Ngày 15/12/2024, Vương quốc Anh đã trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Đây là thỏa thuận thương mại lớn nhất của nước này thời hậu Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu).
Là một trong những hiệp định thương mại tự do toàn diện và năng động nhất thế giới, mang đến những cơ hội to lớn cho việc tăng trưởng kinh tế và hợp tác quốc tế, CPTPP hiện có 11 nước, chiếm 12% tổng GDP toàn cầu. Với sự gia nhập của Vương quốc Anh, CPTPP sẽ chiếm 15% tổng GDP thế giới và dân số hơn 500 triệu người. Tư cách thành viên CPTPP cũng sẽ bổ sung và củng cố các hiệp định thương mại song phương hiện có mà Vương quốc Anh đã ký kết với các nước CPTPP.
CPTPP đánh dấu một chương mới trong quan hệ kinh tế, thương mại Việt Nam - Vương quốc Anh, mở ra cơ hội tăng cường thương mại, thu hút đầu tư và đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Đối với các doanh nghiệp Vương quốc Anh, hiệp định mang lại khả năng tiếp cận tốt hơn tới một trong những khu vực kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.
Vương quốc Anh ký hiệp ước gia nhập CPTPP từ tháng 7 năm 2023 và với việc gia nhập CPTPP, Vương quốc Anh chính thức trở thành thành viên thứ 12 của khối thương mại này. Trước sự kiện này, giới chức Anh kỳ vọng việc tham gia CPTPP sẽ mang lại cho nền kinh tế của nước này khoảng 2 tỷ bảng mỗi năm (tương đương 2,5 tỷ USD) nhờ việc các doanh nghiệp Anh có thể tiếp cận với thị trường hơn 500 triệu dân.
Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Few cho biết, Vương quốc Anh cam kết trở thành một thành viên chủ động và đáng tin cậy trong CPTPP - Ảnh: ĐSQ Anh tại Việt Nam |
Thông tin về sự kiện Vương quốc Anh chính thức gia nhập CPTPP, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Few cho biết: "Anh cam kết trở thành một thành viên chủ động và đáng tin cậy trong CPTPP. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ tham vọng của Việt Nam về tăng trưởng bền vững và đổi mới sáng tạo, đồng thời thúc đẩy thương mại toàn diện mang lại lợi ích cho tất cả mọi người. Hơn nữa, chúng tôi coi Việt Nam là cửa ngõ vào khu vực Đông Nam Á và là đồng minh quan trọng trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu chung như biến đổi khí hậu và nâng cao khả năng chống chịu kinh tế".
Về quá trình Vương quốc Anh gia nhập CPTPP, Đại sứ Iain Few nhấn mạnh: "Tôi muốn cảm ơn tất cả các quốc gia thành viên CPTPP, trong đó có Việt Nam đã hợp tác và hỗ trợ Vương quốc Anh trong suốt quá trình gia nhập".
Đồng thời, Đại sứ Iain Few cho biết, Vương quốc Anh tái khẳng định cam kết trong việc hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam để đảm bảo rằng các doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư Anh và Việt Nam sẽ tận dụng được các lợi ích mà Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA) cùng CPTPP mang lại trong tương lai.
Được thành lập vào năm 2018 và đóng góp khoảng 15% GDP toàn cầu, CPTPP hiện quy tụ 2 thành viên của Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) là Canada và Nhật Bản, cùng với Anh, Australia, New Zealand, Mexico, Peru, Chile, Singapore, Brunei, Malaysia và Việt Nam. |
Trong những năm qua, Vương quốc Anh là một đối tác rất quan trọng đối với Việt Nam. Trước khi CPTPP chính thức có hiệu lực, Việt Nam và Vương quốc Anh đã có hơn hơn 3 năm thực thi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA), những kết quả tích cực Hiệp định UKVFTA mang lại đối với hoạt động thương mại, đầu tư giữa cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Vương Quốc Anh đã được khẳng định rõ ràng.
Theo Bộ Công Thương, nếu tính trong cả 3 năm thực thi Hiệp định UKVFTA, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước tăng trưởng trung bình 8,9%/năm, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Vương quốc Anh tăng trưởng trung bình 9,4%/năm.
Về lĩnh vực đầu tư, nếu tính chung trong mối quan hệ thu hút đầu tư FDI vào Việt Nam trong hơn 3 năm vừa qua, Vương quốc Anh là một điểm sáng với sự tăng trưởng các dự án đầu tư rất tích cực. Trong hơn 3 năm vừa qua, tổng số dự án đăng ký của Vương quốc Anh vào Việt Nam tăng hơn gấp rưỡi từ mức 380 dự án vào cuối năm 2020 lên 584 án sau 9 tháng đầu năm 2024 với tổng số vốn là 4,5 tỷ USD. Các dự án đầu tư của Vương quốc Anh vào Việt Nam trải khắp trong rất nhiều lĩnh vực quan trọng từ công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ tài chính, ngân hàng, năng lượng tái tạo, y tế, dược phẩm...
Thủy sản của Việt Nam là mặt hàng được hưởng lợi từ các FTA khi xuất khẩu sang Vương quốc Anh - Ảnh: Vasep |
Vì vậy việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP được các chuyên gia đánh giá sẽ tạo "luồng gió mới" thị trường cho Việt Nam. Cùng với đó, trong quá trình đàm phán với Việt Nam đã đạt được thỏa thuận với Vương quốc Anh theo hướng Vương quốc Anh sẽ mở thêm việc tiếp cận thị trường cho Việt Nam ngoài các FTA song phương đã có, đặc biệt ngành thủy sản và nhiều mặt hàng nông sản thế mạnh của Việt Nam sẽ có được những thuận lợi rất lớn khi cam kết chính thức có hiệu lực. Theo đó, trong khuôn khổ CPTPP, Vương quốc Anh cam kết dành riêng cho Việt Nam lượng hạn ngạch thuế quan tăng dần từ 3.300 tấn/năm trong năm đầu tiên, lên 17.500 tấn/năm kể từ năm thứ 8 (tức là năm 2030) trở đi (với mức thuế suất trong hạn ngạch là 0%), cao gần gấp đôi lượng hạn ngạch gạo mà Vương quốc Anh cam kết chung cho các nước CPTPP khác và nhiều cam kết khác...
Dù vậy, cơ hội luôn song hành cùng thách thức. Để thúc đẩy xuất khẩu bền vững sang thị trường Vương quốc Anh, phía doanh nghiệp cũng cần chủ động tìm hiểu kỹ thông tin về thị trường Vương quốc Anh thông qua các website chính thức của Bộ Kinh doanh và Thương mại Anh, cập nhật thông tin trên Cổng Thông tin các Hiệp định thương mại tự do (FTAP) của Bộ Công Thương.
Song song với đó, để tiếp cận thị trường, doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cũng cần nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quy trình sản xuất, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm; Đẩy mạnh liên kết chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ và xuất khẩu để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp nước ngoài đẩy mạnh xuất khẩu.
Đồng thời, các chuyên gia cũng nhận định, sự kiện Vương quốc Anh gia nhập được đánh giá là một điểm sáng của Hiệp định CPTPP, từ đó, thúc đẩy nhiều nền kinh tế lớn cũng quan tâm và mong muốn gia nhập hiệp định này (như Trung Quốc…) cho thấy vai trò của hiệp định CPTPP ngày càng lớn mạnh và tạo ra các động lực mới cho doanh nghiệp, các nhà đầu tư quan tâm hơn tới các thành viên CPTPP, đặc biệt là Việt Nam.