Tuy nhiên, việc phát triển NOXH trên địa bàn tỉnh những năm qua chưa đáp ứng nhu cầu của các đối tượng này. Trong khi đó, việc xúc tiến đầu tư phát triển NƠXH còn chậm do các thủ tục kéo dài, lợi nhuận thấp khiến cho các doanh nghiệp không mặn mà đến loại hình nhà ở này.
Vậy đâu là điểm nghẽn…
Được biết, Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021 - 2030 đã được HĐND tỉnh thông qua tại Nghị quyết số 51 và UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2293 ngày 11.8.2021, trong đó quỹ đất phát triển NƠXH, nhà công nhân khoảng 360ha.
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng Quảng Nam cho biết, hiện nay, đa số dự án NƠXH trên địa bàn Quảng Nam vẫn đang thực hiện thủ tục đầu tư, xây dựng, hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Nam chỉ có duy nhất một dự án khu nhà ở công nhân của Công ty Panko tại thành phố Tam Kỳ, diện tích khoảng 5,1 ha, tổng vốn đầu tư khoảng 10 triệu USD, đã hoàn thành giai đoạn 1 và đưa vào sử dụng từ năm 2017 với 200 căn phục vụ nhu cầu cầu ở chỗ ở cho khoảng 2.000 công nhân tại Khu công nghiệp Tam Thăng.
Theo UBND tỉnh Quảng Nam, hiện nay việc phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn gặp một số tồn tại, khó khăn. Theo đó, người dân luôn muốn sở hữu tài sản riêng về đất đai lâu dài; trong khi đó giá một lô đất ven đô thời điểm hiện nay giá khoảng dưới 1 tỷ đồng, so với giá một căn hộ nhà ở xã hội tại trung tâm khoảng 500-600 triệu đồng thì người dân muốn sở hữu đất nền. Các đối tượng có thu nhập thấp hướng lựa chọn đến các nhà ở, đất ở thương mại giá rẻ…
Bên cạnh đó, do đặc tính sở hữu, thói quen văn hóa của người dân địa phương là muốn sở hữu tài sản riêng về đất đai lâu dài (của để dành cho con cháu). Trong khi đó, giá một lô đất ven đô, khoảng cách 4 - 5km, thời điểm hiện nay khoảng 1 tỷ đồng tại các khu dân cư tại những khu vực ven thành phố Tam Kỳ giá phê duyệt từ 3 - 5 triệu đồng/m2). Nhưng so với giá một căn hộ chung cư NƠXH tại khu trung tâm có giá khoảng 500 - 600 triệu đồng thì người dân muốn sở hữu đất nền và tích lũy xây nhà.
Hơn nữa, người dân muốn được tự do lựa chọn quy mô, vị trí khi mua nhà ở thương mại để thuận lợi hơn trong thụ hưởng các tiện ích xã hội và các nhu cầu sinh hoạt (nhà trẻ, bệnh viện, chợ, khu thể thao...) hơn là bó buộc tại một vị trí dự án. Do vậy, các đối tượng có thu nhập thấp hướng đến các nhà ở, đất ở thương mại giá rẻ. Trong khi đó, việc xúc tiến đầu tư phát triển NƠXH, lựa chọn chủ đầu tư vẫn phải thực hiện theo quy trình của Luật Đấu thầu dẫn đến thủ tục kéo dài thời gian và chi phí cho nhà đầu tư khiến các doanh nghiệp chưa mặn mà với loại hình này.
Đơn cử như tại TP.Tam Kỳ, giai đoạn 2021 - 2030, Tam Kỳ có 28 dự án phát triển nhà ở, trong đó năm 2021, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương nghiên cứu 5 dự án NƠXH nhưng nay vẫn chưa triển khai được.
Cần tháo điểm nghẽn để phát triển nhà ở xã hội
Cũng theo UBND tỉnh Quảng Nam Đề án phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từng bước đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh, để triển khai thực hiện chương trình này. Thời gian qua, lãnh đạo tỉnh đã bố trí quỹ đất và đề xuất danh mục thực hiện các dự án; dành quỹ đất phát triển nhà ở xã hội trong các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án khu đô thị có nhà ở.
Trong thời gian qua, nhiều chính sách phát triển nhà ở xã hội đã được các cấp, bộ ngành Trung ương và địa phương ban hành, việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của và người dân. Tuy nhiên, việc thu hút các dự án về nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh vẫn còn hạn chế nhất định. Ngoài ra, nhà đầu tư thường quan tâm đến dự án nhà ở thương mại, ít quan tâm loại hình dự án nhà ở xã hội, vì thủ tục kéo dài nhưng lợi nhuận thấp; nhiều vướng mắc khác trong tiếp cận, thủ tục đầu tư. Đặc biệt chính sách dành cho các đối tượng được hưởng để mua, thuê nhà ở xã hội vẫn chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu của các đối tượng này.
Chưa hết, các đối tượng đáp ứng điều kiện mua nhà ở xã hội thì có xu hướng lựa chọn đến các nhà ở, đất ở thương mại giá cả phù hợp với khả năng nhưng không quá xa trung tâm đô thị. Đồng thời, hiện nay trên địa bàn, các nhà đầu tư thường quan tâm đến dự án nhà ở thương mại, ít quan tâm loại hình dự án nhà ở xã hội do thủ tục kéo dài nhưng lợi nhuận thấp.
Bên cạnh đó, một số loại hình nhà ở khác được triển khai trên địa bàn tỉnh cũng tác động tích cực đến phát triển chính sách về nhà ở xã hội, như Đề án hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng là hộ nghèo, cho người có công cách mạng…
Cùng với đó, các dự án nhà ở thương mại đã giải quyết một phần nhu cầu nhà ở cho các đối tượng xã hội, chỉnh trang đô thị và nâng cao diện mạo nông thôn, góp phần phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đô thị, giảm giá thành đất nền khai thác.
Đặc thù, tại tỉnh Quảng Nam, mức độ đô thị hóa trung bình trên địa bàn chỉ gần 30% còn thấp so với các thành phố lớn; nhu cầu người dân luôn muốn sở hữu tài sản riêng về đất đai, ổn định lâu dài. Tâm lý người dân muốn được tự do lựa chọn quy mô, vị trí khi mua dự án nhà ở thương mại để thuận lợi hơn trong thụ hưởng các tiện ích xã hội và các nhu cầu sinh hoạt, hơn là bó buộc tại một vị trí dự án (do các dịch vụ tiện ích xã hội chưa phát triển đồng đều).
Để góp phần phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam cũng đã đề xuất, kiến nghị một số nội dung về quy định pháp luật; công tác quản lý nhà nước; vai trò lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Cần tháo điểm nghẽn để phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh sắp tới để đáp ứng nhu cầu thực tế của người công nhân cũng như những người dân khó khăn về nhà ở.
Trọng Tâm
