Chris Xu - vị doanh nhân kín tiếng
Công ty Shein của Chris Xu đã phá vỡ sự thống trị của H&M và Zara nhờ sự nhanh nhạy với các xu hướng thời trang trên mạng xã hội.
Hãng cung cấp hàng nghìn sản phẩm mới hàng ngày trên ứng dụng của mình. Shein là ứng dụng đã thay thế Amazon trở thành ứng dụng mua sắm được tải xuống nhiều nhất ở Mỹ vào tháng 5/2021, thu hút người mua sắm bằng mức giá cạnh tranh.
Có thể nói, Shein là một thương hiệu có độ nhận diện cao và hoạt động vô cùng tích cực trên mọi nền tảng truyền thông mạng xã hội, mặc dù vậy, lại có rất ít thông tin về được tiết lộ về người đàn ông đứng đằng sau một đế chế kinh doanh thành công tới như vậy.
Ngay cả trên trang web của Shein không hề có ảnh của Chris Xu, người thậm chí còn chưa bao giờ trực tiếp trả lời phỏng vấn truyền thông hay đăng bài trực tuyến trong vòng 8 năm qua.
Xu là một trong những người đàn ông giàu nhất Trung Quốc, nhưng ít được biết đến hơn nhiều so với những nhân vật như Jack Ma của Alibaba hay Pony Ma của Tencent. Anh từ chối các cuộc phỏng vấn và hiếm khi bình luận công khai ngoại trừ các thông cáo báo chí không thường xuyên.
Các thông tin về xuất thân và sự nổi lên trong ngành của Xu đã vẽ nên bức tranh về một người CEO chăm chỉ, có khả năng đưa ra các quyết định kinh doanh tàn nhẫn.
Như nhiều người người hài hước chia sẻ, Chris Xu “ẩn mình” tới mức có khi nhân viên còn chẳng nhận ra là sếp đang làm việc trong văn phòng. Có thời điểm, vị tỷ phú này đột ngột đổi tên tiếng Anh của mình từ Chris Xu thành Sky Xu, khiến đồng nghiệp và nhà đầu tư bối rối không biết nên gọi ông là gì. Một số người đã qua tiếp xúc mô tả ông có tính cách khá nhút nhát trong khi có người khác nói rằng Chris Xu có phần hơi khô cứng.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia trong ngành nhận xét, chiến lược giữ im lặng của Chris Xu được chứng minh là một bước cờ khôn ngoan giữa thời điểm các cuộc giám sát của cả chính phủ Trung Quốc và Mỹ đối với các “ông trùm kinh doanh” của Trung Quốc đang ngày càng gay gắt.
Những bước đầu lập nghiệp
Chris Xu có tên thật là Xu Yangtian, xuất thân trong một hoàn cảnh cực kỳ nghèo khó, có cha mẹ từng là công nhân trong các nhà máy quốc doanh. Mẹ của Chris Xu từng là một công nhân ngành may mặc và cũng chính điều này về sau đã giúp ích cho Xu khi ông tìm cách kêu gọi công nhân từ nhiều nhà máy lớn tham gia chuỗi cung ứng của Shein.
Khi đang học thương mại quốc tế tại Đại học Khoa học và Công nghệ Thanh Đảo vào giữa những năm 2000 - ngay sau khi Trung Quốc trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Chris Xu đã chứng kiến đất nước của mình trở thành công xưởng của thế giới nhờ lực lượng lao động lành nghề dồi dào và cơ sở hạ tầng mạnh mẽ. Ông cũng nhanh chóng nhận ra tiềm năng của Internet trong hoạt động thương mại, đồng thời quan sát thành công của Alibaba trong việc giành được lòng tin của người mua hàng thông qua các dòng sản phẩm đa dạng với giá thành bình dân.
Nhưng trong khi Alibaba bán hàng do Trung Quốc sản xuất cho người mua sắm Trung Quốc thì Chris Xu lại tìm cách nhân rộng mô hình đó ra thế giới. Một nguồn tin nội bộ từ Shein kể lại, vào thời điểm ban đầu, Chris Xu đã tự mình thiết lập các trang web bán hàng nghiệp dư, kết nối với người mua nước ngoài và sau đó đặt các nhà sản xuất ở Thanh Đảo để thực hiện đơn. Đây là một khởi đầu khiêm tốn, nhưng đã giúp Chris Xu tích lũy được nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong kinh doanh ngay khi còn đang đi học.
Sau tốt nghiệp, Chris Xu chuyển đến Nam Kinh và khai thác cơ sở sản xuất phía Nam Quảng Châu, chuyển trọng tâm từ sản phẩm công nghiệp sang sản phẩm tiêu dùng.
Shein ban đầu được thành lập như một doanh nghiệp thương mại điện tử có tên Nanjing Dianwei Information Technology vào năm 2008. Hai công sự tham gia cùng ông lúc đó là Wang Xiaohu và Li Peng.
Ông Li từng chia sẻ với tờ Wired rằng, cả ba đã thuê một văn phòng nhỏ, cố gắng bán mọi thứ từ ấm trà đến điện thoại trước khi chuyển sang kinh doanh quần áo.
Họ bắt đầu mài giũa mô hình kinh doanh của Shein sau nay – những đơn đặt hàng lẻ được khách hàng đặt trực tiếp từ nhà cung cấp nhỏ, quay vòng nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu. Ông Li nói rằng: “Chúng tôi hướng đến lợi nhuận mỏng và bán được nhiều hàng hơn".
Sau đó, năm 2011, SheInside được thành lập, hoạt động như một nhà bán lẻ váy cưới trực tuyến ở Nam Kinh, Trung Quốc. Năm 2015, công ty đổi tên thành Shein, chuyển trụ sở chính đến Quảng Châu và mở văn phòng tại Mỹ.
Nhiều nguồn tin cho biết, Li Peng tuyên bố Xu đã "đá" anh và Wang ra khởi cuộc chơi.
Shein đã bác bỏ thông tin trên và Xu được cho là dọa đâm đơn kiện người tung tin. Phát ngôn viên của công ty cho biết, Li chỉ làm việc cho Nanjing Dianwei từ tháng 10/2008 đến giữa năm 2009, đồng thời xác nhận cả Li và Wang đều không phải đối tác của SheInside hay có bất kỳ mối quan hệ kinh doanh nào với SheInside.
2 năm sau khi thành lập SheInside, trong một trong những bài đăng trên mạng xã hội công khai duy nhất, Xu viết: "Công ty đã phát triển nhanh chóng và có hơn 50 nhân viên!". Năm 2015, công ty trở thành Shein, chuyển trụ sở chính đến Quảng Châu và mở văn phòng tại Mỹ.
Công thức kinh doanh tạo nên thành công của Shein
Nhờ sự thành công ngoài mong đợi, Shein đã giúp Xu trở thành một trong những người giàu nhất Trung Quốc. Forbes ước tính giá trị tài sản ròng của ông vào khoảng 11 tỷ USD, trong khi Bloomberg ước tính nó ở mức hơn 21 tỷ USD.
Dưới sự dẫn dắt của Xu, Shein bắt đầu phát triển chuỗi cung ứng của riêng mình.
Ở những ngày đầu hoạt động, công ty thuê các sinh viên tốt nghiệp đại học kỹ thuật để tìm kiếm trên Internet những thiết kế phổ biến. Sau đó, nhóm thiết kế nội bộ của họ sẽ làm việc với những mẫu mã đó để cho ra sản phẩm.
Ngoài ra, các quảng cáo và sản phẩm của Shein trở nên phổ biến, tràn ngập internet là nhờ những người có ảnh hưởng, người nổi tiếng và mạng xã hội thúc đẩy, đặc biệt là TikTok.
Shein có được phần lớn thành công nhờ hoạt động tiếp thị này. Theo báo cáo của nền tảng quảng cáo Illumin, đây là thương hiệu quần áo phổ biến nhất trên TikTok .
Hashtag #sheinhaul là nơi những người sáng tạo thường khoe nguyên hộp đồ giá rẻ mua từ trang này, có 14 tỷ lượt xem trên TikTok. Thẻ #shein mà người dùng đăng tất cả nội dung liên quan đến Shein, có khoảng 80 tỷ lượt xem trên nền tảng.
Thương hiệu này cũng rất phổ biến trong giới trẻ (khách hàng trung bình của Shein khoảng 35 tuổi). Shein đã trở nên nổi tiếng với những người có sức ảnh hưởng bằng cách gửi cho họ quần áo miễn phí và cung cấp mã giảm giá.
Trang web của Shein liên tục đăng tải các sản phẩm mới. Vào bất kỳ ngày nào, thương hiệu này cũng có sẵn tới 600.000 mặt hàng để mua.
Ngoài ra, công ty đã đạt được danh tiếng hiếm có trong số hàng nghìn nhà cung nhờ thanh toán đúng hạn. Chu kỳ thanh toán ổn định hàng tháng là yếu tố khiến các nhà cung cấp cố gắng gắn bó với Shein, bất chấp điều kiện thương mại khó khăn.
Nhà quan sát Rui Ma cho biết: “Về cơ bản, các nhà cung cấp không kiếm được tiền hoặc thường xuyên thua lỗ trong đơn đặt hàng ban đầu. Thay vào đó, họ hy vọng tạo ra một mặt hàng có sức lan truyền rộng rãi để có thể mang lại đơn hàng lớn cho mặt hàng đó.”
Người phát ngôn của Shein cho biết, chính những phương pháp đổi mới đã cho phép công ty cắt giảm chi phí và đảm bảo tiết kiệm cho khách hàng. Họ cho biết: “Mô hình chuỗi cung ứng nhanh nhẹn, dựa trên công nghệ của chúng tôi có thể giảm sản xuất dư thừa bằng cách sử dụng nhu cầu thực tế của thị trường để dự đoán doanh số và kiểm soát sản xuất”.
Shein đã thu hút các nhà đầu tư nổi tiếng, bao gồm Tiger Global Management và Sequoia Capital China, trong bối cảnh có kế hoạch niêm yết tại Mỹ vào năm 2024. Tuy nhiên, công ty này cũng bị cáo buộc đạo nhái các thiết kế.
Trong những năm gần đây, sự chú ý lại đổ dồn về phía Xu trong bối cảnh vị CEO thể hiện tham vọng bành trướng toàn cầu. Theo các nguồn tin, hồi tháng 5 Shein có ý định mua lại gã khổng lồ quần áo Missguided (Anh) sau khi nỗ lực mua Topshop thất bại vào năm 2021. Vào tháng 12 năm ngoái, Xu được cho là đã đến Brazil để kiểm tra các nhà máy và nhà cung cấp về khả năng mở rộng.
Xu cũng đã đăng ký thường trú tại Singapore - một bước để trở thành công dân quốc đảo này. Hiện có rất nhiều liên kết giữa Shein và Singapore, với các tài sản quan trọng bao gồm trụ sở nhà điều hành trang web Shein đã được chuyển từ Trung Quốc sang Singapore. Sự thay đổi này có thể hữu ích trong việc né các quy định nghiêm ngặt và thường không thể đoán trước của Trung Quốc đối với các đợt IPO tại nước ngoài.
Hồ sơ kinh doanh của Trung Quốc cho thấy, Xu đã cắt đứt một số quan hệ kinh doanh với quê hương mình. Tỷ phú từ bỏ vai trò quản lý và pháp lý Shein cùng các tổ chức liên quan, bao gồm cả Công ty Xuất nhập khẩu Quốc tế Guangzhou Xiyin, vào cuối năm 2020. Thân tín của tỷ phú, Molly Miao, hiện đảm nhận vị trí đại diện pháp lý của Shein tại Trung Quốc.
Đối với Chris Xu, tham vọng toàn cầu của ông là không có giới hạn. “Ông ấy mới chỉ đang bắt đầu. Với Chris Xu, cả thế giới đều ở phía trước. Một thị trường rộng lớn vẫn chưa bị chinh phục”, một nhân viên thân cận với CEO Shein chia sẻ.
Tú Anh (T/h)
