TP. Hồ Chí Minh hướng tới chính quyền thông minh, lấy người dân làm trung tâm trong kỷ nguyên số

Theo các chuyên gia, nền tảng cốt lõi của chính quyền thông minh là dữ liệu minh bạch, ra quyết định theo thời gian thực và cung cấp dịch vụ công số đa kênh. Để làm được điều này, TP. Hồ Chí Minh cần hệ thống dữ liệu đồng bộ, liên thông giữa các cấp, ngành, đảm bảo mọi quyết định điều hành đều dựa trên bằng chứng và có thể được giám sát, phản hồi tức thời. Mô hình quản lý cũng phải dịch chuyển từ hành chính truyền thống sang “chính quyền phục vụ”, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ thuận tiện hơn, mọi lúc – mọi nơi.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Mạnh Cường cho biết, sau hợp nhất, Thành phố mang tầm vóc siêu đô thị, đóng góp 23,5% GDP và 31% thu ngân sách quốc gia, giữ vai trò dẫn dắt vùng Đông Nam Bộ. Không gian phát triển được mở rộng tạo cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về tái thiết thể chế, quy hoạch và đổi mới mô hình quản trị. Trong giai đoạn chuyển mình, Thành phố phải vận hành bộ máy theo hướng thông minh để nâng cao chất lượng dịch vụ công, tăng cường liên kết vùng và củng cố niềm tin xã hội.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Mạnh Cường

Từ góc nhìn học thuật, Giáo sư Vũ Minh Khương (Trường Chính sách công Lý Quang Diệu – Đại học Quốc gia Singapore) cho rằng chính quyền thông minh cần được xây dựng trên ba tầng: thiết kế tổng thể (thượng nguồn), thể chế – tổ chức (trung nguồn) và thực thi (hạ nguồn). Ông nhấn mạnh phương châm “vì dân” là giá trị xuyên suốt, cùng với mô hình vận hành tổng lực và hợp tác rộng mở. Với tiềm lực học thuật và doanh nghiệp lớn, TP. Hồ Chí Minh có điều kiện để đi nhanh nếu thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác công – tư – cộng đồng.

Từ kinh nghiệm quốc tế, ông Sam Conroy – Chủ tịch AusCham Vietnam – cho biết hành trình xây dựng chính phủ thông minh tại Australia dựa trên ba trụ cột: thiết kế lấy người dân làm trung tâm, nền tảng số thống nhất và quyết định dựa trên dữ liệu. Đây không chỉ là quá trình nâng cấp kỹ thuật mà còn là thay đổi văn hóa quản trị, đòi hỏi sự tin cậy, minh bạch và hợp tác giữa nhà nước và doanh nghiệp.

Giáo sư Yuan Feng (Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc) chia sẻ thêm rằng nhiều thành phố ở Trung Quốc thành công nhờ hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp trong xây dựng nền tảng dùng chung, cùng với hệ thống quản lý tập trung về đô thị thông minh, giúp tối ưu nguồn lực và đảm bảo tính liên thông.

Tại TP. Hồ Chí Minh, bài toán dữ liệu vẫn là thách thức lớn. Bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số Thành phố, cho biết Thành phố đang phát triển ba nhóm dữ liệu trọng tâm gồm dữ liệu người dân, quản lý đô thị và doanh nghiệp để phục vụ công tác điều hành và cung cấp dịch vụ công. Tuy nhiên, việc liên thông và đồng bộ giữa hệ thống trung ương – địa phương còn gặp khó khăn, ảnh hưởng đến quá trình chia sẻ dữ liệu.

Các chuyên gia cũng nhìn nhận doanh nghiệp là trụ cột quan trọng trong thúc đẩy chính quyền thông minh, nhờ khả năng đổi mới nhanh và linh hoạt trong triển khai công nghệ. Song, cơ chế hợp tác công – tư cần được hoàn thiện, nhất là quy trình nghiệm thu, thanh toán và hỗ trợ sử dụng giải pháp. Cùng với đó, để khai thác dữ liệu hiệu quả và an toàn, Thành phố cần chính sách an ninh mạng mạnh mẽ hơn, trung tâm điều hành an ninh mạng tập trung và đội ngũ chuyên trách có năng lực cao.

Việc kiên trì lấy người dân làm trung tâm sẽ giúp TP. Hồ Chí Minh xây dựng mô hình chính quyền thông minh bền vững, minh bạch và thân thiện hơn, phù hợp với quy mô siêu đô thị và tầm nhìn phát triển trong giai đoạn mới.