| Bài liên quan |
| Hiệp hội Lương thực Việt Nam dự báo xuất khẩu gạo trong năm 2021 sẽ tiếp tục khởi sắc |
| Hiệp hội Lương thực VFA kiến nghị quy định giá sàn xuất khẩu gạo |
Quyết định tạm ngưng nhập khẩu được Tổng thống Philippines phê duyệt, với mục tiêu bảo vệ ngành sản xuất lúa gạo trong nước trước sức ép giá giảm sâu. Trong tháng 7/2025, giá gạo tại thị trường này đã giảm gần 16% so với cùng kỳ năm ngoái, nguyên nhân chủ yếu do mức thuế nhập khẩu thấp đã khiến lượng gạo ngoại tăng mạnh, gây áp lực cho nông dân nội địa.
Bộ trưởng Nông nghiệp Philippines cho biết, chỉ trong 7 tháng đầu năm, nước này đã nhập 2,44 triệu tấn gạo, trong đó Việt Nam chiếm tới 1,876 triệu tấn – tương đương gần 77% thị phần. Cùng với sản lượng lúa hai vụ đạt 9,08 triệu tấn và tồn kho kỷ lục 2,8 triệu tấn tính đến 1/7/2025 (tăng 27% so với cùng kỳ 2024), thời điểm hiện tại lại trùng với vụ thu hoạch cao điểm trong nước, nên việc tạm dừng nhập khẩu là bước đi được cho là nhằm “chặn” đà rớt giá tại thị trường nội địa.
 |
| Philippines tạm dừng nhập khẩu gạo, Hiệp hội Lương thực Việt Nam gửi kiến nghị |
Thông tin về lệnh tạm dừng ngay lập tức tác động đến thị trường gạo châu Á. Các nhà nhập khẩu Philippines đã đẩy mạnh mua hàng trong tháng 8 để dự trữ, khiến giá gạo Việt Nam bật tăng. Giá gạo 5% tấm hiện đạt 391 USD/tấn – mức cao nhất khu vực, vượt Ấn Độ 11 USD và cao hơn cả Thái Lan, Pakistan. Gạo thơm cũng tăng 10 – 15 USD/tấn, lên 505 – 510 USD/tấn, dự kiến còn tăng thêm trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, về lâu dài, tác động tiêu cực có thể lấn át lợi ích trước mắt. Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Đỗ Hà Nam nhận định: “Philippines chiếm khoảng 40 – 45% kim ngạch xuất khẩu gạo hàng năm của Việt Nam. Việc tạm ngừng nhập khẩu sẽ làm đình trệ các hợp đồng đã ký, tăng tồn kho, tạo áp lực thanh khoản cho doanh nghiệp và gây ảnh hưởng trực tiếp tới thu nhập của nông dân.”
Một số doanh nghiệp cho biết nhiều hợp đồng ký trong tháng 8 chưa kịp giao hàng, sẽ phải tạm dừng ít nhất hai tháng. Trong khi đó, từ 1/7, gạo xuất khẩu đã phải chịu thêm thuế VAT 5% theo luật mới, khiến gánh nặng vốn lưu động càng lớn.
Trước nguy cơ này, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đề xuất Nhà nước triển khai gói hỗ trợ tín dụng lãi suất thấp, gia hạn nợ, đồng thời tạo điều kiện để doanh nghiệp trữ hàng chờ xuất khẩu khi lệnh cấm kết thúc, tránh tình trạng bán tháo.
Hiệp hội cũng đã gửi văn bản kiến nghị Bộ Công Thương làm việc với Bộ Nông nghiệp Philippines, đề nghị hướng dẫn cụ thể về chủng loại gạo bị áp dụng lệnh tạm dừng, trên cơ sở Biên bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo song phương (ký ngày 30/1/2024, hiệu lực đến 31/12/2028), nhằm duy trì một phần xuất khẩu trong thời gian hạn chế.
