Như đã biết, đất đai là nền tảng cho sản xuất nông nghiệp, ngành kinh tế cơ bản cung cấp thực phẩm, nguyên liệu và nguồn sống cho con người. Qua nhiều thế kỷ, đất đai đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực và duy trì sự ổn định của nền kinh tế. Các hoạt động nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi đều dựa vào chất lượng và diện tích của đất đai. Sự phát triển của nền nông nghiệp bền vững, khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng của nền kinh tế nông thôn đều gắn liền với việc quản lý và bảo vệ tài nguyên đất đai hiệu quả.
Trong đó, đất đai còn là tài sản đầu tư quan trọng trong lĩnh vực bất động sản và phát triển đô thị. Giá trị của đất thường tăng theo thời gian và là yếu tố quyết định trong các dự án xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng. Các khu vực đô thị, công nghiệp, và các khu vực dân cư đều cần đến đất đai để phát triển và mở rộng. Đầu tư vào đất đai không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng cuộc sống và tăng cường sự kết nối giữa các khu vực.
Ngoài vai trò trong kinh tế và phát triển đô thị, đất đai còn có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường. Đất là nơi cung cấp các dịch vụ sinh thái thiết yếu như duy trì sự đa dạng sinh học, điều hòa khí hậu và lưu giữ nước. Các hệ sinh thái như rừng, đồng cỏ và đầm lầy không chỉ bảo vệ đất khỏi bị xói mòn mà còn hỗ trợ quản lý nước và làm giảm tác động của thiên tai. Sự suy thoái đất đai có thể dẫn đến các vấn đề môi trường nghiêm trọng như lũ lụt, hạn hán và mất đa dạng sinh học.
Đất đai cũng có ý nghĩa sâu sắc về mặt xã hội và văn hóa. Đối với nhiều cộng đồng, đặc biệt là các dân tộc thiểu số và cộng đồng bản địa, đất đai không chỉ là tài sản mà còn là phần quan trọng của bản sắc văn hóa và lịch sử. Các tập quán và truyền thống liên quan đến việc sử dụng và bảo vệ đất đai thường xuyên được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, tạo nên sự kết nối chặt chẽ giữa con người và môi trường xung quanh.
Đến nay sau 78 năm hình thành và phát triển, ngành quản lý đất đai đã có những đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước. Từ những ngày đầu, ngành này đã tham mưu cho Đảng và Nhà nước nhiều chính sách quan trọng, giúp giải phóng dân tộc và thúc đẩy sự nghiệp xây dựng quốc gia. Các chính sách pháp luật về đất đai của Việt Nam đã liên tục được hoàn thiện qua các giai đoạn lịch sử, từ các Luật Đất đai năm 1987, 1993, 2003, 2013 đến các văn bản dưới luật, tạo cơ sở vững chắc cho quản lý và sử dụng đất.
Có thể thấy, Luật Đất đai năm 2013 đã thiết lập khung pháp lý chặt chẽ để các địa phương thực hiện quản lý đất đai hiệu quả, giúp khai thác tối ưu nguồn lực này. Công tác quản lý nhà nước về đất đai đã đạt nhiều kết quả tích cực, từ việc xử lý tình trạng lãng phí đất đai, hoàn thiện công tác đo đạc, cấp giấy chứng nhận cho 97,6% diện tích đất, đến việc cải thiện thủ tục hành chính liên quan đến đất đai. Những thành tựu này không chỉ ổn định kinh tế vĩ mô mà còn hỗ trợ bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh xã hội.
Chính sách tài chính trong lĩnh vực đất đai cũng được cải thiện đáng kể, góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước và khuyến khích sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tỷ lệ thu từ đất đai trong tổng ngân sách đã tăng từ 7,8% năm 2013 lên 16,85% năm 2020, chủ yếu nhờ vào tiền sử dụng đất và tiền thuê đất. Điều này cho thấy đất đai không chỉ là tài sản quý giá mà còn là nguồn thu quan trọng cho ngân sách quốc gia.
Thực hiện Nghị quyết 18 và các chỉ đạo của Đảng, Chính phủ cùng các cơ quan Quốc hội đang tích cực hoàn thiện dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Dự thảo Luật đã nhận được hơn 12,1 triệu lượt ý kiến góp ý từ nhân dân và được thảo luận tại các kỳ họp thứ 4, 5, và 6 của Quốc hội Khóa XV. Dự kiến, Luật sẽ được thông qua trong kỳ họp sắp tới, nhằm giải quyết các bất cập hiện tại và khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tóm lại, đất đai là một nguồn tài nguyên và tài sản đặc biệt quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến mọi mặt của đời sống và phát triển xã hội. Việc quản lý và bảo vệ tài nguyên đất đai không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững mà còn duy trì sự ổn định và thịnh vượng của cả cộng đồng. Do đó, cần có những chính sách hợp lý và các biện pháp bảo vệ hiệu quả để giữ gìn và phát huy giá trị quý báu của đất đai cho các thế hệ mai sau.
Nhân Hà