trường vốn, đầu ra phần nhiều do tập đoàn mẹ lo… nên ưu thế trong sản xuất và XK. Trong kim ngạch XK G&SPG của Việt Nam sang Mỹ, các DN FDI chiếm gần 70%. Điều này đã lý giải vì sao số DN FDI chỉ chiếm 15% trong tổng DN ngành gỗ, nhưng đóng góp ngang ngửa vào XK G&SPG so với số DN nội địa, đông đảo tới 85%, là nhân tố quan trọng tạo nên sắc thái mới của ngành gỗ.

Trong đồ gỗ, phần bằng gỗ chỉ chiếm 35% trị giá, còn lại 65% là các vật liệu xen ghép phi gỗ, điều này đã làm nên gương mặt đồ gỗ thời mới đa dạng, nhiều công dụng, thỏa mãn thị hiếu thời thượng.

Hiệp định EVFTA có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 hy vọng mang lại tăng trưởng cho XK của Việt Nam nói chung và ngành gỗ nói riêng. Theo đó, ngành gỗ Việt Nam sẽ được hưởng lợi về XK là ưu đãi thuế. Còn về NK, do EU đứng hàng đầu thế giới về thiết bị chế biến gỗ, sẽ được giảm thuế NK với thiết bị tạo “cú hích” đối với sản xuất đồ gỗ. Bên cạnh đó, với các quy chế liên quan đến gỗ nguyên liệu, Việt Nam có thể NK gỗ nguyên liệu hợp chuẩn EU từ quốc gia thứ ba để chế tác thành đồ gỗ, khi XK sang EU chẳng những không bị tầm soát về nguồn gốc mà còn được hưởng ưu đãi từ EV FTA, mang lại hat-trick cơ may: hiệu quả - giải “cơn khát” về nguyên liệu - yên tâm về xuất xứ.

Chuỗi ưu đãi khác với đồ gỗ tương tự với các ưu đãi dành cho mọi hàng hóa XK vào EU như: Thuận lợi hóa hải quan và thúc đẩy thương mại; được quyền tham gia và tiếp cận bình đẳng thị trường; chính sách, thể chế được cải thiện; minh bạch hóa quy trình xây dựng các biện pháp phòng vệ thương mai; đổi mới DN; cam kết sở hữu trí tuệ, bảo hộ thương hiệu, chỉ dẫn địa lý; cam kết tạo thuận lợi dịch chuyển nhân lực, thu hút chuyên gia kỹ thuật cao, thợ tay nghề giỏi, nhạy bén trên thương trường.

Giá trị thương mại đồ gỗ và đồ nội thất bằng gỗ toàn cầu khoảng 430 tỷ USD, trong đó có khoảng 150 tỷ USD giá trị thương mại của đồ gỗ. Hiện kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam mới chiếm khoảng 6% thị phần toàn cầu nên các doanh nghiệp có cơ hội mở rộng, phát triển thị phần.

Việt Nam đang đứng đầu ASEAN, đứng thứ 2 châu Á và thứ 5 thế giới về xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ và lâm sản và Việt Nam đã hình thành được hệ thống doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI, đủ sức phát triển sâu ngành công nghiệp chế biến lâm nghiệp. Bên cạnh các thị trường truyền thống có trị giá xuất khẩu cao như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc, ngành gỗ Việt Nam cũng có một số thị trường tiềm năng có cơ hội mở rộng phát triển mới như Canada, Nga, Ấn Độ…

Ngoài gỗ và sản phẩm từ gỗ thì Việt Nam có nhiều mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh như: Gỗ ghép thanh, ván dán, đồ mộc xây dựng, ghế ngồi, các đồ nội thất và bộ phận đồ nội thất, ngoại thất,… Đặc biệt, với nhóm đồ nội thất có trị giá xuất khẩu lớn nhất trong các nhóm hàng xuất khẩu gỗ và lâm sản sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định trong thời gian tới.

Liên tục trong nhiều năm qua xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ của Việt Nam luôn tăng trưởng hai chữ số, cùng với việc trải qua năm 2020 đầy khó khăn mà ngành gỗ vẫn phát triển 16,2% thì mục tiêu 20 tỷ USD có thể đạt được vào năm 2025 hoặc sớm hơn.

"Cách đây 10 năm không ai dám nghĩ Việt Nam xK gỗ, sản phẩm gỗ và lâm sản đạt 10 tỷ USD. Mục tiêu đến 2025 xuất khẩu đạt 20 tỷ USD gỗ, sản phẩm gỗ, lâm sản là trong tầm tay, thậm chí còn có thể cao hơn nữa".  một chuyên gia trong ngành nhận định.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong tháng 1/2021 ước đạt hơn 1,2 tỷ USD, trong đó sản phẩm gỗ đạt hơn 973, 673 triệu USD, tăng 9,11% so với tháng 1/2020. Đây đều là đơn đặt hàng từ quý 3, 4/2020.

Bảo Ngọc