Thách thức và cơ hội trong việc giải ngân dòng vốn xanh

Khơi dậy tiềm năng dòng vốn xanh tại Việt Nam

Bà Nguyễn Thị Thu Hà từ Đại học Kinh tế TP.HCM nhìn nhận, không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng ký cam kết thực hành các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG) với ngân hàng. Điều này đã tạo ra một bức tranh thiếu đồng bộ trong việc giải ngân vốn xanh.

Bà Hà cho rằng, việc thúc đẩy chuyển đổi xanh đòi hỏi một nguồn vốn đa dạng và linh hoạt, đặc biệt là để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trong bối cảnh các doanh nghiệp này thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận tài chính cho các dự án thân thiện với môi trường, việc cung cấp nguồn vốn để họ chuyển đổi sang sản xuất bền vững và ít phát thải là cực kỳ cần thiết. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển mà còn góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường.

Thách thức và cơ hội trong việc giải ngân dòng vốn xanh.

Bên cạnh việc hỗ trợ doanh nghiệp hiện tại, vốn xanh cũng có mục tiêu nuôi dưỡng các startup công nghệ khí hậu. Những công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực này cần nguồn vốn để phát triển sản phẩm và công nghệ mới, giúp giải quyết các vấn đề môi trường cấp bách. Đầu tư vào những doanh nghiệp trẻ này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn tạo ra những giải pháp sáng tạo cho các thách thức về khí hậu.

Như vậy, hai mục tiêu chính của vốn xanh không chỉ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững mà còn tạo cơ hội cho các công ty khởi nghiệp phát triển. Điều này sẽ giúp hình thành một hệ sinh thái kinh tế xanh, nơi mà việc bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế song hành cùng nhau, đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội.

Để thực hiện hai mục tiêu này, Ths. Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, dòng vốn cần đến từ nhiều nguồn khác nhau, không chỉ từ ngân hàng mà còn từ quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà tài trợ tổ chức, nhà đầu tư thiên thần và các tổ chức tài chính phát triển (DFI). Sự hợp tác giữa các nguồn vốn công và tư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro và thu hút đầu tư vào các dự án khí hậu.

Trong khi đó, ông Vũ Mạnh Hùng, Chủ tịch Tập đoàn Hùng Nhơn, cho hay, xu hướng chuyển đổi xanh trong lĩnh vực nông nghiệp, với mô hình kinh tế xanh không chỉ là hợp tác với các đối tác nước ngoài mà còn cần tầm nhìn dài hạn từ 10-20 năm. Các dự án hiện tại của Hùng Nhơn đã áp dụng công nghệ tiên tiến, từ quy trình chăn nuôi đến chế biến thực phẩm, đạt tiêu chuẩn quốc tế như ISO và Global GAP.

Với mục tiêu đạt doanh thu 2 tỷ USD vào năm 2030, Hùng Nhơn đang đi đầu trong việc sử dụng năng lượng sạch và giảm phát thải CO2. Ông nhấn mạnh rằng, sự phát triển bền vững không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn bảo vệ môi trường cho các thế hệ tương lai.

Thách thức và cơ hội đối với doanh nghiệp và ngân hàng

Để có thể tiếp cận vốn xanh, doanh nghiệp cần phải thể hiện rõ cam kết chuyển đổi xanh của mình. Ông Trần Hoài Phương, Giám đốc khối khách hàng doanh nghiệp của HDBank, cho biết, ngân hàng đang nỗ lực tìm kiếm những doanh nghiệp có tiềm năng phát triển bền vững. HDBank đã nhận được khoản tài trợ nửa tỷ USD từ các định chế tài chính nước ngoài để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh.

Tuy nhiên, ông Phương cũng nhấn mạnh rằng, không phải doanh nghiệp nào gắn mác "xanh" cũng thực sự đáp ứng tiêu chuẩn môi trường xã hội. Do đó, ngân hàng phải thận trọng trong việc thẩm định, và chỉ những doanh nghiệp cam kết thực hiện ESG mới được xem xét cho vay vốn xanh.

Ông Lê Đăng Khoa, Giám đốc Khối khách hàng doanh nghiệp của OCB, cũng chia sẻ rằng, phát triển tín dụng xanh là một hành trình dài cần sự phối hợp của nhiều bên. Ngân hàng cần chính sách rõ ràng từ phía cơ quan quản lý để dễ dàng ứng xử trong những tình huống cụ thể liên quan đến tài sản xanh. Đồng thời, doanh nghiệp cần hiểu rằng chuyển đổi xanh là một xu hướng tất yếu và cần có sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh của mình.

GS, TS Trần Ngọc Thơ cảnh báo rằng, hiện tại, luật pháp chưa đề cập đến các biện pháp bảo vệ rủi ro liên quan đến khí hậu. Nếu Quốc hội không có các quy định cụ thể trong Luật Ngân hàng Nhà nước về bảo đảm cho các "cú sốc" khí hậu, ngành ngân hàng khó có thể phát triển mạnh mẽ lĩnh vực tín dụng xanh.

TS Trần Du Lịch cũng nhận định, chỉ khi tín dụng xanh chiếm khoảng 30- 40% tổng dư nợ tín dụng, sự chuyển biến kinh tế xanh mới được đánh giá là thành công. Đó sẽ là chỉ báo quan trọng cho sự chuyển đổi xanh trong nền kinh tế.

Tóm lại, việc phát triển vốn xanh tại Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức nhưng cũng chứa đựng nhiều cơ hội. Doanh nghiệp cần chủ động chuyển đổi và cam kết thực hiện các tiêu chuẩn ESG, trong khi ngân hàng cần có những chính sách linh hoạt để hỗ trợ. Chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi để thúc đẩy tín dụng xanh. Chỉ có sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, chúng ta mới có thể hiện thực hóa giấc mơ về một nền kinh tế bền vững.