Xu hướng giới trẻ chuyển sang dùng ChatGPT để đọc tin tức

Xu hướng giới trẻ chuyển sang dùng ChatGPT để đọc tin tức

Trong một bước ngoặt đáng chú ý đối với thói quen tiếp nhận thông tin, ngày càng nhiều người dùng Internet - đặc biệt là giới trẻ - đang dần chuyển từ các nền tảng truyền thống sang các chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT, Gemini hay Llama để theo dõi tin tức hàng ngày. Xu hướng này không chỉ làm thay đổi cách tiêu thụ tin tức mà còn đặt ra loạt thách thức nghiêm trọng với ngành báo chí toàn cầu.

Chatbot AI - kênh tin tức mới của thế hệ trẻ

Theo Báo cáo thường niên mới nhất từ Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters (RISJ) công bố ngày 17/6, lần đầu tiên ghi nhận số lượng đáng kể người dùng sử dụng AI để cập nhật tin tức, với tỷ lệ 7% trên tổng số 97.000 người tham gia khảo sát tại 48 quốc gia. Đặc biệt, tỷ lệ này tăng lên đến 12% với nhóm dưới 35 tuổi và 15% với nhóm dưới 25 tuổi.

ChatGPT của OpenAI là công cụ được sử dụng nhiều nhất, tiếp theo là Gemini của Google và Llama của Meta. Lý do chính khiến người trẻ dần ưa chuộng các chatbot là khả năng cá nhân hóa nội dung khi tin tức được "bẻ lái" theo nhu cầu, sở thích và ngôn ngữ của từng người. Các hành vi phổ biến nhất bao gồm tóm tắt bài báo (27%), dịch tin (24%), đề xuất nội dung (21%) và đặt câu hỏi trực tiếp về các sự kiện đang diễn ra (gần 20%).

Không chỉ đơn thuần là một chatbot trò chuyện, kể từ tháng 11/2024, ChatGPT đã chính thức "lấn sân" sang lĩnh vực tìm kiếm thông tin thời gian thực. Nhờ tích hợp Bing và loạt đối tác nội dung lớn như Associated Press, Reuters, The Times hay News Corp, ChatGPT giờ đây có thể cung cấp kết quả tìm kiếm được kiểm duyệt, không có quảng cáo và hỗ trợ đa nền tảng (web, iOS, Android).

Người dùng gói ChatGPT Plus hoặc có quyền truy cập SearchGPT sẽ được trải nghiệm tính năng tìm kiếm nâng cao, bao gồm biểu đồ dữ liệu, bản đồ, lọc kết quả và liên kết trực tiếp đến các website nguồn. Mục tiêu mà OpenAI đặt ra là cung cấp thông tin nhanh, sâu và đáng tin cậy hơn so với các công cụ tìm kiếm truyền thống.

Ông Sam Altman - CEO OpenAI gọi đây là “tính năng được yêu thích nhất kể từ khi ChatGPT ra mắt”. Ông tin rằng ChatGPT sẽ định hình lại cách con người tìm kiếm thông tin, đặc biệt trong các truy vấn phức tạp cần nghiên cứu sâu.

Việc chatbot AI dần thay thế vai trò của công cụ tìm kiếm đang khiến các website tin tức và xuất bản nội dung mất dần lượt truy cập. Dữ liệu từ Similarweb cho thấy, tìm kiếm bằng AI đã chiếm khoảng 10% lượng truy cập từng thuộc về các công cụ như Google Search. Thay vì nhấp vào các đường link truyền thống, người dùng giờ đây đọc ngay phần tóm tắt do AI tạo ra.

Google cũng không đứng ngoài cuộc chơi. Gã khổng lồ này triển khai tính năng AI Overview - bản tóm lược thông tin xuất hiện ngay đầu trang kết quả tìm kiếm, khiến người dùng không còn nhu cầu truy cập trực tiếp vào các trang báo gốc. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu quảng cáo và sự sống còn của các nhà xuất bản.

Không chỉ đơn thuần là một chatbot trò chuyện, kể từ tháng 11/2024, ChatGPT đã chính thức "lấn sân" sang lĩnh vực tìm kiếm thông tin thời gian thực.

Nỗi lo về độ tin cậy của AI

Dù mang lại nhiều tiện ích, tuy nhiên, xu hướng này cũng đi kèm với những lo ngại không nhỏ. Nhiều người tham gia khảo sát cũng cho biết họ không tin tưởng hoàn toàn vào những gì mà AI cung cấp. Họ lo ngại rằng việc sử dụng chatbot có nguy cơ khiến cho các tin tức trở nên kém minh bạch, kém chính xác và ít đáng tin cậy hơn.

Những lo ngại này là hoàn toàn có cơ sở. Các mô hình ngôn ngữ lớn được đào tạo dựa trên một lượng dữ liệu khổng lồ từ không gian mạng và một số nguồn khác, bao gồm cả các tin tức dưới dạng văn bản hoặc video. Sau quá trình huấn luyện, chúng có thể phản hồi các truy vấn của người dùng bằng ngôn ngữ tự nhiên một cách trôi chảy. Tuy nhiên, chúng thường gặp phải một vấn đề cố hữu được gọi là "ảo giác" (hallucination), tức là chúng có thể tự tin đưa ra những thông tin nghe có vẻ rất hợp lý và phù hợp với các mẫu dữ liệu mà chúng đã học được, nhưng trên thực tế lại hoàn toàn không đúng sự thật.

Chia sẻ với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, chị Phương Anh - biên tập viên sách tại một nhà xuất bản ở Hà Nội cho biết, "Dù công việc của tôi đã được tối ưu hơn nhờ các công cụ AI, tuy nhiên mọi thông tin AI đưa ra đều được tôi kiểm soát lại kĩ trước khi ứng dụng, một số ảo giác mà AI đưa ra có thể là do không được tiếp cận được thông tin mới nhất. Sai sót nhỏ vẫn có thể xảy ra và những người ứng dụng như chúng tôi cần phải kiểm soát nó".

Việc người dùng ngày càng tin tưởng vào chatbot để cập nhật tin tức, đồng thời giảm tương tác với các website và nền tảng truyền thống, là một lời cảnh báo cho các hãng tin tức. Trong khi công nghệ AI đang phát triển với tốc độ chóng mặt, các hãng tin tức cần xây dựng nội dung chất lượng và củng cố niềm tin của độc giả vào thông tin có kiểm chứng.

Một hệ sinh thái tin tức bền vững chỉ có thể tồn tại khi người dùng, công nghệ và các nhà xuất bản cùng chia sẻ trách nhiệm trong việc gìn giữ tính minh bạch, chính xác và nhân văn của thông tin.