Người tạo ra cả thế giới trong tay bằng quả địa cầu

Cùng với lực lượng lao động gồm 20 người, Peter Bellerby chế tạo các quả địa cầu, chủ yếu là Trái đất nhưng cũng có cả Mặt trăng và Sao Hỏa.

Nhưng đây không phải là những quả địa cầu được sản xuất hàng loạt mà bạn có thể tìm thấy trong lớp học hay thư viện - đây là những tác phẩm nghệ thuật thủ công có đường kính từ 12cm đến hơn một mét.

Giá khởi điểm khoảng 1.200 bảng Anh (1.462 USD) và có thể lên tới hơn 70.000 bảng Anh cho một quả địa cầu đặt làm riêng cao 2 mét và được hoàn thiện theo các thông số kỹ thuật chính xác của khách hàng. Hiện tại, công ty của Bellerby bán khoảng 500 quả địa cầu mỗi năm, với hầu hết khách hàng ở Hoa Kỳ hoặc các nước Mena. Vào ngày phóng viên tờ The National đến thăm xưởng, một loạt các quả cầu được chế tạo tỉ mỉ đã được xếp hàng chờ giao hàng cho khách hàng ở UAE.

“Một số cực kỳ cụ thể,” Bellerby nói với phóng viên khi được hỏi khách hàng của ông muốn gì. “Hầu hết mọi người đến với kích thước mà họ tưởng tượng – họ tưởng tượng có một quả địa cầu đứng hoặc một quả địa cầu để bàn.

“Sau đó, chúng tôi sẽ xem xét kích thước và họ có thể về nhà và tìm một quả bóng yoga lớn để giữ trong không gian nơi nó sẽ ở, để họ có thể hình dung được kích thước của địa cầu.

“Chúng tôi có thể giúp khách hàng hình dung ra điều họ muốn. Ở đây chúng tôi có những họa sĩ minh họa tuyệt vời, những người sẽ minh họa những thứ mà họ muốn miêu tả trên quả địa cầu. Nhưng thông thường, mọi người có ý tưởng về những thứ họ muốn và chúng tôi sẽ giúp họ đạt được điều đó.

“Chúng tôi sẽ thực hiện một bản kết xuất 3D đầy đủ và gửi cho họ để họ có thể biết chính xác nó sẽ diễn ra như thế nào.”

Món quà sinh nhật

Trong cuốn sách The Globemakers: The Curious Story of an Ancient Craft , Bellerby nói "mọi người bị mê hoặc bởi ý tưởng tái tạo hành tinh của chúng ta vì nhiều lý do, nhưng có lẽ hấp dẫn nhất là vì không có gì giống như một quả địa cầu khiến chúng ta thực sự phải suy nghĩ về vị trí của chúng ta trong vũ trụ".

Cuốn sách không chỉ đề cập đến hành trình trở thành nhà sản xuất địa cầu của chính ông mà còn kể về nguồn gốc của nghề thủ công này, từ người Hy Lạp cổ đại và những người tiền nhiệm của họ, những người lần đầu tiên phát hiện ra Trái đất là một hình cầu, cho đến Erdapfel của Martin Behaim (nghĩa đen là "Quả táo đất" bằng tiếng Đức), quả địa cầu tồn tại lâu đời nhất trên thế giới được tạo ra ở Nuremberg trong khoảng thời gian từ 1492 đến 1494 và xa hơn cho đến thời kỳ Phục hưng của thế kỷ 17 và 18 khi việc chế tạo quả địa cầu đang ở đỉnh cao.

Kể từ đó, việc chế tạo quả địa cầu theo yêu cầu riêng đã không còn nữa và những quả địa cầu đơn giản được biết đến nhiều hơn như một công cụ giáo dục trong lớp học hơn là tác phẩm nghệ thuật.

Vì vậy, khi Bellerby muốn mua một quả địa cầu làm quà nhân dịp sinh nhật lần thứ 80 của cha mình, ông đã phát hiện ra một khoảng trống nơi nghệ thuật trùng lặp với bản đồ học.

Ông nói: "Tôi đến các cửa hàng bán bản đồ và họ có những quả địa cầu dành cho trường học, rất tiện dụng. Họ thực sự không có nhiều sự lựa chọn về những quả địa cầu mang tính thẩm mỹ" .

"Tôi đã đến các nhà đấu giá và họ có một số quả cầu đẹp với giá khoảng 10.000 bảng Anh, nhưng mỗi quả cầu đều cần được phục hồi. Việc phục hồi các quả cầu rất, rất tốn kém và ngay cả khi được khôi phục, nó vẫn ở trong tình trạng khó khăn, bởi vì điều tồi tệ nhất là vấn đề của quả địa cầu là bạn không bao giờ có thể vào bên trong một khi nó đã được tạo thành."

Vì vậy, con đường duy nhất còn lại cho ông để theo đuổi món quà của cha mình là tự mình chế tạo nó. Điều này hóa ra không phải là một kỳ công tầm thường, vì ông có rất ít kinh nghiệm quý giá trong việc chế tạo quả địa cầu và mặc dù đã thu thập được nhiều bí quyết về cơ khí khi còn trẻ, nhưng Bellerby đã từng làm việc trong lĩnh vực truyền hình, quản lý hộp đêm và phát triển bất động sản.

“Ban đầu tôi phải tạo ra hàng trăm quả địa cầu để tìm ra cách đặt một mảnh giấy phẳng lên một quả cầu. Đó là việc phải mất nhiều thời gian mới tập được – bạn không thể ép buộc được. Tôi phải tập lại cách di chuyển của mình. Tôi bắt đầu tập yoga để chuyển động chậm lại. Vì vậy, đôi khi tôi thực sự di chuyển khá chậm khi thể hiện bản thân, bởi vì khi bạn sử dụng những dải giấy mỏng mà bạn đang làm ướt, chúng cực kỳ mỏng manh.

Một quả địa cầu sẽ có từ 12 đến 48 (gấp bội của 12) lỗ trên bề mặt, mỗi lỗ phải được đặt với độ chính xác tuyệt đối để thứ về cơ bản là một bản đồ phẳng trở thành một quả địa cầu hình cầu.

Tôi đã phải thất bại nhiều lần nhưng tôi muốn vượt xa hơn mức cần thiết để tạo ra thứ mà tôi cảm thấy thoải mái.

Mặc dù quả địa cầu đầu tiên tôi tạo ra trông khá đẹp nhưng tôi biết nó có những nhược điểm lớn mà tôi cần phải cải thiện. Vì vậy, tôi phải đi trước nhiều bước hơn nữa để đạt được mục tiêu mong muốn để chắc chắn rằng điều tôi đạt được là phương pháp tốt nhất.”, Bellerby chia sẻ.

Khi bắt đầu làm quả địa cầu cho cha mình, Bellerby nghĩ rằng sẽ mất khoảng ba tháng và tốn 3.000 bảng Anh, sau đó ông có thể quay lại công việc bình thường của mình.

“Tôi đã mất hai năm và tiêu tốn từ 100.000 đến 200.000 bảng Anh để tạo ra quả địa cầu đầu tiên đó,” Bellerby nhớ lại, và cuối cùng số tiền đó không thuộc về cha anh - ông đã nhận được quả địa cầu thứ ba, ba năm sau đó.

Chi phí

Lý do khiến Bellerby "vượt quá ngân sách một cách đáng kể" trong vòng ba tháng đầu tiên là sự kết hợp giữa quá trình học tập và nỗi ám ảnh về sự hoàn hảo.

“Nói một cách đơn giản, có một lý do rất thuyết phục tại sao hầu hết các tòa nhà đều có mặt thẳng và tại sao hầu hết các tòa nhà không có góc cong hoặc góc ghép. Đó là bởi vì biên độ sai sót của bạn nhỏ hơn rất nhiều. Nếu có sự cố xảy ra, bạn chỉ cần bắt đầu lại, trong khi nếu có sự cố xảy ra với tòa nhà có mặt phẳng, bạn có thể cho phép điều đó xảy ra. Một khi bạn đã ở trên một cấu trúc cong, mọi thứ sẽ được nhân lên. Tôi đã ủy quyền cho mọi người làm khuôn cho tôi, để tôi có thể làm thạch cao cho các khuôn mẫu ở Paris. Ngay khi bạn đề cập đến các đường cong, gần như chẳng có gì xuất hiện trên đó cả.", Bellerby cho biết.

Nhưng nhu cầu mọi thứ phải hoàn hảo tuyệt đối vẫn được áp dụng rất nhiều trong xưởng 15 năm sau. Không có quả cầu nào rời khỏi studio nếu nó không hoàn hảo.

Biên giới

Việc lập bản đồ luôn là một chủ đề gây tranh cãi và các chính trị gia từ lâu đã cố gắng tạo ra bản đồ theo cách riêng của họ. Có những tranh chấp biên giới, yêu sách lãnh thổ và quy ước đặt tên đã xảy ra trong nhiều thế kỷ.

Điều này có nghĩa là Bellerby phải vừa là nhà sáng tạo vừa là nhà ngoại giao, và vì công ty của ông vận chuyển quả địa cầu đi khắp thế giới nên họ phải đảm bảo rằng mình sẽ được phép nhập cảnh vào một số quốc gia nhất định và không xúc phạm đến những vấn đề nhạy cảm về chính trị.

“Trung Quốc sẽ không cho phép chúng tôi đánh dấu Đài Loan. Vì vậy, chúng tôi phải đánh dấu Đài Loan là Đài Bắc Trung Hoa. Chúng tôi phải đảm bảo rằng biên giới Ấn Độ/Pakistan được tạo chính xác, nếu không nó sẽ không được hải quan Ấn Độ thông qua. Việc này phải được thực hiện rất, rất cẩn thận. Có một số tình huống mà chúng tôi chỉ nói ‘không, chúng tôi sẽ không làm điều đó’. Nếu ai đó có động cơ đúng đắn đằng sau điều gì đó thì không sao cả, nhưng nếu đó là để đưa ra quan điểm chính trị thì tôi không nghĩ điều đó ổn.”, Bellerby chia sẻ.

Bản thân các quả cầu phải cực kỳ chắc chắn nhưng đủ nhẹ để có thể vận chuyển hiệu quả. Vì vậy, trong khi những quả cầu nhỏ hơn là chất rắn thì những quả cầu lớn có lớp vỏ 4-5 mm được làm từ sợi thủy tinh hoặc nhựa gia cố bằng thủy tinh (GRP).

“Cuối cùng, chúng tôi đang tạo ra một tác phẩm nghệ thuật. Không chỉ vậy, chúng tôi còn tạo ra một tác phẩm nghệ thuật mà chúng tôi luôn khuyến khích mọi người tương tác. Đó gần như là một điều điên rồ – bạn sẽ không bao giờ vẽ một bức tranh đẹp và bảo khách hàng của mình lướt ngón tay qua nó mỗi ngày cho đến khi nó phai đi. Vì vậy, trước tiên, chúng tôi tạo ra mọi thứ cực kỳ mạnh mẽ. Chúng tôi thiết kế cẩn thận mọi thứ"

Phục vụ nhu cầu của khách hàng là ưu tiên hàng đầu. Thông thường, khách hàng sẽ muốn quả địa cầu kể một câu chuyện cá nhân, câu chuyện gia đình.

Bellerby nói: “Chúng tôi sẽ thêm bao nhiêu chi tiết về cuộc sống của khách hàng tùy thích. Chúng tôi có thể thêm vào các hình ảnh minh họa, chúng tôi có thể thêm những thứ khác nhau đại diện cho cuộc sống của họ. Khi mọi người bước vào studio và nhìn thấy những quả địa cầu khác cũng như xem những khả năng nào có thể xảy ra, thì đó là lúc họ bắt tay vào thực hiện. Vì vậy, chúng tôi có những người mất nhiều năm để xác nhận tất cả các chỉnh sửa khác nhau mà họ muốn trên toàn cầu. Đôi khi, chỉ là họ sắp có một chuyến đi tuyệt vời trong một năm rưỡi nữa và họ muốn đợi cho đến khi hoàn thành chuyến đi đó để có thể đưa nó ra toàn cầu. Đó như là một thế giới của những khả năng."

Tăng trưởng

Kinh doanh cũng đang bùng nổ. Sáu năm trước, công ty đã mở rộng để đối phó với tình trạng sổ đặt hàng ngày càng tăng và danh sách chờ hiện nay kéo dài từ 4 đến 18 tháng, tùy thuộc vào thế giới và đơn hàng.

Nhưng hiện tại, Bellerby cảm thấy thoải mái khi cho phép công ty phát triển một cách tự nhiên. Cho rằng phải mất ít nhất một năm để đào tạo một người nào đó về quy trình sản xuất phức tạp, việc mở rộng nhanh chóng là điều không thể và cũng không phải là lý tưởng.

Thêm vào đó, có một nét độc đáo về mỗi quả cầu Bellerby có thể bị mất đi nếu nhóm nghệ sĩ và nghệ nhân gắn bó chặt chẽ này phát triển thành một hoạt động công nghiệp, dựa trên nhà máy lớn hơn nhiều.

“Mọi thứ chúng tôi làm ở đây đều đi vòng quanh studio và làm việc với một nhà sản xuất khác, một họa sĩ khác hoặc một thợ mộc khác. Mọi người đều biết tên của khách hàng, bởi vì mỗi quả địa cầu đều được biết đến bằng tên của khách hàng.

"Tôi luôn muốn giữ bản chất riêng biệt đó của những gì chúng tôi làm.", Bellerby khẳng định.

Anh Thơ t/h