TP. Huế: Gỡ nút thắt đầu tư, xác lập nền tảng tài chính trước cải cách hành chính

Ngày 20/6, HĐND TP. Huế khóa VIII tổ chức kỳ họp chuyên đề lần thứ 24 để xem xét, thông qua loạt nội dung quan trọng, trong đó có các quyết sách mang tính định hình cho mô hình chính quyền địa phương hai cấp sẽ được áp dụng từ ngày 1/7/2025.

Tăng tốc giải ngân, thúc đẩy đầu tư công

Tại kỳ họp, UBND TP. Huế trình nhiều tờ trình liên quan đến điều chỉnh kế hoạch đầu tư công, với trọng tâm là đề xuất tạm ứng 270 tỉ đồng từ ngân sách thành phố để tăng tốc thi công hai dự án trọng điểm.

Chủ tịch HĐND TP. Huế - ông Lê Trường Lưu phát biểu tại kỳ họp

Dự án Cơ sở làm việc Công an TP. Huế được đề xuất bổ sung 220 tỉ đồng, nhằm bảo đảm tiến độ hoàn thành vào tháng 8/2025. Với tổng vốn đầu tư 799 tỉ đồng, công trình này là một trong những dự án tiêu biểu chào mừng 80 năm ngày truyền thống lực lượng Công an nhân dân, đồng thời là điểm nhấn về kiến trúc và an ninh đô thị.

Dự án thứ hai là Văn phòng làm việc các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh nay chuyển về TP. Huế được đề nghị bố trí thêm 50 tỉ đồng để hoàn thiện trong năm 2025. Dự án này có tổng mức đầu tư hơn 415 tỉ đồng và đã trải qua nhiều lần điều chỉnh.

Bên cạnh đó, UBND TP. Huế cũng đề xuất sử dụng hơn 154 tỉ đồng từ nguồn tiết kiệm chi ngân sách năm 2024 để bổ sung vốn cho các công trình cấp thiết: 105 tỉ đồng hỗ trợ giải phóng mặt bằng tuyến đường Bà Triệu (quận Thuận Hóa), 28 tỉ đồng cho tuyến đường ven sông Hương (phía Nam), 3 tỉ đồng hỗ trợ hạ tầng giáo dục tại huyện Quảng Điền...

Tổng nguồn tiết kiệm chi ngân sách của thành phố năm 2024 lên tới hơn 422 tỉ đồng. Trong đó, gần 270 tỉ đồng sẽ được phân bổ cho quỹ dự phòng, các chính sách an sinh và một số công trình trọng điểm như hoàn trả Quỹ phát triển đất, xử lý nước thải khu công nghiệp, nạo vét sông Rào Cùng…

Phân cấp tài chính: Động lực và thách thức

Một nội dung nhận được nhiều sự quan tâm là tờ trình về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phân chia ngân sách giữa cấp thành phố và xã/phường – bước chuẩn bị then chốt để hiện thực hóa mô hình chính quyền hai cấp theo Luật sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2025.

Theo đó, TP. Huế sẽ giữ lại 100% các khoản thu lớn như: Thuế thu nhập cá nhân (không tính hộ cá thể), thu từ doanh nghiệp nhà nước, FDI, cổ phần hóa, tiền sử dụng đất từ dự án do thành phố quản lý, lệ phí trước bạ doanh nghiệp, xử phạt hành chính, xổ số...

Ngược lại, cấp xã/phường được hưởng trọn 100% nguồn thu từ hộ cá thể, phí dịch vụ công, khai thác tài sản công, viện trợ, đóng góp tự nguyện...

Hai nhóm thu khác như tiền sử dụng đất từ dự án do xã/phường thực hiện, hay các khoản thu từ hộ và cá nhân kinh doanh sẽ được phân chia theo tỷ lệ phần trăm giữa hai cấp.

Theo đánh giá, việc phân định rõ quyền thu – chi không chỉ bảo đảm tính công bằng, mà còn tạo động lực cho cấp xã/phường phát huy vai trò chủ động, hạn chế phụ thuộc ngân sách cấp trên.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cũng nêu lên các quan ngại thực tế. Bí thư Thị ủy Hương Thủy – ông Lê Ngọc Sơn – lưu ý, một số xã/phường từng phải nhận hỗ trợ ngân sách từ cấp huyện, nếu không có cơ chế bù đắp hợp lý khi bỏ cấp huyện thì sẽ gặp khó khăn cân đối.

“Cần đặc biệt quan tâm đến nguồn thu tiền sử dụng đất, trước đây do cấp huyện điều tiết, nay phải có phương án rõ ràng để không gây hụt thu cho cấp xã”, ông Sơn kiến nghị.

Sẵn sàng cho mô hình mới từ 1/7/2025

Phát biểu kết thúc kỳ họp, Chủ tịch HĐND TP. Huế Lê Trường Lưu nhấn mạnh, 14 nghị quyết được thông qua không chỉ tháo gỡ điểm nghẽn đầu tư, mà còn thiết lập hành lang pháp lý vận hành mô hình chính quyền mới.

Ông đề nghị UBND TP. Huế khẩn trương chuẩn bị về nhân sự, trụ sở, phương tiện, hạ tầng hành chính cho cấp xã/phường; tổ chức tập huấn chuyên môn về tài chính, đất đai, môi trường; rà soát kỹ các dự án đang triển khai nhằm bảo đảm không gián đoạn trong giai đoạn chuyển tiếp. Ngoài ra, các nhiệm vụ như xóa nhà tạm, phòng chống thiên tai, đảm bảo an ninh trật tự mùa hè cũng phải được hoàn thành trước ngày 30/6/2025.

“Chúng ta đang bước vào giai đoạn phát triển với bộ máy hành chính gọn nhẹ, hiệu lực hơn. Mỗi nghị quyết được thông qua hôm nay đều là nền móng cho một thời kỳ mới. Cần quyết liệt chuyển hóa chủ trương thành hành động thực chất”, ông Lê Trường Lưu khẳng định.