Quan ngại tình trạng cung vượt cầu với thị trường phân bón

Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Việt Nam đã tự chủ trong việc sản xuất các loại phân bón chính như Urê, phân lân, và NPK. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu hoàn toàn phân Kali do không có quặng Potash để tự sản xuất. Hiện tại, tổng công suất sản xuất phân bón trong nước đã vượt xa nhu cầu tiêu thụ hàng năm, khiến nhiều doanh nghiệp trong ngành phân bón bắt đầu hướng tới việc xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế.

Theo phân tích ngành phân bón do Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) công bố, cơ hội tăng trưởng xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ phụ thuộc vào sự gia tăng tự nhiên của nhu cầu toàn cầu, mà còn nằm ở khả năng giành thị phần từ các quốc gia khác. Dự báo của Hiệp hội Phân bón Thế giới (IFA) cho thấy, trong giai đoạn 2024-2028, tổng cung phân bón trên thế giới dự kiến sẽ vượt tổng cầu đối với nhiều loại sản phẩm.

Quan ngại tình trạng cung vượt cầu với thị trường phân bón.

Về phân Urê, tổng công suất toàn cầu được dự báo sẽ đạt 165,9 triệu tấn vào năm 2024 và tiếp tục tăng lên 177,8 triệu tấn vào năm 2028, tương đương mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 1,5%. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ phân Urê trong cùng giai đoạn chỉ dự kiến tăng 6%, dẫn đến tình trạng dư cung. Số liệu cụ thể cho thấy, nguồn cung phân Urê có thể dư thừa khoảng 3,6 triệu tấn vào năm 2024 và tăng lên 5,1 triệu tấn vào năm 2028.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra với phân Photpho. Tổng công suất sản xuất phân Photpho được dự đoán sẽ tăng từ 54,3 triệu tấn trong năm 2023 lên 60,3 triệu tấn vào năm 2028, tương đương mức tăng 11%. Trong khi đó, nhu cầu sử dụng phân Photpho chỉ dự kiến tăng 8%, khiến lượng dư cung vào năm 2028 lên tới 14% tổng công suất.

Phân Kali cũng không ngoại lệ. Tổng công suất phân Kali toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 52,1 triệu tấn lên 58,9 triệu tấn vào năm 2028, với mức tăng chủ yếu từ các nhà cung cấp lớn như Nga và Belarus. Tuy nhiên, nhu cầu chỉ tăng 10%, dẫn đến lượng dư cung phân Kali dự kiến sẽ đạt 9,1 triệu tấn vào năm 2028, so với 8,6 triệu tấn vào năm 2023.

Dự báo cho năm 2024, tổng nhu cầu đối với phân N (đạm), P (lân), và K (Kali) sẽ đạt 203,7 triệu tấn, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Nhu cầu tiêu thụ cụ thể cho từng loại phân bón cũng tăng, với phân đạm dự kiến đạt 115,6 triệu tấn (+1,9%), phân lân 48 triệu tấn (+3,2%), và phân Kali 40 triệu tấn (+5,5%).

Mặc dù cơ hội xuất khẩu đang mở rộng, nhưng các doanh nghiệp phân bón của Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những khó khăn lớn là chi phí sản xuất phân Urê của Việt Nam hiện đang cao hơn so với nhiều quốc gia sản xuất lớn như Nga, Ai Cập, và Trung Quốc. Điều này khiến Việt Nam gặp khó khăn trong việc cạnh tranh về giá cả và giành thị phần trên thị trường quốc tế.

Việc tăng cường xuất khẩu phân bón là chiến lược quan trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh cung vượt cầu toàn cầu. Tuy nhiên, để thành công, các doanh nghiệp cần tiếp tục cải thiện hiệu quả sản xuất và tìm kiếm các cơ hội thị trường phù hợp nhằm vượt qua thách thức về chi phí và cạnh tranh quốc tế.