Một doanh nghiệp bán gas bị giám đốc "rút ruột", ký kết cho nhiều bên vay không lấy lãi

Mới đây, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) công bố quyết định hủy bỏ niêm yết bắt buộc đối với toàn bộ 18,87 triệu cổ phiếu PCG của CTCP Đầu tư Phát triển Gas Đô thị (PV Gas City), chấm dứt 15 năm doanh nghiệp có mặt trên sàn. Nguyên nhân huỷ niêm yết là tổ chức kiểm toán từ chối cho ý kiến đối với báo cáo tài chính năm 2024.

PV Gas City được thành lập năm 2007, Công ty này chuyên hoạt động trong lĩnh vực phân phối sản phẩm khí gas cho thị trường nội địa. Doanh nghiệp này từng được kỳ vọng phát triển nhờ mối quan hệ đối tác chiến lược với Tập đoàn năng lượng ENN - XinAo (Trung Quốc), một trong những tập đoàn lớn trong lĩnh vực năng lượng sạch khu vực châu Á.

Tháng 7/2021, Enn Energy Holdings - thành viên của Tập đoàn ENN đã bán sạch 7,4 triệu cổ phiếu, tương đương gần 39% vốn của công ty và chính thức rời PV Gas City. Ước tính, Enn Energy đã thu về hơn 54 tỷ đồng từ thương vụ.

Chiều ngược lại, ông Zhu Zhilin (quốc tịch Trung Quốc) đã mua vào thành công 4,7 triệu cổ phiếu trong cùng giai đoạn 2021 và chính thức trở thành cổ đông lớn tại công ty với việc nắm gần 25% vốn.

Song thực tế, giá cổ phiếu PCG kể từ sau đợt biến động cổ đông lớn cũng không khả quan. Từng lập đỉnh gần 24.000 đồng/cp vào tháng 8/2018, nhưng từ đầu năm 2020 lao dốc về dưới 5.000 đồng/cp và duy trì ở vùng đáy 2.200 đồng/cp cho đến nay. So với đỉnh lịch sử, thị giá PCG đã "bốc hơi" hơn 90%.

Cơ cấu cổ đông của PCG tại cuối năm 2024. (Nguồn: Báo cáo tài chính)

PV Gas City kinh doanh èo uột, tỷ suất lợi nhuận chưa tới 2%

Về tình hình kinh doanh, từ khi lên sàn, doanh thu của công ty liên tục tăng vọt qua các năm 2008 – 2013, với điểm doanh thu đạt 855 tỷ đồng vào năm 2013. Thế nhưng cũng kể từ đó, doanh thu liên tục lao dốc không phanh.

Xét trong giai đoạn sau 4 năm công ty lên sàn, dù với doanh thu trung bình đạt hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt loanh quanh 10 tỷ đồng.

Chẳng hạn, xét trong năm 2013, doanh thu đạt 855 tỷ, song trừ đi giá vốn, lợi nhuận gộp chỉ còn 43 tỷ đồng, tức biên lãi gộp khá mỏng với 5%. Trừ đi các chi phí hoạt động (chiếm phần lớn là quản lý doanh nghiệp), lợi nhuận sau thuế còn chưa đầy 15 tỷ, tương ứng tỷ suất lợi nhuận ròng vỏn vẹn 1,7%.

Một thập kỷ sau, tức năm 2024, báo cáo tài chính đã kiểm toán do Công ty Kiểm toán VACO thực hiện cho thấy, doanh thu thuần của PV Gas City còn 347 tỷ đồng, lợi nhuận gộp còn 19 tỷ. Trong khi đó, chi phí bán hàng, quản lý doanh nghiệp và chi phí tài chính lại lên tới gần 29 tỷ. Kết quả công ty lỗ sau thuế gần 8 tỷ đồng, đưa tổng lỗ luỹ kế tính đến hết năm 2024 gần 49 tỷ.

Cổ đông kiêm giám đốc người Trung Quốc "rút ruột" công ty, cho nhiều bên vay không lấy lãi, không tài sản đảm bảo

Tổng tài sản tính đến hết năm của PV Gas City là 271 tỷ đồng, tuy nhiên với một công ty chuyên sản xuất và kinh doanh gas dân dụng và công nghiệp, đa số tài sản lại nằm ở khoản mục "các khoản phải thu ngắn hạn" gần 95 tỷ đồng, tức chiếm 35% tổng tài sản. Trong khi hàng tồn kho chỉ là 14 tỷ.

Trong 94 tỷ đồng khoản phải thu ngắn hạn này, công ty ghi nhận phải thu về cho vay ngắn hạn gần 13 tỷ, ngoài ra còn có khoản phải thu dài hạn và tiền lãi dự thu từ các bên hơn 33 tỷ. Như vậy, tổng cộng các khoản cho vay là 46 tỷ đồng, trong đó công ty phải trích lập dự phòng gần 28 tỷ.

Bên kiểm toán VACO đã chỉ ra rằng, công ty còn phát sinh một số giao dịch bằng tiền với cổ đông Zhu ZhiLin (đồng thời người đại diện pháp luật) với giá trị 3,5 tỷ đồng mà không có đầy đủ bằng chứng. Nhiều khoản cho vay cũng không có tài sản đảm bảo cho các công ty liên quan, trong đó một số đã quá hạn thanh toán mà đơn vị kiểm toán không đánh giá được khả năng thu hồi. Một số giao dịch bị kiểm toán đánh giá là không có cơ sở chứng minh tính hợp lý.

Khoản phải thu ngắn hạn đối với cựu giám đốc người Trung Quốc. (Nguồn: BCTC năm 2024).

Tại ngày 31/12/2024, PV Gas City cũng chưa trích lập dự phòng cho các khoản phải thu khó đòi. Kiểm toán cũng không thể xác định được dự phòng giảm giá hàng tồn kho cần trích lập cũng như ảnh hưởng của vấn đề này....

Tổng cộng, đơn vị Kiểm toán VACO đã liệt kê 10 cơ sở cho việc từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán, bao gồm các việc không thu thập được thư xác nhận độc lập cho nhiều khoản mục lớn như tiền gửi ngân hàng, phải thu khách hàng, vay và nợ thuê tài chính, các khoản tạm ứng cho nhân viên...

Kiểm toán cũng không kiểm kê hiện vật được hàng tồn kho, tài sản cố định và công trình xây dựng dở dang, không thể thực hiện các thủ tục thay thế để đảm bảo tính hiện hữu của các khoản mục này.

Vấn đề nhức nhối nhiều năm qua PV GAS City khiến cho kết quả kinh doanh “thê thảm” một phần đến từ tranh chấp nội bộ ảnh hưởng đến giao dịch.

Cụ thể, theo phía công ty, ông Zhu ZhiLin – Giám đốc kiêm đại diện pháp luật đã bị bãi nhiệm do có nhiều sai phạm trong quá trình điều hành, hoạt động kinh doanh trong thời gian đương nhiệm. Hội đồng quản trị đã yêu cầu ông Zhu ZhiLin trả con dấu nhưng người này không thực hiện theo. Chưa kể ngày 25/10/2024, người này còn làm giả hồ sơ thông báo thay đổi ngành nghề kinh doanh của công ty trong khi việc này không được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Lợi dụng sự bất cập của hệ thống đăng ký kinh doanh online chỉ cho phép doanh nghiệp cùng thời điểm được nộp duy nhất một hồ sơ đăng ký/thông báo thay đổi đăng ký kinh doanh, ông Zhu ZhiLin đã cố tình nộp bộ hồ sơ giả mạo về thay đổi ngành nghề kinh doanh nhằm trực tiếp cản trở Công ty PV Gas City thực hiện đăng ký thay đổi giám đốc - Người đại diện theo pháp luật.

Trước và sau khi bị bãi nhiệm, ông Zhu ZhiLin đã thực hiện một loạt những hành vi trái pháp luật doanh nghiệp, Điều lệ công ty nhằm chiếm đoạt tài sản và làm đình trệ mọi hoạt động điều hành kinh doanh của Công ty Gascity làm cho hoạt động kinh doanh toàn công ty từ thời điểm 25/10/2024 đến 27/3/2025 hoàn toàn tê liệt, bên PV Gas City thông tin.

Ngoài ra, cựu lãnh đạo người Trung Quốc này sau khi bị bãi nhiệm, đã làm giả hồ sơ thay đổi hình thức giao địch, rút tổng số tiền hơn 3,5 tỷ từ tài khoản công ty và chiếm đoạt, như đã đề cập ở trên.

Trên báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2024 còn thể hiện rõ, PV Gas City còn cho vay một loạt bên liên quan với tổng số tiền hàng chục tỷ đồng, có một số khoản không có tài sản đảm bảo và không tính lãi suất.

Đặc biệt các khoản cho vay tại Công ty TNHH Đầu tư và Quản lý Hoàng Phúc, khoản cho vay Công ty TNHH Chuyển phát nhanh & Dịch vụ KCO Việt Nam và khoản cho vay Công ty TNHH Thương mại Vận tải Song Khê đã quá hạn thanh toán theo hợp đồng cũng đều do ông Zhu ZhiLin tại thời điểm đảm nhiệm người đại diện theo pháp luật ký kết mà không có sự đồng thuận của Hội đồng quản trị công ty tại thời điểm đó. Tất cả giao dịch này là vi phạm pháp luật, Công ty Gascity đã khởi kiện ra Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội và có đơn tố giác tội phạm tới Công an Hà Nội để thực hiện các hành động pháp lý cả về dân sự lẫn hình sự để đòi lại số tiền cho vay trên.

Các khoản phải thu về cho vay tại một số công ty đã quá hạn thanh toán theo hợp đồng đều do ông Zhu ZhiLin tại thời điểm đảm nhiệm người đại diện theo pháp luật ký kết. Nguồn: BCTC năm 2024