Thứ tư 02/07/2025 04:24
Hotline: 024.355.63.010
Kinh tế số

Tại sao Blue Origin không thể thống trị cuộc đua không gian?

18/10/2021 09:43
Mặc dù sở hữu đội ngũ kỹ sư hàng đầu thế giới cùng nguồn vốn dồi dào nhưng các vấn đề về an toàn và văn hóa làm việc độc hại trở thành rào cản đối với vị trí dẫn đầu của Blue Origin. Cuộc đua không gian của các tỷ phú chỉ là một tên gọi, trên thực tế
Nếu có công ty tên lửa nào được kỳ vọng sẽ đạt được trình độ thành tựu công nghệ tương đương với SpaceX thì đó chính là Blue Origin
Nếu có công ty tên lửa nào được kỳ vọng sẽ đạt được trình độ thành tựu công nghệ tương đương với SpaceX thì đó chính là Blue Origin. (Ảnh: Blue Origin)

Ngày nay, lĩnh vực không gian thương mại chứng kiến nhiều đổi mới hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử lĩnh vực dịch vụ vũ trụ. Relativity Space đang chế tạo tên lửa 3D đầu tiên trên thế giới và có kế hoạch chế tạo tên lửa trên sao Hỏa bằng robot. Virgin Orbit đưa các vệ tinh vào quỹ đạo bằng cách phóng một tên lửa từ bên dưới cánh của một máy bay phản lực. Mặt khác, Virgin Galactic đưa con người lên rìa không gian. RocketLab đã phát triển động cơ tên lửa đầu tiên được trang bị một máy bơm điện và đang cố gắng đưa lên không trung bằng một mạng lưới kết nối với máy bay trực thăng.

Nói về Space X, đây là công ty vũ trụ duy nhất đã gửi một tên lửa lên quỹ đạo và hạ cánh an toàn trở lại. Chỉ có SpaceX đã hạ cánh một tên lửa có kích thước bằng tòa nhà 15 tầng trên một con tàu bay không người lái ở giữa đại dương. Chỉ có SpaceX đã đưa cả phi hành gia Nasa và công dân lên Trạm Vũ trụ Quốc tế. Chỉ có SpaceX sản xuất hàng nghìn vệ tinh truyền thông mỗi năm. Chỉ SpaceX có tần suất phóng gần như hàng tuần nhằm tăng gấp đôi số lượng vệ tinh hoạt động trên quỹ đạo trong vòng chưa đầy hai năm. Cũng chỉ có SpaceX đang phóng nguyên mẫu của tên lửa lớn nhất và mạnh nhất từng được chế tạo, một con tàu khổng lồ có tên Starship chở con người lên mặt trăng.

Và sau đó là Blue Origin. Nếu có công ty tên lửa nào được kỳ vọng sẽ đạt được trình độ thành tựu công nghệ tương đương với SpaceX thì đó chính là công ty của Jeff Bezos thành lập vào năm 2000. Vào năm 2015, Blue Origin trở thành công ty đầu tiên đưa tên lửa lên tuyến Kármán, ranh giới không gian được quốc tế công nhận và hạ cánh một lần nữa, đánh dấu cột mốc quan trọng trong lịch sử khám phá không gian tư nhân.

Bezos thành lập Blue Origin với những mục tiêu có tầm nhìn xa. Lấy cảm hứng từ nhà tương lai học quá cố của Princeton Gerard K O'Neill, Bezos mơ ước chuyển ngành công nghiệp nặng ra khỏi Trái đất, đưa vào không gian để giảm phát thải khí nhà kính. Vị tỷ phú muốn đặt nền móng cho một nền kinh tế ngoài Trái đất, nơi hàng nghìn người sống và làm việc trong vũ trụ. Công ty của ông đang chế tạo một tên lửa mạnh ngang với tên lửa từng đưa các phi hành gia Apollo lên mặt trăng và hợp tác với các nhà thầu quốc phòng hàng đầu bao gồm Lockheed Martin, Northrop Grumman và Draper để phát triển một tàu đổ bộ có thể đưa con người trở lại bề mặt mặt trăng.

Không nghi ngờ gì khi Bezos có vô số tham vọng. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao người giàu thứ hai thế giới không thể thực hiện mục tiêu đặt ra ? Đầu năm nay, Nasa đã trao hợp đồng tàu đổ bộ mặt trăng cho SpaceX, để lại Blue Origin trong tình trạng chao đảo. Hiện, Blue Origin đệ đơn kiện chính phủ Hoa Kỳ xem xét lại hợp đồng đồng thời chứng kiến sự ra đi hàng loạt của các tài năng kỹ thuật, điều này sẽ khiến chuyến bay đầu tiên chậm 5 năm so với kế hoạch. Bezos thậm chí còn không có được vinh quang khi trở thành tỷ phú đầu tiên lái tên lửa do chính công ty của mình sản xuất vào vũ trụ. Chỉ hai tuần trước khi nhà sáng lập Amazon bay lên rìa không gian vào mùa hè năm nay, Richard Branson đã hoàn thành chuyến bay dưới quỹ đạo trong phi cơ riêng với Virgin Galactic.

Blue Origin sở hữu đội ngũ kỹ sư tên lửa hàng đầu thế giới cùng dòng vốn dồi dào. Jeff Bezos chi 1 tỷ đô la tiền túi mỗi năm để tài trợ cho công ty. Bằng mọi giá, Blue Origin đáng lẽ phải là công ty vũ trụ thành công nhất toàn cầu. "Blue Origin có tất cả các yếu tố để thành công và trở thành một thứ gì đó thực sự tuyệt vời", Ally Abrams, cựu giám đốc truyền thông của nhân viên Blue Origin, người gần đây đã viết một bài luận tố cáo nêu chi tiết về những lo ngại về an toàn và phân biệt giới tính tràn lan tại công ty. "Các kỹ sư thực sự tin vào điều đó và họ cố gắng từng ngày để biến điều đó thành hiện thực bất chấp sự can thiệp của lãnh đạo". Theo Abrams, những rắc rối của Blue Origin đến từ cả khía cạnh kỹ thuật và văn hóa.

Về mặt kỹ thuật, Abrams cho biết công ty đang phải đối mặt với vô số sai lầm. Những thách thức hình thành do kết quả của việc "đi tắt" và tập trung vào tốc độ làm suy yếu các yếu tố khác như động cơ khởi động. Abrams cho hay: "Kỹ thuật là vấn đề mà hầu hết các công ty đều gặp phải nhưng tại Blue Origin, quy mô vấn đề lớn hơn bất cứ công ty nào. Việc chuyển đổi từ một công ty R&D sang một công ty sản xuất đã thực sự thất bại". Abrams cho rằng thách thức ngày càng gia tăng là do Blue Origin ngày càng tập trung vào tốc độ trước áp lực bắt kịp đối thủ là SpaceX. Bà cho biết có thể thấy rõ sự thiếu kiên nhẫn của Bezos đối với tốc độ phát triển, cũng như "sự ghen tị" đối với những tỷ phú khác.

Tuy nhiên, có vẻ như Blue Origin bị ảnh hưởng nhiều hơn chỉ là vấn đề kỹ thuật. Abrams lập luận công ty là nơi các giám đốc điều hành thể hiện hành vi "không phù hợp" đối với phụ nữ và nơi "sự bất đồng chính kiến ​​luôn bị bóp nghẹt". Theo Abrams, văn hóa của Blue Origin bị "đục khoét" từ trên xuống dưới. Theo đó, giám đốc điều hành của Blue Origin, Bob Smith do Bezos dẫn dắt lên làm lãnh đạo vào năm 2017, đã nhiều lần ngó lơ những quan ngại của nhân viên về tính an toàn cũng như văn hóa làm việc tại công ty.

Bản tố cáo của Abrams được đồng ký bởi 20 nhân viên hiện tại và cựu nhân viên Blue Origin ẩn danh. Nhiều cáo buộc đã bị công ty phủ nhận. Một tuyên bố từ Blue Origin cho biết công ty đã sa thải Abrams vì "cảnh báo nhiều lần về các vấn đề liên quan đến quy định kiểm soát xuất khẩu của liên bang", rằng công ty không khoan nhượng đối với hành vi quấy rối hoặc phân biệt đối xử và họ tin rằng tên lửa New Shepard là "phương tiện vũ trụ an toàn nhất từ ​​trước đến nay được thiết kế hoặc xây dựng". Dù vậy, các nhân viên của Blue Origin vẫn tiếp tục lên tiếng. Đầu tuần này, một cuộc điều tra của Washington Post đã lặp lại các vấn đề mà Abrams nêu ra, vẽ ra bức tranh về một tổ chức mất lòng tin vào sự lãnh đạo, phân biệt giới tính và không đủ quan tâm đến sự an toàn của các phương tiện phóng tên lửa.

Nhìn về tương lai, câu hỏi đặt ra cho Blue Origin là liệu công ty có thể đại tu văn hóa để thực hiện sứ mệnh hay không. Nhiều nhà quan sát, bao gồm cả Abrams tỏ ra nghi ngờ, nhưng có lẽ một sự thay đổi sắp xảy ra khi đầu năm nay, Bezos đã từ chức giám đốc điều hành của Amazon và cam kết dành nhiều thời gian hơn để tập trung vào Blue Origin. Liệu Bezos có thể phục hồi nền văn hóa của công ty với tầm nhìn khám phá không gian sẽ do thời gian trả lời.

TL (theo The Guardian)

Tin bài khác
Bảng giá điện thoại Xiaomi tháng 7/2025: Giảm nhẹ nhiều mẫu, ưu đãi hấp dẫn giữa năm

Bảng giá điện thoại Xiaomi tháng 7/2025: Giảm nhẹ nhiều mẫu, ưu đãi hấp dẫn giữa năm

Cập nhật bảng giá điện thoại Xiaomi tháng 7/2025 với nhiều mẫu giảm nhẹ, từ dòng giá rẻ đến cao cấp, cấu hình mạnh, giá cạnh tranh dịp giữa năm.
BSB Nanotech ra mắt toàn cầu sản phẩm từ trấu được ứng dụng trong ngành sơn và chất phủ

BSB Nanotech ra mắt toàn cầu sản phẩm từ trấu được ứng dụng trong ngành sơn và chất phủ

Trong khuôn khổ triển lãm Coatings Expo Vietnam 2025, Công ty Cổ phần Công nghệ Nano BSB (BSB Nanotech) đã chính thức ra mắt toàn cầu bộ sản phẩm BY-O-COAT – dòng vật liệu Silica cao cấp được chiết xuất từ trấu, đánh dấu bước đột phá của Việt Nam trên bản đồ công nghệ vật liệu mới từ phụ phẩm nông nghiệp.
AI đang đảm nhận thay con người đến 50% công việc

AI đang đảm nhận thay con người đến 50% công việc

Ông Marc Benioff - CEO Salesforce gọi đây là "cuộc cách mạng lao động kỹ thuật số", nơi AI không còn là công cụ, mà trở thành một phần chính thức trong lực lượng lao động.
Những điểm đột phá mới trong Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo

Những điểm đột phá mới trong Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo

Luật Khoa học và Đổi mới sáng tạo 2025 chính thức được thông qua, trong đó tập trung vào phát triển hạ tầng, khuyến khích mạo hiểm, khoán chi linh hoạt và miễn trừ trách nhiệm khi chấp nhận rủi ro.
Galaxy S25 Edge giảm giá lên đến 5 triệu đồng chỉ sau 1 tháng

Galaxy S25 Edge giảm giá lên đến 5 triệu đồng chỉ sau 1 tháng

Galaxy S25 Edge gây chú ý với thiết kế siêu mỏng 5,8 mm nhưng giảm giá mạnh sau 1 tháng, làm dấy lên nhiều lo ngại về chiến lược của Samsung.
Thách thức lớn nhất của AI không phải công nghệ, mà là con người

Thách thức lớn nhất của AI không phải công nghệ, mà là con người

CEO Microsoft nhận định, việc triển khai AI không khó bằng thay đổi cách con người làm việc, yếu tố then chốt quyết định hiệu quả ứng dụng công nghệ mới.
Zhipu AI: “Kỳ lân AI” Trung Quốc khiến OpenAI phải chú ý

Zhipu AI: “Kỳ lân AI” Trung Quốc khiến OpenAI phải chú ý

OpenAI cảnh báo về sự trỗi dậy của Zhipu AI, “kỳ lân trí tuệ nhân tạo” Trung Quốc đang mở rộng ra Đông Nam Á và có quan hệ chặt chẽ với chính phủ Bắc Kinh.
TikTok, Shopee, Lazada sẽ phải lưu dữ liệu livestream tối thiểu 3 năm

TikTok, Shopee, Lazada sẽ phải lưu dữ liệu livestream tối thiểu 3 năm

Luật Thương mại điện tử sửa đổi siết chặt hoạt động bán hàng online, yêu cầu minh bạch thông tin, kiểm soát livestream và xử lý vi phạm của KOL, nền tảng.
Động lực gì thúc đẩy mua sắm trực tuyến ở Trung Quốc tăng vọt ?

Động lực gì thúc đẩy mua sắm trực tuyến ở Trung Quốc tăng vọt ?

Lễ hội mua sắm 618 đã giúp Trung Quốc thúc đẩy tiêu dùng nhờ AI và trợ cấp, song vẫn đối mặt thách thức giảm phát, bất động sản trì trệ và việc làm bấp bênh.
Tiktok vẫn duy trì sức hút với người dùng Mỹ bắt chấp lệnh cấm

Tiktok vẫn duy trì sức hút với người dùng Mỹ bắt chấp lệnh cấm

TikTok vượt qua nguy cơ bị cấm tại Mỹ, mở rộng thương mại điện tử, định hình hệ sinh thái tiêu dùng, hướng đến trở thành siêu ứng dụng toàn cầu.
Samsung đổi chiến lược: Galaxy AI có thể trở thành dịch vụ trả phí

Samsung đổi chiến lược: Galaxy AI có thể trở thành dịch vụ trả phí

Samsung có thể công bố mô hình tính phí Galaxy AI tại sự kiện Unpacked tháng 7, khi thời hạn miễn phí dịch vụ này sắp kết thúc vào cuối năm 2025.
Sinh viên trường quốc tế làm loạt game thần tốc chỉ trong 48 giờ

Sinh viên trường quốc tế làm loạt game thần tốc chỉ trong 48 giờ

Các sản phẩm game do sinh viên Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) phát triển trong chuỗi sự kiện thường niên Game Jam và Games Nexus đã thu hút sự chú ý đặc biệt với chất lượng hoàn thiện vượt mong đợi.
Galaxy Z Fold7, Flip7 và G Fold sẽ lộ diện tại Unpacked 2025 vào ngày 9/7

Galaxy Z Fold7, Flip7 và G Fold sẽ lộ diện tại Unpacked 2025 vào ngày 9/7

Samsung sẽ tổ chức Galaxy Unpacked 2025 vào ngày 9/7, ra mắt Z Fold7, Z Flip7, Flip7 FE và Galaxy G Fold cùng hệ sinh thái Galaxy AI thế hệ mới.
Sau TikTok và DeepSeek, WhatsApp bị cấm khỏi thiết bị chính phủ Mỹ

Sau TikTok và DeepSeek, WhatsApp bị cấm khỏi thiết bị chính phủ Mỹ

Hạ viện Mỹ vừa ban hành lệnh cấm WhatsApp vì lo ngại bảo mật, tiếp nối TikTok và DeepSeek. Trong khi Meta phản đối, giới chức Mỹ khuyến nghị dùng ứng dụng thay thế.
iPhone 17 Pro sẽ có thêm một số nâng cấp đặc biệt

iPhone 17 Pro sẽ có thêm một số nâng cấp đặc biệt

iPhone 17 Pro và Pro Max hứa hẹn nâng cấp lớn với tản nhiệt buồng hơi, RAM 12GB, camera 24MP và thiết kế nhẹ hơn, dự kiến ra mắt mùa thu 2025.